Đến Hòa Bình khám phá ‘nóc nhà xứ Mường’ Lũng Vân chờn vờn mây trắng

Vùng đất của sương mù

Ai đã từng tới tỉnh Hòa Bình thì đều biết đến những giá trị văn hóa, bản sắc dân tộc Mường, chia ra thành bốn xứ Mường cổ mang tên Mường Bi, Mường Vang, Mường Thàng, Mường Động. Nổi lên trong số đó là Lũng Vân – nơi được ví như “nóc nhà của xứ Mường” trong cái nôi văn hóa lớn và cổ xưa nhất tỉnh Hòa Bình.

Ở độ cao 1.200m so với mực nước biển, xứ mây này là xã vùng cao nằm ở đường biên giữa hai tỉnh Hòa Bình và Thanh Hóa. Ở đây quanh năm mây mù bao phủ, lại được bao bọc bởi núi Trâu, núi Pó, núi Tiên nên còn được biết đến với tên gọi Thung Mây.

Cách Hà Nội 120 km, “nóc nhà xứ Mường” lọt thỏm trong Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông gồm 4 xã: Lũng Vân, Bắc Sơn, Địch Giáo và Ngổ Luông, được mọi phượt thủ biết tới như một điểm du lịch hấp dẫn cuối tuần lý tưởng cho những ai muốn chinh phục xứ mây quanh năm bao phủ.

Vì nằm ở trên cao nên để lên được đây, phải đi qua những con đường đèo quanh co, uốn lượn, xung quanh ngập tràn sắc xanh của lúa và hoa núi. Mây trời xuống thấp đến độ cứ như chỉ cần nhón chân lên là có thể gom vào lòng bàn tay hay bỏ vào túi mang về.

Bản làng ẩn hiện trong mây luồng

Đây là bản cao nhất của toàn xứ Mường Hoà Bình, nếu không có con đèo gần đó, thật khó hình dung nổi trên ngàn mây ấy lại có con người sinh sống. Đó là những nhà sàn bản Mường như treo lưng chừng sườn núi, lúc ẩn lúc hiện trong mây luồng.

Xứ bồng lai này còn có cái tên cổ xưa mà ngày nay ít người còn biết, đó là Mường Chậm. Chữ “Chậm” không phải là nhanh chậm theo nghĩa tiếng Việt, còn trong tiếng Mường thì cũng không có nghĩa gì. Nguồn gốc của tên gọi này hiện vẫn chưa có ai tìm ra được.

Lượng du khách ghé thăm nơi đây ngày càng nhiều, nhưng vẫn giữ được nét chân chất và hoang sơ, gìn giữ được nhiều nét sinh hoạt truyền thống của người Mường nơi đây. Gây ấn tượng mạnh nhất với du khách là hình ảnh những ngôi nhà người Mường tựa lưng vào núi, quây quần trên một mỏm đồi, nhìn xuống cơ man là màu xanh của những ruộng lúa đang vào thì.

Lũng Vân đẹp nhất vào thời điểm sau Tết nguyên đán, khi đó từ chiều tối, mây như hò hẹn tại đây và xuống rất thấp, đến sớm mai bắt đầu tan ra nhường chỗ cho ánh mặt trời. Nếu may mắn đến nơi này vào thời điểm người Mường bắt đầu gieo cấy trên những thửa ruộng bậc thang, bạn sẽ thấy được mây trời phản chiếu cùng với sự chuyển động của con người tạo nên một bức tranh vô cùng mê hoặc.

Ở Lũng Vân có một chợ duy nhất, nằm ở trung tâm xã, họp mỗi tuần một lần vào ngày thứ ba, du khách có thể đến đây để tìm hiểu văn hóa của dân tộc Mường. Hàng hóa ở chợ là thuần hàng địa phương, từ vải vóc, thổ cẩm, đồ đan, tới rau cỏ, củ quả, hoa trái, chim thú rừng…

Người Mường ở đây rất hiếu khách, bạn có thể nghỉ đêm tại nhà sàn, cùng tham gia sinh hoạt văn hóa cộng đồng hay làm những công việc hàng ngày để hiểu thêm về cuộc sống nơi đây. Ngoài ra, bạn còn có thể leo núi, tắm suối cô Tiên, cùng bạn bè cắm trại, làm tiệc thịt nướng ở chốn rừng núi mây bay này.

“Vùng đất của sương mù” rất lý tưởng cho những ai muốn tránh xa sự ồn áo, xô bồ, không gian trong lành, khí hậu dịu mát, con người hiền hòa, hiếu khách. Dưới mái nhà sàn, bạn sẽ được thưởng thức rau nhà trồng, gà nhà thả vườn, lợn nhà nuôi và rượu nhà nấu. Tất cả đều sạch, và quan trọng nhất là được chế biến theo đúng bí quyết của người Mường.

Cảnh sắc thiên nhiên nơi này thật sự tươi đẹp, hùng vỹ cùng nét văn hóa đặc trưng của người Mường. Hãy một lần đến đây để cảm nhận cuộc sống thuần khiết, nguyên sơ nơi “nóc nhà xứ Mường Bi”.

Một số lưu ý khi ghé thăm Lũng Vân

– Đường đến đây khá đơn giản: Bạn đi Quốc Lộ 6 qua thành phố Hòa Bình, khi cách thị trấn Mai Châu chừng 30km có một lối rẽ trái vào Địch Giáo (khu vực chợ Lồ – Phong Phú – Tân Lạc) thì đi thẳng, đến ngã ba có một đập nước nhỏ thì rẽ trái, đi tiếp là chặng đường leo dốc đến trung tâm xã Lũng Vân.

– Có thể coi đây là trung điểm giữa Mai Châu và Pù Luông, nên bạn nên kết hợp thêm 1 trong 2 địa điểm trên.

– Là một trong những xã vùng cao có môi trường sạch nhất, các bạn không nên vứt rác bừa bãi, cần hết sức giữ gìn cảnh quan cho Lũng Vân.

– Nếu muốn săn mây, theo kinh nghiệm của các phượt thủ thì tháng 4 chính là khoảng thời gian tuyệt vời nhất.

– Về địa điểm nghỉ ngơi khi đến với “Vùng đất sương mù” này, bạn có thể xin thuê trọ tại nhà dân bất kỳ. Người dân Lũng Vân khá thân thiện.

– Một số món đặc sản hấp dẫn tại Lũng Vân: thịt lợn muối chua, thịt trâu lá lồm, măng đắng nướng, cá nướng sông đà, chả cuốn lá bưởi… Đừng quên thưởng thức những món đặc sản này bạn nhé.

Nếu đi du lịch Hòa Bình, đừng quên du lịch Lũng Vân mùa xuân này, hãy đi chậm, sống chậm, hòa mình vào những ngày lễ hội để cảm nhận rõ nhất những gì đất trời ban tặng cho mảnh đất này. 

Đọc thêm: Khám phá bí ẩn suối Giải oan trên đỉnh thiêng Yên Tử