Phubbing là gì và vì sao phubbing ngày càng trở nên phổ biến?

Phubbing là gì?

Phubbing là gì? Phubbing là biệt ngữ được ghép giữa từ "phone" (điện thoại) và từ "snubbing" (phớt lờ). Biệt ngữ này được Alex Haigh phát minh vào năm 2013, khi vừa mới tốt nghiệp sống ở Melbourne, Úc.

Nếu thắc mắc "Phubbing là gì?" thì nó thường được hiểu là biệt ngữ mang nghĩa "phớt lờ một ai đó trong giao tiếp xã hội, tập trung hết sự chú ý vào điện thoại di động thay vì người đối diện". Hành vi này thường mang tính bản năng và không chủ ý nhưng lại khiến người đối diện phật lòng và cảm thấy không được tôn trọng.

Ban đầu, Phubbing được sử dụng để thực hiện một chiến dịch quảng cáo cho Từ điển Macquarie vào năm 2021. Khi đó, Giám đốc tài khoản của công ty quảng cáo McAnn, Adrian Mills, được cho là đã đưa ra thuyết thần học và sau đó nó được sử dụng để quảng cáo cho từ điển.

Sau đó, nó đã được sử dụng trong các chiến dịch của Facebook và trên một trang web chuyên dụng, và một đoạn phim ngắn đã được tạo ra vào năm 2014 để ghi lại sự ra đời của cụm từ này.

Phubbing và một xã hội hiện đại chìm trong thế giới ảo riêng biệt

Phubbing trước đây bị coi là hành động không văn minh, không lịch sự, nhưng giờ đây, với sự phổ biến của các thiết bị công nghệ cá nhân như điện thoại thông minh, máy tính bảng, laptop,... nó đang được bình thường hóa đến mức người ta đã thôi không còn dành sự quan tới nhiều nữa.

Thậm chí, hiện nay, nhiều người còn coi Phubbing là yếu tố quan trọng giúp duy trì kết nối với những người khác, cho dù đó chỉ là thông qua mạng xã hội, nhắn tin hay gửi email.

"Ngày nay, mọi người thực sự rất gắn bó với chiếc điện thoại di động và vô thức lướt màn hình, điều đó có thể khiến những người xung quanh khó chịu", Shamyra Howard, nhà trị liệu tình dục ở Mỹ, cho biết.

Dù thường không gây hại, nhưng Phubbing vẫn có thể gây tác động tiêu cực đến các mối quan hệ, đặc biệt là đối với những người thân trong gia đình.

Một nghiên cứu gần đây cho thấy phubbing ngày càng trở nên phổ biến trong đại dịch Covid-19 và có thể "làm xấu đi mối quan hệ giữa các cá nhân".

Có thể thấy, mặc dù đại dịch khiến phần lớn thế giới phải ở nhà nhưng không nhiều gia đình có thể cải thiện sự giao tiếp nội bộ do mỗi cá nhân đều phải 'dính' lấy các thiết bị công nghệ như smartphone, laptop, máy tính để phục vụ cho công việc học tập và làm việc trực tuyến.

"Thói quen đó ưu tiên thiết bị điện thoại hơn mối quan hệ và cho thấy thông điệp: 'Đây mới là điều quan trọng hơn đối với tôi'. Điều này ngụ ý rằng những gì có trong điện thoại của bạn quan trọng hơn người ngồi trước mặt bạn", Howard nói.

Nghiện điện thoại - Sự khởi nguồn cho một thế giới 'hòa bình' cùng Phubbing

Theo nghiên cứu vừa được công bố bởi Trường ĐH Kent (Úc), các nhà khoa học xác định có 3 nguyên nhân liên quan tới việc nghiện smartphone, gồm nghiện internet, sợ bỏ lỡ thông tin và thiếu tự chủ.

Nghiên cứu cũng khẳng định, việc chúng ta ngày càng nghiện smartphone chính là nguyên nhân dẫn tới con người ngày càng lạnh nhạt với thế giới xung quanh, trong đó bao gồm cả người nhà, bạn bè thân thiết.

Một nghiên cứu được thực hiện trên 251 ứng viên có độ tuổi từ 18 đến 66, vào năm 2016, bởi Varoth Chotpitayasunondh và giáo Karen Douglas tại Trung tâm tâm lý học của ĐH Kent cũng đưa ra nhận định tương tự khi kết luận những người nghiện điện thoại thường có hành vi "phubbing" đối với người khác.

Đây được xem là nghiên cứu đầu tiên xem xét cả về nguyên nhân và hậu quả của hiện tượng nghiện smartphone thời nay. Nó cũng phản ánh phần nào tác động xã hội của công nghệ nói chung và điện thoại thông minh nói riêng.

"Một lượng lớn người dân trên thế giới sử dụng smartphone như vật dụng không thể thiếu trong cuộc sống hằng ngày. Đây chính là một điều quan trọng với các nhà nghiên cứu xã hội trong việc xem xét ảnh hưởng của smartphone đến chất lượng đời sống", giáo sư Karen nói.

Hầu hết các nghiên cứu đều nhận định Phubbing là hành vi không chủ đích và được thực hiện như một thói quen của con người trong thời đại công nghệ. Tuy nhiên, Marisa Cohen, nhà nghiên cứu mối quan hệ, chuyên gia trị liệu về hôn nhân và gia đình tại Mỹ, cũng chỉ ra hành động Phubbing trong xã hội hiện nay cũng có thể là hành vi có chủ đích.

"Điều đó không nhất thiết có nghĩa là bạn cảm thấy chán hoặc không quan tâm đến người trước mặt. Chúng ta đã quá quen với việc sử dụng điện thoại di động và tương tác với mọi người trong thời gian thực, cho dù đó là nhắn tin, gửi email hay qua mạng xã hội", Marisa Cohen chia sẻ.

Dù đã trở thành một phần bình thường của cuộc sống, Phubbing có thể gây ra căng thẳng trong các mối quan hệ tình cảm.

Chuyên gia Cohen cho biết, Phubbing có thể tạo nên các cuộc tranh luận khi một trong hai người liên tục coi trọng điều gì đó hơn người yêu, kết quả là khiến họ cảm thấy không được lắng nghe, bị đánh giá thấp và bỏ rơi.

Một nghiên cứu gần đây cho thấy thói quen Phubbing của bạn đời có liên quan đến mức độ hài lòng trong hôn nhân thấp hơn, những người được hỏi cho biết điều này tạo ra khoảng cách tình cảm.

Theo nghiên cứu về ảnh hưởng của Phubbing tới các mối quan hệ, 46,3% người tham gia cho biết họ bị vợ/chồng phớt lờ vì điện thoại, trong đó 22,6% thừa nhận phubbing gây ra mâu thuẫn trong mối quan hệ của họ.

Giao tiếp là yếu tố chính tạo nên kết nối trong mối quan hệ, cả tình yêu đồng điệu về cảm xúc và thể xác hay tình yêu chỉ có sự kết nối về tinh thần. Nhưng với thời đại mà hầu như ai cũng có riêng cho bản thân một thiết bị công nghệ thông minh thì Phubbing đang khiến chúng ta xa cách nhau hơn.

Các cuộc gặp gỡ bạn bè hoặc những buổi tụ tập gia đình thường ít có tiếng nói cười mà thay vào đó là hình ảnh mỗi người một thế giới riêng khi trong tay đang cầm chiếc điện thoại thông minh.

Một số ít cá nhân có thể bỏ xuống smartphone nhưng lại không có ai để nói chuyện, hoặc cố tạo ra các đoạn hội thoại nhưng đối phương vẫn quá bận bịu gõ phím thì câu chuyện rất nhanh sau đó cũng sẽ bị 'chết yểu' và Phubbing lại trở lại do người gợi chuyện cảm thấy không được tôn trọng.

Làm thế nào để nhận biết một người đang bị Phubbing 'giam lỏng'?

Dấu hiệu để nhận biết một người đang Phubbing vô cùng đơn giản. Người đó sẽ dành quá nhiều thời gian cho điện thoại thay vì quan tâm đến những người xung quanh ở bất cứ thời gian và không gian nào đó.

Cụ thể qua những biểu hiện sau:

• Luôn kè kè smartphone trên tay dù đang trong cuộc hẹn với bạn bè, người yêu hay buổi tụ tập cùng gia đình.
• Hầu hết các giao tiếp xã hội được thực hiện thông qua các mạng xã hội trực tuyến như Facebook, Zalo, Instagram, Twitter, Email, SMS,... .
• Thường xuyên không tập trung vào nội dung cuộc hội thoại vì bận xem điện thoại.
• Sử dụng điện thoại để lấp đầy các khoảng trống trong đoạn hội thoại với người khác
• Ngồi cùng tập thể nhưng vẫn thường xuyên kiểm tra điện thoại

Phương pháp giúp loại bỏ Phubbing ra khỏi cuộc sống?

Bởi vì Phubbing đang ngày càng bình thường hóa nên không dễ để dừng hành động này lại. Các chuyên gia gợi ý một số cách để bạn có thể chủ động tương tác nhiều hơn với những người xung quanh.

Ngắt kết nối với tất cả đồ công nghệ

Theo các chuyên gia tâm lý, để ngăn chặn Phubbing, chúng ta cần tăng cường tạo ra các cuộc trò chuyện không thiết bị công nghệ, bao gồm cả điện thoại, máy tính xách tay và tivi là rất quan trọng. 

Điều này sẽ giúp chúng ta tập trung tốt hơn vào không khí tập thể và dần hình thành thói quen giao tiếp trực tiếp.

Đối với những người không thể ngừng Phubbing, hãy cố gắng tránh kiểm tra điện thoại khi đang dành thời gian với người thân yêu. Ví dụ, bạn có thể tắt âm điện thoại, tắt mạng, tắt thông báo các ứng dụng mạng xã hội hoặc úp màn hình điện thoại xuống để tránh nhìn thấy thông báo.

Tăng tần xuất nói chuyện với người thân, bạn bè

Tùy thuộc vào mối quan hệ, khi trong một vui tập thể, bạn có thể lịch sự nhắc nhở một người Phubbing rằng thói quen của họ đang khiến bạn không cảm thấy ổn.

Ngược lại, nếu bạn là một cá nhân đang Phubbing, hãy bắt đầu một cuộc trò chuyện về điều đó để cảm thấy có trách nhiệm và bạn có thể kiềm chế hành vi của mình.

Để điện thoại ở chế độ yên lặng khi đang trong bữa ăn cùng gia đình hoặc các buổi hẹn cà phê cùng bạn bè để tăng thời gian trò chuyện cùng mọi người.

Hoặc nếu cảm thấy điện thoại vẫn có sức hút quá lớn và bạn chưa thể tách ra ngay lập tức, hãy tập làm quen bằng cách tắt bớt thông báo từ các nền tảng mạng xã hội.

Lượng thông tin do điện thoại mang tới là vô tận, khiến chúng ta cảm thấy nếu không xem thông báo ngay thì sẽ để lỡ việc gì đó quan trọng. Do đó, bạn nên đặt ưu tiên cho một chỉ số thông báo nhất định thay vì xem mọi thông báo ngay và luôn. Những loại thông báo không quan trọng nên để chế độ im lặng. 

Như vậy chúng ta sẽ không bị phân tâm quá nhiều và có thời gian để kết nối với gia đình nhiều hơn.

Việc trả lời tin nhắn, email và các cuộc gọi công việc sau khi đã tan làm tưởng như bình thường song nó có thể là nguyên nhân khiến tình cảm gia đình bị rạn nứt trong tương lai.

Ngay cả với những công việc quan trọng, bạn cũng đừng quên có người đang cần sự quan tâm của bạn. Nếu được hay gác lại công việc đến sáng hôm sau hoặc thứ Hai đầu tuần.

Buổi tối và cuối tuần hãy dành thời gian cho gia đình thân yêu, đặc biệt là các mầm non tương lai để con trẻ được cảm nhận đầy đủ sự gắn kết với bố mẹ.

Bên cạnh đó, một phương pháp cực kỳ hiệu quả khác để 'anti Phubbing' đó chính là tăng cường tham gia vào các buổi giao lưu xã hội, họp mặt hoặc các trò chơi tập thể mang tính hội nhóm để giảm bớt thời gian sử dụng thiết bị công nghệ, từ đó tạo thói quen giao tiếp trực tiếp cho bản thân.

Với những thông tin được Sống đẹp cung cấp trên đây, hy vọng bạn đã có được những hiểu biết cần có để trả lời cho câu hỏi "Phubbing là gì?" và các thắc mắc kèm theo để giúp chính mình và người thân, bạn bè thoát khỏi sự ràng buộc vô hình với chiếc smartphone.

Xem thêm: Hội chứng Aphasia là gì?