Maya cổ đại là một nền văn minh huyền bí và vô cùng huy hoàng tại lục địa Mỹ Latinh. Nền văn minh này phân bố chủ yếu tại Mexico, Honduras và Guatemala, tồn tại khoảng 3.100 năm, từ 1.500 năm TCN và kết thúc vào thế kỷ 16 SCN. Ở thời kỳ hoàng kim, người Maya có hàng trăm thành phố, phát triển toàn diện cả về nông nghiệp, văn hóa, tôn giáo, thiên văn học...
Theo lịch sử ghi chép, khi đang ở thời điểm thịnh vượng nhất, nền văn minh Maya đột ngột kết thúc. Nền văn minh này biến mất một cách thần bí, để lại cho hậu thế nhiều bí ẩn và khúc mắc không lời giải.
Đến năm 2018, Gran Acuifero Maya – một nhóm khảo cổ học dưới nước ở Mexico đã phát hiện ra “hang động dưới nước” nằm ở phía Đông bán đảo Yucatan. Một lần nữa, mọi người lại được khơi dậy sự tò mò, khám phá về nền văn minh Maya bí ẩn. Thậm chí, có ý kiến còn cho rằng, có thể nền văn minh Maya không hề biến mất mà chỉ trầm xuống nước, phát triển một cách thần bí mà con người hiện đại không hay biết?
Hang động mới được phát hiện là sự nối tiếp kết hợp giữa hai hang động, một dài 264km, một dài 83km, tạo thành hang động ngập nước lớn nhất thế giới với chiều dài 347km. Điều đáng nói, trong nhiều thế kỷ “hang động dưới nước” đã bị ngăn cách với thế giới bên ngoài. Trong hang động, nhiều chi tiết khiến người xem thán phục cùng một số lượng lớn văn vật và di tích văn hóa, phần nào giúp các nhà khảo cổ hiểu thêm về nền văn minh Maya cổ xưa.
“Hang động dưới nước” được nhóm khảo cổ Gran Acuifero Maya cam kết bảo vệ. Nhóm cũng tận sức nghiên cứu vùng biển của Bán đảo Yucatan. Theo trưởng nhóm Guillermo de Anda, họ đã hoàn thành khám phá tuyệt vời này sau vài tháng. Hang động giúp họ tìm hiểu về cuộc sống người Maya trước thể kỷ 16, về các địa điểm hành hương, nghi lễ tôn giáo cũng như cách người Maya tồn tại và phát triển.
Trên bán đảo Yucatan cũng như dưới lòng đất, các nhà khảo cổ học phát hiện rất nhiều di tích của người Maya. Nơi họ sinh sống là những hang động giống hang động dưới nước, còn được gọi là “Động đá vôi” hoặc “giếng tự nhiên”.
“Hang động dưới nước” có ý nghĩa tôn giáo đặc biệt đối với người Maya bởi họ tin rằng các mạch nước ngầm có thể dẫn họ đến thế giới bí ẩn dưới lòng đất. Nơi đây có những người siêu năng lực và các vị Thần sinh sống. Bên cạnh đó, nó còn là một nơi vô cùng linh thiêng, tượng trưng cho vòng tuần hoàn giữa sự sống và cái chết. Theo cách nói của người Maya, sau khi qua đời, linh hồn con người sẽ đi qua các thủy đạo để xuống âm phủ.
Trước đó, trong Ngôi đền của nền văn minh Maya cổ đại, các nhà khảo cổ học Mexico đã phát hiện trong các văn vật khắc trên bia đá có hệ thống đường thủy là “đường xuống âm phủ” theo quan niệm người Maya. Điều đáng nói, nằm trong ngôi đền này còn có cả mộ của Vua Pakal Đại đế - được cho là người cai trị người Maya vào thế kỷ thứ 7.
Ngôi mộ và kim tự tháp được xây chèn lên một dòng suối có niên đại từ năm 683 đến năm 702. Các nhà khảo cổ học tin rằng, đường hầm dẫn nước từ phòng địa táng ra mặt trước ngôi đền giúp đưa linh hồn vua Pakal xuống địa phủ. Nhiều năm trước, khi phát hiện quan tài đá chứa hài cốt vua Pakal, hình ảnh chạm khắc bên trên cho thấy ông đang ngồi điều khiển một tàu vũ trụ. Theo các chuyên gia, “ngọn lửa” ở phía đuôi tàu chính là “cây đời” của người Maya, có rễ lan xuống tận địa phủ.
Thế nhưng, nhà khảo cổ học Gonzalez đã bác bỏ điều này sau khi phát hiện ra đường hầm. Trong mộ, trên đôi khuyên tai bằng đá có khắc chữ cho biết, một vị Thần “sẽ dẫn đường người chết xuống cõi âm bằng cách dìm họ xuống nước để được địa phủ tiếp nhận”. Bởi vậy, vua Pakal thực chất là đang đi xuống đường hầm dẫn lối tới âm tào địa phủ.
Xem thêm: Thực hư thuyết âm mưu người Maya báo tận thế năm 2021 chứ không phải 2012?