"Gia Định tam hùng": Danh hiệu người đời gọi 3 dũng tướng dưới thời vua Gia Long

"Gia Định tam hùng" là danh hiệu mà người đời dùng để nói 3 vị dũng tướng của vua Gia Long Nguyễn Ánh.

Chi Nguyễn
Chi Nguyễn 20/08
Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Nói về cụm từ "Gia Định tam hùng", đó là danh hiệu mà người xưa dùng để xưng tụng 3 vị dũng tướng của vua Gia Long Nguyễn Ánh. 3 người đó là Đỗ Thanh Nhơn, Châu Văn Tiếp và Võ Tánh, họ đều là dũng tướng nhưng lại có cái chết đầy bi kịch.

Trong đó phải kể đến Võ Tánh (武性, 1768-1801), vị tướng được coi là dũng mãnh bậc nhất của vua Gia Long. Ông là người có công giúp Nguyễn ánh chống nhà Tây Sơn, và mất trước khi triều Nguyễn chính thức thành lập. Ban đầu, vì không phục nhà Tây Sơn, ông cùng anh trai là Võ Nhàn đã tập hợp lực lượng nổi dậy, tự xưng là  Nghĩa quân Kiến Hòa (sử gọi là Kiến Hòa Đạo) rồi chiếm giữ vùng Gò Công.

gia-dinh-tam-hung-danh-hieu-nguoi-doi-goi-3-dung-tuong-nha-nguyen
"Gia Định tam hùng" là danh hiệu mà người xưa dùng để gọi 3 vị dũng tướng của vua Gia Long Nguyễn Ánh

Sau này, ông đầu quân cho chúa Nguyễn Ánh, ghi được nhiều chiến công lớn, được chúa gả cho em gái là công chúa Ngọc Du. Năm 1799, Võ Tánh theo Nguyễn Ánh tiến đánh thành Quy Nhơn, sau khi chiếm thành thì đổi tên là thành Bình Định. Thế nhưng, trước khi triều Nguyễn được thành lập, ông đã qua đời vì tuẫn tiết cố thủ thành.

Năm 1801, Nguyễn Ánh đem quân rút về Gia Định, lúc này Võ Tánh và Lễ bộ tham tri Ngô Tùng Châu ở lại trấn giữ thành Bình Định. Ngay sau đó, đại quân Tây Sơn dưới quyền chỉ huy của Thái phó Trần Quang Diệu và tướng Võ Văn Dũng đến bao vây. Cuộc bao vây kéo dài tới 14 tháng. Lúc này, Nguyễn Ánh cùng Lê Văn Duyệt và Võ Di Nguy đem đại binh ra tìm cách ứng cứu, thậm chí đánh thắng thủy quân Tây Sơn ở đầm Thị Nại, thế nhưng vẫn không thể giải vây thành Bình Định. 

gia-dinh-tam-hung-danh-hieu-nguoi-doi-goi-3-dung-tuong-nha-nguyen
Võ Tánh và Lễ bộ tham tri Ngô Tùng Châu ở lại trấn giữ thành Bình Định

Võ Tánh và Ngô Tùng Châu cho người lén đem mật thư cho Nguyễn Ánh, khuyên ông nên đánh Phú Xuân, còn mình thì ở lại cầm chân quân Tây Sơn. Chúa Nguyễn nghe theo, đến tháng 5/1801 thì chiếm được Phú Xuân. Trần Quang Diệu và Võ Văn Dũng nghe tin Phú Xuân thất thủ, đem quân ra cứu nhưng bị chặn đường, đành phải quay lại.

Trần Quang Diệu liền đem quân trở lại đánh thành Bình Định. Lúc ấy, trong thành binh sĩ lâu ngày thiếu lương thực, có người khuyên Võ Tánh nên chạy thoát, nhưng ông cương quyết ở lại. Tương truyền, ông nói rằng: "Không thể được. Ta phụng mạng giữ thành này, nên thề với thành cùng sống chết. Nếu bỏ thành mà hèn nhát trốn lấy một mình, thì sau này còn mặt mũi nào trông thấy chúa thượng?".

gia-dinh-tam-hung-danh-hieu-nguoi-doi-goi-3-dung-tuong-nha-nguyen
Võ Tánh sai thuộc hạ lấy rơm củi chất dưới lầu Bát Giác, đổ thuốc súng rồi châm ngòi tự vẫn, Ngô Tùng Châu cũng uống thuốc độc tự sát

Sau đó, Võ Tánh sai người trao cho Trần Quang Diệu một bức thư, theo đó tha chết cho quân sĩ trong thành. Rồi ông sai thuộc hạ lấy rơm củi chất dưới lầu Bát Giác, đổ thuốc súng rồi châm ngòi tự vẫn, Ngô Tùng Châu cũng uống thuốc độc tự sát. Trần Quang Diệu sau khi chiếm được thành, xúc động trước sự trung dũng của Võ Tánh và Ngô Tùng Châu, sai người tẩm liệm thi hài hai ông tử tế và tha cho hàng binh nhà Nguyễn.

Biết tin chồng tuẫn tiết, công chúa Ngọc Du khóc ông bằng bài thơ như sau:

"Những tưởng ra tay giúp nước nhà

Ai dè binh địa nổi phong ba

Xót người vị quốc liều thân ngọc

Khiến thiếp cô phòng ủ mặt hoa

Gối mộng mơ màng duyên nợ cũ

Đài mây xiêu lạc phách hồn xa"

gia-dinh-tam-hung-danh-hieu-nguoi-doi-goi-3-dung-tuong-nha-nguyen-8
Biết tin chồng tuẫn tiết, công chúa Ngọc Du đã khóc chồng bằng một bài thơ. Ảnh minh họa

Sau khi qua đời, thương cảm cho Võ tướng quân, dân Bình Định có câu ca: "Ngó lên ngọn tháp Cánh Tiên/ Cảm thương quan Hậu thủ thành ba năm". Vua Gia Long cũng truy tặng Võ Tánh là Dực vận công thần Thái úy Quốc công; đến năm Minh Mạng thứ 12 (1831), Võ Tánh được truy phong là Hoài Quốc công (懷國公).  Vợ ông là công chúa Ngọc Du cũng được truy tặng làm Phúc Lộc Thái trưởng công chúa.

gia-dinh-tam-hung-danh-hieu-nguoi-doi-goi-3-dung-tuong-nha-nguyen
Lăng Võ Tánh trong di tích thành Hoàng Đế

Mộ Võ Tánh nằm trong nội cung thành Hoàng Đế ở Bình Định, có hình tròn phía trên đắp biểu tượng con dơi (có tài liệu ghi thi hài đã bị cháy hết), nằm kế mộ Ngô Tùng Châu (đã được cải táng về Phù Cát). Sau này, vua Gia Long sai lập một mộ nữa cho ông ở Phú Nhuận, chôn hình nhân bằng sáp.

gia-dinh-tam-hung-danh-hieu-nguoi-doi-goi-3-dung-tuong-nha-nguyen
Võ Quốc Công Miếu

Hiện nay, con đường mang tên Võ Tánh ở phường 1, thành phố Mỹ Tho của tỉnh Tiền Giang, nằm ở khu vục chợ Mỹ Tho. Ngoài ra, đầu ấp Gò Tre, xã Long Thuận, thị xã Gò Công (Tiền Giang) có ngôi đền thờ Võ Tánh mang tên Võ Quốc Công Miếu.

Có một ông tiến sĩ người Việt cai rượu nhờ... gái đẹp

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Vị danh tướng này công sức to lớn trong công cuộc tạo lập xứ Đàng Trong của chúa Nguyễn. Ông còn có tài mưu lược sáng suốt được ví như Gia Cát Lượng của nhà Thục thời Tam Quốc.

Nguyễn Hữu Dật - danh tướng văn võ song toàn có tài xem thiên văn như Gia Cát Lượng
0 Bình luận

Với tài cầm quân thao lược của mình, Lý Ông Trọng đã khiến giặc Hung Nô kinh sợ, không dám xâm phạm biên ải nhà Tần khiến Tần Thủy Hoàng vô cùng nể phục.

Danh tướng nước Việt khiến quân Hung Nô khiếp sợ, được Tần Thủy Hoàng đúc tượng, gả công chúa là ai?
0 Bình luận

Phạm Ngũ  Lão là vị tướng tài của Hưng Đạo Vương, có duyên dẹp loạn biên ải, trấn áp lân bang xâm phạm khi từng góp công đánh thắng giặc Nguyên Mông, 3 lần đánh Ai Lao, 1 lần bình Chiêm.

Phạm Ngũ Lão - vị tướng đánh trận bách chiến bách thắng khiến lân bang khiếp sợ
0 Bình luận

Tin liên quan

Hãy mở rộng trái tim để cảm nhận cuộc sống tuyệt vời. Trái tim ấy sẽ được sưởi ấm bằng những ngọn lửa cháy sáng bởi tình yêu thương chân thành từ người khác.

Đừng chỉ nhìn cuộc sống bằng mắt mà hãy cảm nhận bằng trái tim
0 Bình luận

Sau gần 1 ngày bị tố "làm người ta có bầu rồi chối bỏ trách nhiệm", Ngô Quyền Linh đã chính thức lên tiếng.

Ngô Quyền Linh lên tiếng: Chuyện diễn ra đêm qua hoàn toàn là bịa đặt
0 Bình luận

Jack Ma từng nói, nếu năm 30 tuổi chưa đạt được gì nổi bật, nhất định ta đã đi sai đường ở một phương diện nào đó.

Tỷ phú Jack Ma: Nếu 30 tuổi vẫn chưa kiếm ra tiền, nhất định phải kết giao với 3 kiểu người này
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Anh tài xế nhanh trí chặt cây đổ do mưa dông, giải tỏa ùn tắc trên phố Hà Nội

Lúc đi lấy hàng tại phố Lê Trọng Tấn (Hà Nội), nam tài xế bắt gặp một cành cây đổ giữa đường do mưa dông, gây ra ùn tắt nghiêm trọng nên đã nhanh trí mượn dao, một mình chặt cành giải phóng tuyến đường.

Đăng Dương
Đăng Dương 5 ngày trước
Chân dung 2 người Việt nhanh trí dùng săm xe đạp làm phao cứu sống 2 trẻ nhỏ chới với giữa biển ở Nhật

Thấy 2 em nhỏ chới với giữa biển, Mạnh Tuấn và Quốc Đạt (người Việt Nam ở Nhật Bản) đã nhanh trí dùng săm xe đạp làm phao, bơi ra ứng cứu, đưa các em an toàn vào bờ.

Hải An
Hải An 6 ngày trước
Phó trưởng công an xã ở Nghệ An quyên tiền xây tặng 2 căn nhà kiên cố giúp gia đình nghèo có chỗ ở ấm cúng

Về nhận nhiệm vụ ở nơi khó khăn, thấy 2 hộ dân phải ở trong căn nhà tạm bợ, phó trưởng công an xã đã đi vận động, quyên tiền xây tặng 2 ngôi nhà kiên cố cho bà con có chỗ ở mới ấm cúng hơn.

Hải An
Hải An 7 ngày trước
Đường sạt lở, người dân trong làng dùng võng gánh cụ bà băng rừng đi cấp cứu

Lũ lớn khiến đường đi sạt lở, thấy cụ bà có dấu hiệu kiệt sức, người dân trong làng đã dùng võng gánh, vượt đường rừng để đến Trạm Y tế dã chiến ở trung tâm xã Mỹ Lý để cấp cứu và điều trị.

Hải An
Hải An 12/08
Chân dung tài xế taxi cứu sống bé trai bị cát vùi ở Côn Đảo: “Việc mình cứu người là tự nhiên, ai gặp tình huống đó cũng sẽ làm như vậy thôi!”

Bé trai bị vùi trong hố cát sâu ở đặc khu Côn Đảo khi chơi cùng nhóm bạn đã may mắn được tài xế taxi Lê Văn Tý Hon và du khách hợp sức đào bới, đưa ra an toàn.

Hải An
Hải An 09/08
4 mẹ con bị gió dông quật ngã cảm thấy ấm lòng trước sự giúp đỡ của người đàn ông xa lạ

Gặp 4 mẹ con bị gió dông quật ngã giữa đoạn đường vắng vẻ, người đàn ông ở Ninh Bình đã ngay lập tức dừng xe giúp đỡ, hỗ trợ đưa các cháu nhỏ về đến tận nhà. Câu chuyện ấm lòng được chia sẻ trên mạng xã hội đang thu hút sự chú ý của nhiều người.

Xúc động hình ảnh hàng trăm giáo viên tình nguyện đến các trường miền núi Nghệ An để hỗ trợ dọn dẹp bùn đất sau lũ

Những ngày qua, hàng trăm giáo viên của các trường học vùng xuôi đã tình nguyện đem theo cuốc, xẻng lên các điểm trường miền núi Nghệ An để hỗ trợ dọn dẹp bùn đất sau lũ.

Ấm lòng trước khoảnh khắc công an dựng “hàng rào người” đưa sản phụ Nghệ An vượt dòng nước chảy xiết đi sinh

Mới đây tại Nghệ An, hàng chục chiến sĩ công an đã dùng thân mình tạo thành “hàng rào” giữa dòng nước xiết để đưa sản phụ vượt suối đến trung tâm y tế sinh con an toàn.

Hải An
Hải An 02/08
Cha và con gái 6 tuổi may mắn được cứu sống sau khi trôi dạt 13 giờ trên biển Hà Tĩnh

Trong lúc dùng thuyền nhỏ để vui chơi, người cha và con gái 6 tuổi ở Hà Tĩnh bị sóng đẩy trôi dạt trên biển suốt 13 tiếng, may mắn được một tàu vận tải phát hiện và cứu sống.

Hải An
Hải An 01/08
Xúc động khoảnh khắc y bác sĩ đỡ đẻ cho sản phụ giữa đường núi Nghệ An

Đường bị chia cắt, sạt lở nghiêm trọng khiến sản phụ Pịt Thị Hiền không đến được bệnh viện, trước tình huống khẩn cấp các y bác sĩ Trạm Y tế Mường Xén đã đỡ đẻ cho sản phụ ngay giữa đường.

Hải An
Hải An 31/07
60 thợ điện đổ về vùng lũ Nghệ An để hỗ trợ bà con sửa chữa đồ dùng miễn phí

Nước lũ vừa rút nhiều thợ điện tử, điện lạnh đã nhanh chóng di chuyển đến các khu vực bị ảnh hưởng giúp người dân sửa chữa miễn phí máy giặt, tủ lạnh,…

Hải An
Hải An 28/07
Học sinh, sinh viên cả nước sẽ được hỗ trợ 50% mức đóng BHYT thay vì 30% như trước

Từ 1/7,  học sinh, sinh viên cả nước sẽ được hỗ trợ 50% mức đóng bảo hiểm y tế, thay vì chỉ 30% như trước. Đây là điểm mới quan trọng trong nghị định 188/2025 của Chính phủ.

Hải An
Hải An 26/07
Viettel cộng tài khoản, mở roaming, chuẩn bị drone phát sóng cho vùng lũ ở Nghệ An

Tổng Công ty Viễn thông Viettel (Viettel Telecom) cho biết vừa hoàn thành việc cộng tiền vào tài khoản cho 31.000 khách hàng tại các khu vực bị cô lập do lũ lụt ở Nghệ An.

Science Fair 2025: Chuyến phiêu lưu kỳ thú đến vùng đất khoa học

Vào  ngày 03/08/2025 sắp tới, COSMOS chính thức tổ chức sự kiện khoa học thường niên SCIENCE FAIR 2025 , chia sẻ những kiến thức, trải nghiệm bổ ích và lan tỏa tình yêu khoa học đến cho các bạn trẻ trên địa bàn thành phố Hà Nội và bất cứ ai có niềm đam mê với bộ môn này. 

Nối dài chuyến bay nghĩa tình: Hơn 30 tấn hàng cứu trợ được trực thăng đưa đến vùng lũ Nghệ An

Những chuyến bay cứu trợ mang theo nhu yếu phẩm, mì gói, nước sạch… được chuyển kịp thời tới bà con vùng lũ Nghệ An đang bị ngập lụt, chia cắt.

Hải An
Hải An 25/07
PC Right 1 GIF
Đề xuất