"Gia Định tam hùng": Danh hiệu người đời gọi 3 dũng tướng dưới thời vua Gia Long

"Gia Định tam hùng" là danh hiệu mà người đời dùng để nói 3 vị dũng tướng của vua Gia Long Nguyễn Ánh.

Chi Nguyễn
Chi Nguyễn 20/08
Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Nói về cụm từ "Gia Định tam hùng", đó là danh hiệu mà người xưa dùng để xưng tụng 3 vị dũng tướng của vua Gia Long Nguyễn Ánh. 3 người đó là Đỗ Thanh Nhơn, Châu Văn Tiếp và Võ Tánh, họ đều là dũng tướng nhưng lại có cái chết đầy bi kịch.

Trong đó phải kể đến Võ Tánh (武性, 1768-1801), vị tướng được coi là dũng mãnh bậc nhất của vua Gia Long. Ông là người có công giúp Nguyễn ánh chống nhà Tây Sơn, và mất trước khi triều Nguyễn chính thức thành lập. Ban đầu, vì không phục nhà Tây Sơn, ông cùng anh trai là Võ Nhàn đã tập hợp lực lượng nổi dậy, tự xưng là  Nghĩa quân Kiến Hòa (sử gọi là Kiến Hòa Đạo) rồi chiếm giữ vùng Gò Công.

gia-dinh-tam-hung-danh-hieu-nguoi-doi-goi-3-dung-tuong-nha-nguyen
"Gia Định tam hùng" là danh hiệu mà người xưa dùng để gọi 3 vị dũng tướng của vua Gia Long Nguyễn Ánh

Sau này, ông đầu quân cho chúa Nguyễn Ánh, ghi được nhiều chiến công lớn, được chúa gả cho em gái là công chúa Ngọc Du. Năm 1799, Võ Tánh theo Nguyễn Ánh tiến đánh thành Quy Nhơn, sau khi chiếm thành thì đổi tên là thành Bình Định. Thế nhưng, trước khi triều Nguyễn được thành lập, ông đã qua đời vì tuẫn tiết cố thủ thành.

Năm 1801, Nguyễn Ánh đem quân rút về Gia Định, lúc này Võ Tánh và Lễ bộ tham tri Ngô Tùng Châu ở lại trấn giữ thành Bình Định. Ngay sau đó, đại quân Tây Sơn dưới quyền chỉ huy của Thái phó Trần Quang Diệu và tướng Võ Văn Dũng đến bao vây. Cuộc bao vây kéo dài tới 14 tháng. Lúc này, Nguyễn Ánh cùng Lê Văn Duyệt và Võ Di Nguy đem đại binh ra tìm cách ứng cứu, thậm chí đánh thắng thủy quân Tây Sơn ở đầm Thị Nại, thế nhưng vẫn không thể giải vây thành Bình Định. 

gia-dinh-tam-hung-danh-hieu-nguoi-doi-goi-3-dung-tuong-nha-nguyen
Võ Tánh và Lễ bộ tham tri Ngô Tùng Châu ở lại trấn giữ thành Bình Định

Võ Tánh và Ngô Tùng Châu cho người lén đem mật thư cho Nguyễn Ánh, khuyên ông nên đánh Phú Xuân, còn mình thì ở lại cầm chân quân Tây Sơn. Chúa Nguyễn nghe theo, đến tháng 5/1801 thì chiếm được Phú Xuân. Trần Quang Diệu và Võ Văn Dũng nghe tin Phú Xuân thất thủ, đem quân ra cứu nhưng bị chặn đường, đành phải quay lại.

Trần Quang Diệu liền đem quân trở lại đánh thành Bình Định. Lúc ấy, trong thành binh sĩ lâu ngày thiếu lương thực, có người khuyên Võ Tánh nên chạy thoát, nhưng ông cương quyết ở lại. Tương truyền, ông nói rằng: "Không thể được. Ta phụng mạng giữ thành này, nên thề với thành cùng sống chết. Nếu bỏ thành mà hèn nhát trốn lấy một mình, thì sau này còn mặt mũi nào trông thấy chúa thượng?".

gia-dinh-tam-hung-danh-hieu-nguoi-doi-goi-3-dung-tuong-nha-nguyen
Võ Tánh sai thuộc hạ lấy rơm củi chất dưới lầu Bát Giác, đổ thuốc súng rồi châm ngòi tự vẫn, Ngô Tùng Châu cũng uống thuốc độc tự sát

Sau đó, Võ Tánh sai người trao cho Trần Quang Diệu một bức thư, theo đó tha chết cho quân sĩ trong thành. Rồi ông sai thuộc hạ lấy rơm củi chất dưới lầu Bát Giác, đổ thuốc súng rồi châm ngòi tự vẫn, Ngô Tùng Châu cũng uống thuốc độc tự sát. Trần Quang Diệu sau khi chiếm được thành, xúc động trước sự trung dũng của Võ Tánh và Ngô Tùng Châu, sai người tẩm liệm thi hài hai ông tử tế và tha cho hàng binh nhà Nguyễn.

Biết tin chồng tuẫn tiết, công chúa Ngọc Du khóc ông bằng bài thơ như sau:

"Những tưởng ra tay giúp nước nhà

Ai dè binh địa nổi phong ba

Xót người vị quốc liều thân ngọc

Khiến thiếp cô phòng ủ mặt hoa

Gối mộng mơ màng duyên nợ cũ

Đài mây xiêu lạc phách hồn xa"

gia-dinh-tam-hung-danh-hieu-nguoi-doi-goi-3-dung-tuong-nha-nguyen-8
Biết tin chồng tuẫn tiết, công chúa Ngọc Du đã khóc chồng bằng một bài thơ. Ảnh minh họa

Sau khi qua đời, thương cảm cho Võ tướng quân, dân Bình Định có câu ca: "Ngó lên ngọn tháp Cánh Tiên/ Cảm thương quan Hậu thủ thành ba năm". Vua Gia Long cũng truy tặng Võ Tánh là Dực vận công thần Thái úy Quốc công; đến năm Minh Mạng thứ 12 (1831), Võ Tánh được truy phong là Hoài Quốc công (懷國公).  Vợ ông là công chúa Ngọc Du cũng được truy tặng làm Phúc Lộc Thái trưởng công chúa.

gia-dinh-tam-hung-danh-hieu-nguoi-doi-goi-3-dung-tuong-nha-nguyen
Lăng Võ Tánh trong di tích thành Hoàng Đế

Mộ Võ Tánh nằm trong nội cung thành Hoàng Đế ở Bình Định, có hình tròn phía trên đắp biểu tượng con dơi (có tài liệu ghi thi hài đã bị cháy hết), nằm kế mộ Ngô Tùng Châu (đã được cải táng về Phù Cát). Sau này, vua Gia Long sai lập một mộ nữa cho ông ở Phú Nhuận, chôn hình nhân bằng sáp.

gia-dinh-tam-hung-danh-hieu-nguoi-doi-goi-3-dung-tuong-nha-nguyen
Võ Quốc Công Miếu

Hiện nay, con đường mang tên Võ Tánh ở phường 1, thành phố Mỹ Tho của tỉnh Tiền Giang, nằm ở khu vục chợ Mỹ Tho. Ngoài ra, đầu ấp Gò Tre, xã Long Thuận, thị xã Gò Công (Tiền Giang) có ngôi đền thờ Võ Tánh mang tên Võ Quốc Công Miếu.

Có một ông tiến sĩ người Việt cai rượu nhờ... gái đẹp

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Vị danh tướng này công sức to lớn trong công cuộc tạo lập xứ Đàng Trong của chúa Nguyễn. Ông còn có tài mưu lược sáng suốt được ví như Gia Cát Lượng của nhà Thục thời Tam Quốc.

Nguyễn Hữu Dật - danh tướng văn võ song toàn có tài xem thiên văn như Gia Cát Lượng
0 Bình luận

Với tài cầm quân thao lược của mình, Lý Ông Trọng đã khiến giặc Hung Nô kinh sợ, không dám xâm phạm biên ải nhà Tần khiến Tần Thủy Hoàng vô cùng nể phục.

Danh tướng nước Việt khiến quân Hung Nô khiếp sợ, được Tần Thủy Hoàng đúc tượng, gả công chúa là ai?
0 Bình luận

Phạm Ngũ  Lão là vị tướng tài của Hưng Đạo Vương, có duyên dẹp loạn biên ải, trấn áp lân bang xâm phạm khi từng góp công đánh thắng giặc Nguyên Mông, 3 lần đánh Ai Lao, 1 lần bình Chiêm.

Phạm Ngũ Lão - vị tướng đánh trận bách chiến bách thắng khiến lân bang khiếp sợ
0 Bình luận

Tin liên quan

Hãy mở rộng trái tim để cảm nhận cuộc sống tuyệt vời. Trái tim ấy sẽ được sưởi ấm bằng những ngọn lửa cháy sáng bởi tình yêu thương chân thành từ người khác.

Đừng chỉ nhìn cuộc sống bằng mắt mà hãy cảm nhận bằng trái tim
0 Bình luận

Sau gần 1 ngày bị tố "làm người ta có bầu rồi chối bỏ trách nhiệm", Ngô Quyền Linh đã chính thức lên tiếng.

Ngô Quyền Linh lên tiếng: Chuyện diễn ra đêm qua hoàn toàn là bịa đặt
0 Bình luận

Jack Ma từng nói, nếu năm 30 tuổi chưa đạt được gì nổi bật, nhất định ta đã đi sai đường ở một phương diện nào đó.

Tỷ phú Jack Ma: Nếu 30 tuổi vẫn chưa kiếm ra tiền, nhất định phải kết giao với 3 kiểu người này
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Không chờ đủ thủ tục, bác sĩ quyết định phẫu thuật khẩn cấp cho chàng trai “vô danh, ví rỗng”

Chàng trai 20 tuổi nhập viện trong tình trạng hôn mê sâu, không giấy tờ, không người thân. Không chờ đủ thủ tục, các bác sĩ quyết định mổ khẩn cầu để cứu người trong thời gian vàng.

Hải An
Hải An 13 giờ trước
Người dân Quảng Ngãi mở rộng vòng tay san sẻ chỗ ở với cán bộ từ Kon Tum chuyển về

Thấy các cán bộ Kon Tum mới chuyển về chưa có chỗ ở, người dẫn Quảng Ngãi đã mở rộng vòng tay giúp đỡ, chào đón, giúp họ nhanh chóng ổn định cuộc sống và công việc.

Thanh Tú
Thanh Tú 2 ngày trước
Không chỉ kịp thời đưa cháu bé tai nạn đi cấp cứu chiến sĩ CSGT còn hỗ trợ viện phí

Phát hiện cháu bé bị tai nạn giao thông khi đang trên đường làm nhiệm vụ, chiến sĩ đội CSGT số 6 (CATP Hà Nội) đã kịp thời đưa nạn nhân đi cấp cứu và hỗ trợ một phần viện phí.

Hải An
Hải An 3 ngày trước
Giao hàng gặp trời mưa, nam shipper nhanh tay dọn đậu phộng giúp chủ nhà

Giao hàng gặp trời mưa, thấy nhà chỉ có người già và trẻ nhỏ, nam shipper liền nhanh tay gom đậu phộng giúp. Hành động ấm lòng khiến dân mạng tấm tắc khen ngợi.

Hải An
Hải An 3 ngày trước
Ấm lòng trước khoảnh khắc loạt ô tô che chắn cho xe máy qua cầu lúc mưa to gió lớn ở Hà Nội

“Những lúc này, tôi chỉ mong xe mình to hơn để che được nhiều người hơn”, chia sẻ của tài xế xe tải khiến nhiều người xúc động.

Hải An
Hải An 4 ngày trước
CSGT Lâm Đồng kịp thời hỗ trợ sản phụ sinh con an toàn trên đường

Vào khoảng 4h50 ngày 1/7, trong lúc tuần tra giao thông, CSGT Lâm Đồng đã kịp thời phát hiện và hỗ trợ một sản phụ chuyển dạ sinh con ngay trên xe đặc chủng.

Hải An
Hải An 4 ngày trước
3 cuộc đời được hồi sinh nhờ nghĩa cử hiến tạng cao đẹp

Sau tai nạn giao thông, một người phụ nữ ở TP.HCM được xác định chết não, gia đình đã quyết định hiến tạng, đem lại sự sống cho 3 bệnh nhân đang nguy kịch.

Hải An
Hải An 5 ngày trước
Bé gái bị co giật trên chuyến bay được bác sĩ cấp cứu kịp thời

Trên chuyến bay từ TP.HCM đến Hà Nội, một bé gái xuất hiện tình trạng co giật do hạ canxi máu - một rối loạn điện giải nguy hiểm, đã được các bác sĩ có mặt tái đó hỗ trợ cấp cứu thành công.

Hải An
Hải An 6 ngày trước
Lớp học bơi miễn phí suốt gần một thập kỷ giữa lòng Cần Thơ

Cứ vào dịp hè các bạn học sinh có hoàn cảnh khó khăn tại Cần Thơ lại rủ nhau đến lớp học bơi miễn phí của cô Quý tại hồ bơi Nhiệt điện Trà Nóc.

Đăng Dương
Đăng Dương 6 ngày trước
Ấm lòng 900 suất ăn mời thí sinh, phụ huynh trong kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025

Hội phụ nữ xã Trung Giã, Xuân Giang, huyện Sóc Sơn, Hà Nội đã nấu gần 900 suất ăn miễn phí để mời thí sinh và phụ huynh trong ngày diễn ra kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025.

Hải An
Hải An 27/06
Chủ quán Bạc Liêu miễn phí bữa sáng và trưa cho các sĩ tử thi tốt nghiệp THPT

Trong những diễn ra kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025, anh Trương Nguyễn Minh Tuấn (50 tuổi, TP.Bạc Liêu) – chủ quán chay đã miễn phí bữa sáng, trưa kèm chè đậu đỏ để tiếp sức các thí sinh.

Hải An
Hải An 27/06
Trường học ở Hà Nội thuê xe khách đưa hơn 500 thí sinh đến điểm thi tốt nghiệp THPT 2025

Vì muốn đảm bảo an toàn cho hơn 500 sĩ tử tham dự kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025, một trường học ở Hà Nội đã thuê 12 xe khách 16 chỗ đưa đến điểm thi. Bên cạnh đó trường còn bố trí cho các bữa ăn sáng, ăn trưa cho các thí sinh tại điểm thi.

Hải An
Hải An 26/06
Bức tâm thư xúc động người cha viết gửi 2 ân nhân ngày con gái đậu trường chuyên

Sau khi đăng tải bức tâm thư với tiêu đề “Lời cảm ơn đến những người tốt lặng lẽ” lên mạng xã hội, bài viết của người cha vừa có con thi lớp 10 đã nhận về hàng ngàn lượt tương tác.

Hải An
Hải An 25/06
Xuống Hà Nội khám bệnh, người phụ nữ bị lừa nhẵn túi bởi “người quen” may thay lại nhận được phép màu từ những người xa lạ

Bị lừa hết tiền trong túi khi xuống Hà Nội khám bệnh bởi một người phụ nữ tự xưng là “quen người nhà của chị”, may mắn thay chị H.T.Trang (41 tuổi, dân tộc Tày, quê Bắc Kạn) đã được bệnh viện và nhiều người giúp đỡ.

Hải An
Hải An 25/06
Mát lòng “bát cháo hành” tại góc phố nghĩa tình giữa mùa hè Hà Nội

Trong cái nắng chói chang của Hà Nội, tại một góc phố nhỏ tình người được lan tỏa từ nồi cháo thiện nguyện, từ những tấm lòng thảo thơm.

Hải An
Hải An 24/06
PC Right 1 GIF
Đề xuất