Chuyện về vị vua nhí có "tính xấu" chống Pháp và phát ngôn chấn động: "Nước dơ thì phải lấy máu mà rửa"

Ngay sau khi ngôi chắc trên ngai vàng, vua Duy Tân biến từ một cậu bé nhút nhát trở thành 1 vị vua nhí siêu cứng rắn với "tính xấu" quyết chống Pháp bằng mọi giá. 

Đỗ Thu Nga Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Duy Tân 19 tháng 9 năm 1900 – 26 tháng 12 năm 1945), tên khai sinh là Nguyễn Phúc Vĩnh San. Ông là hoàng đế thứ 11 của nhà Nguyễn. Vua Duy Tân tại vị từ năm 1907 đến năm 1916, sau vua Thành Thái. 

Chuyện đăng cơ của Nguyễn Phúc Vĩnh San thật tình mà nói thì vô cùng tình cờ, chẳng phải là chuyện sắp đặt trước hay tranh đấu mà có. Thời kỳ bấy giờ, triều đình nhà Nguyễn bị chi phối bởi thực dân Pháp. Việc các hoàng tử có thể ngồi lên ngai vàng hay không cũng tùy thuộc vào "tâm trạng" và mục đích sử dụng của người Pháp.

Nhắc đến chuyện Vĩnh San đăng cơ, sử sách chép rằng: Vua Thành Thái có nhiều con trai, đáng lẽ phải chọn người con trưởng kế vị, nhưng người Pháp sợ một vị vua trưởng thành khó sai khiến nên họ muốn tìm chọn một người nhỏ tuổi. Khi Khâm sứ Fernand Ernest Lévecque cầm danh sách các hoàng tử con vua Thành Thái vào hoàng cung chọn vua, lúc điểm danh thì thiếu mất Vĩnh San. 

vua-duy-tan-co-phat-ngon-gi-gay-chan-dong-tram-nam-4
Vua Duy Tân

Quan trong triều nhanh chóng cho người đi tìm thì thấy Vĩnh San đang trốn dưới gầm giường, mặt mày lem luốc, trông có vẻ sợ hãi. Khi tra hỏi thì Vĩnh San nói: "Ta đang tìm con dế vừa mới xổng". Vì sợ bị trách phạt, người lính đi tìm Vĩnh San không đưa ông đi tắm rửa mà đưa thẳng đến trình diện quan Pháp.

Người Pháp trông thấy Vĩnh San thì cảm giác như mở cờ trong bụng, liền đồng ý đưa cậu bé 7 tuổi này lên ngôi. Trong suy nghĩ của quan Pháp, Vĩnh San có vẻ là đứa trẻ nhút nhát, đần độn. Và điều đó giúp người Pháp dễ bề cai trị An Nam. 

Triều đình thấy vua quá nhỏ nên xin tăng thêm một tuổi thành 8. Họ cũng đặt niên hiệu cho Vĩnh San là Duy Tân, như muốn hướng tới sự nghiệp không thành của vua Thành Thái.

vua-duy-tan-co-phat-ngon-gi-gay-chan-dong-tram-nam
Lê đăng cơ của vua Duy Tân (Ảnh chụp ở điện Cần Chánh)

Ngày 5 tháng 9 năm 1907, Vĩnh San lên ngôi lấy niên hiệu là Duy Tân. Và chỉ một ngày sau lễ đăng cơ, Duy Tân đã đổi khác. Một nhà báo Pháp đã thuật lại: "...Un jour de trône a complètement changé la figure d'un enfant de 8 ans" (tạm dịch: Một ngày lên ngai vàng đã thay đổi hoàn toàn bộ mặt của cậu bé lên tám).

Thái độ chống đối người pháp của vị hoàng đế 8 tuổi này thể hiện ngay từ việc ông chọn niên hiệu. Vĩnh San đặt niên hiệu cho mình là Duy Tân, có nghĩa là canh tân, đổi mới. Trong thời gian đó, ở Trung kỳ và Bắc kỳ đang có phong trào Duy Tân do các sĩ phu và tri thức yêu nước phát động nhằm khai trí cho dân Việt. Điều này càng khiến người Pháp thấy hối hận khi đã "chọn nhầm người".

Theo PGS.TS Hoàng Văn Hiển, người Pháp đã "sửa sai" bằng cách thành lập Phủ phụ chính của triều đình với 6 ông quan đại thần nhưng do khâm sứ Trung kỳ (người Pháp) chủ tọa. Họ đưa ông thầy người Pháp (gốc Đức) là tiến sĩ Ébérhard đến dạy học cho vua để uốn ắn theo văn hóa Pháp và kiểm soát suy nghĩ, hành động của vị vua nhí.

Chưa dừng lại, người Pháp còn cho xây dựng một nhà an dưỡng (cung Thừa lương) tại bãi biển Cửa Tùng (Quảng Trị), rồi đưa vua ra đó để học hành và vui chơi nhằm cách ly vua với triều đình.

vua-duy-tan-co-phat-ngon-gi-gay-chan-dong-tram-nam-3
Hình ảnh vua Duy Tân khoảng năm 16 tuổi

Tình hình ngày càng căng thẳng khi ông vua nhí rất cứng đầu mà thực dân Pháp lại vô cùng lộng quyền. Sau vụ đào bới tìm kho báu ở lăng Tự Đức vào cuối năm 1912, vua Duy Tân (12 tuổi) đã phản ứng mạnh mẽ khiến toàn quyền Đông Dương Albert Sarraut phải yêu cầu dừng lại. Thế nhưng sau đó, người Pháp vẫn tiếp tục làm tiếp hai cuộc đào bới khác trong năm 1915.

Ngày 16/5/1915, khâm sứ Trung kỳ Charles cho khai quật để tìm kho báu ngay trong hoàng cung khi vua Duy Tân đang ở Cửa Tùng. Vua rất tức giận và quở mắng các vị quan thượng thư đã không dám can ngăn việc này. Song đến ngày 7/10/1915, khâm sứ Charles vẫn tiếp tục cho đào tìm kho báu ở lăng Tự Đức, ngay khi vua Duy Tân đang ở hoàng cung. Nhà vua phản ứng gay gắt với khâm sứ và nói rằng, đó là một việc điên rồ.

Vua Duy Tân khẳng khái nói, bản thân sinh ra để chỉ huy chứ không phải để phục tùng. Câu nói này đã được khâm sứ Trung kỳ báo cáo lại với toàn quyền Đông Dương. 

vua-duy-tan-co-phat-ngon-gi-gay-chan-dong-tram-nam-5
Dàn phụ chánh thời vua Duy Tân

Không những phải ứng bằng lời nói, vua Duy Tân còn cho triệu tập các quan đại thần xem xét lại hiệp định mà triều đình đã ký với Pháp vào năm 1884  (còn gọi là hiệp ước Patenôtre), buộc các quan phải ký vào văn bản đòi sửa hiệp ước gửi cho Tòa khâm sứ Trung kỳ. Các quan thượng thư khi đó rất hoảng sợ và không thực hiện yêu cầu. Từ đó, vua lạnh nhạt với cả các triều thần.

Vào mùa hè, vua Duy Tân ra biển Cửa Tùng nghỉ mát. Một hôm, ông vua thiếu niên từ bãi tắm chạy lên với hai bàn tay lấm lem đất cát. Quan thị vệ mang thau nước đến cho vua rửa tay. Vua hỏi: tay bẩn thì lấy nước để rửa, rứa nước bẩn lấy chi mà rửa? Ông quan thị vệ hoảng hốt, không biết trả lời thế nào. Vua liền nhấn giọng: “Nước bẩn thì lấy мáυ mà rửa!”.

vua-duy-tan-co-phat-ngon-gi-gay-chan-dong-tram-nam-1
Vua Duy Tân năm 30 tuổi

Đến năm 15 tuổi, vua Duy Tân bị mẹ ép nạp phi. Người ông chọn là con quan đại thần Hồ Đắc Trung. Sau đó, không hiểu vì lý do gì mà nhà vua không cưới tiểu thư nhà họ Hồ nữa. Sau này, bà lại làm vợ vua Khải Định, tức Ân phi Hồ Thị Chỉ. 

Sau đó, vua Duy Tân nạp Mai Thị Vàng - con gái thầy dạy mình là cụ Mai Khắc Đôn, tuần vũ Quảng Trị. Sau khởi nghĩa thất bại, nhà vua bị đày, bà có đi theo. Sang nơi lưu đày, do không hợp thủy thổ nên bà bị sảy thai và bệnh liên miên.

Xem thêm: Vua Duy Tân cùng câu chuyện nạp phi 'độc nhất vô nhị' khiến nhiều người nể phục

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Duy Tân cùng vua cha Thành Thái và Hàm Nghi là ba vua yêu nước nổi tiếng trong lịch sử Việt Nam thời Pháp thuộc, có nhiều nỗ lực trong việc tìm cách khôi phục nền độc lập, tự chủ của quốc gia, dân tộc.

Vua Duy Tân và 2 lần suýt làm thay đổi lịch sử Việt Nam
0 Bình luận

Vua Thành Thái là người có rất nhiều phi tần. Điều đặc biệt là mỗi vị phi tần ấy lại có một giai thoại gắn liền với những điều kỳ lạ, khiến lịch sử ngày càng thêm phần thú vị.

Đời sống tình cảm vua Thành Thái và sự thật về giai thoại 'lấy cô làm vợ'
0 Bình luận

Số phận con cháu vua Thành Thái đã phần đều chua xót, người chạy xe ôm, người bán vé số, người làm bảo vệ. Riêng hoàng tử con vua chưa từng được 1 ngày sống trong nhung lụa; cháu nội chết trong nghèo khổ.

Số phận chua chát của hậu duệ vua Thành Thái: Hoàng tử bơm xe, hoàng thân chạy xe ôm, bán vé số
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Danh sách 39 trường đại học miễn hoàn toàn học phí cho sinh viên

Dưới đây là danh sách 39 trường đại học miễn phí học phí cho mọi sinh viên theo học. Quý phụ huynh và học sinh có thể tham khảo.

Hải An
Hải An 13 giờ trước
Bé gái 2 tuổi bị bỏng 60% được cứu sống nhờ ghép da từ mẹ

Bé gái 2 tuổi bị bỏng nặng đến 60%, nhập viện trong tình trạng nguy kịch đã được Bệnh viện Nhi Đồng 2 ghép da cứu sống từ chính da của mẹ ruột.

Đăng Dương
Đăng Dương 21 giờ trước
Xúc động khoảnh khắc con trai gả mẹ 53 tuổi đi lấy chồng: “Dù ở độ tuổi nào, ai cũng xứng đáng có được những hạnh phúc riêng của mình”

Trong ngày cưới, người con trai đã chủ động trao tặng nhẫn vàng, kiềng vàng và bày tỏ lời cảm ơn, biết ơn vì công sinh thành, nuôi dưỡng, cũng như chúc phúc cho mẹ.

Thanh Tú
Thanh Tú 4 ngày trước
Mùa hè tình nguyện đặc biệt của những bạn trẻ Mỹ tại Việt Nam

Dù chỉ mới 16,17 tuổi và không phải là những thợ xây chuyên nghiệp nhưng nhóm bạn trẻ đến từ Mỹ đã không ngại ngần xắn tay áo, khiêng gạch, trộn xi măng giúp người dân Quảng Ngãi xây nhà tình nghĩa.

Hải An
Hải An 4 ngày trước
Hà Nội chi 3.000 tỷ hỗ trợ bữa trưa cho học sinh tiểu học

Từ năm học 2025-2026 tới đây, 768.000 học sinh tiểu học ở Hà Nội, gồm cả công lập và tư thục, sẽ được hỗ trợ 20.000-30.000 đồng bữa ăn trưa mỗi ngày.

Hải An
Hải An 4 ngày trước
Nam sinh đưa em đến điểm thi nhờ người trông hộ đã trúng tuyển vào trường THPT top đầu Hà Nội

Nam sinh Nguyễn Mạnh Đức từng được biết đến với khoảnh khắc đưa em gái đến điểm thi nhờ anh chị tình nguyện viên trong hộ để vào thi lớp 10 đã trúng tuyển vào trường THPT top đầu Hà Nội.

Hải An
Hải An 6 ngày trước
Tin vui: Toàn dân được khám sức khỏe định kỳ miễn phí từ năm 2026

Từ năm 2026, người dân sẽ được khám sức khỏe định kỳ miễn phí ít nhất một lần mỗi năm, theo dự thảo Nghị quyết của Bộ Chính trị đang được xây dựng.

Hải An
Hải An 6 ngày trước
Ông ngoại Hà Nội một tay chăm cháu 7 tháng tuổi từ A đến Z khiến cộng đồng mạng trầm trồ

Nhìn khoảnh khắc ông ngoại U70 chăm sóc cháu nhỏ từ bế ru, cho ăn, quấy cháu,… đến chơi cùng cháu cả ngày với thái độ ân cần, yêu thương khiến ai cũng xúc động và ngưỡng mộ.

Hải An
Hải An 7 ngày trước
Cảnh sát Hà Nội huy động ca nô giải cứu nữ sinh viên chới với dưới sông Hồng

Nhận được thông tin một nữ sinh viên nhảy cầu Vĩnh Tuy, chới với dưới dòng nước xiết ở sông Hồng, Cảnh sát PCCC&CNCH đã kịp thời huy động ca nô để giải cứu.

Đăng Dương
Đăng Dương 7 ngày trước
Khoảnh khắc ấm lòng: CSGT kịp thời hỗ đưa tài xế đột quỵ trên cao tốc đi cấp cứu

Phát hiện tài xế xe cẩu bất tỉnh trong cabin trên cao tốc Pháp Vân – Cầu GIẽ, CSGT đã ngay lập tức mở đường, hỗ trợ đưa nạn nhân tới bệnh viện cấp cứu.

Không chờ đủ thủ tục, bác sĩ quyết định phẫu thuật khẩn cấp cho chàng trai “vô danh, ví rỗng”

Chàng trai 20 tuổi nhập viện trong tình trạng hôn mê sâu, không giấy tờ, không người thân. Không chờ đủ thủ tục, các bác sĩ quyết định mổ khẩn cầu để cứu người trong thời gian vàng.

Hải An
Hải An 05/07
Người dân Quảng Ngãi mở rộng vòng tay san sẻ chỗ ở với cán bộ từ Kon Tum chuyển về

Thấy các cán bộ Kon Tum mới chuyển về chưa có chỗ ở, người dẫn Quảng Ngãi đã mở rộng vòng tay giúp đỡ, chào đón, giúp họ nhanh chóng ổn định cuộc sống và công việc.

Thanh Tú
Thanh Tú 04/07
Không chỉ kịp thời đưa cháu bé tai nạn đi cấp cứu chiến sĩ CSGT còn hỗ trợ viện phí

Phát hiện cháu bé bị tai nạn giao thông khi đang trên đường làm nhiệm vụ, chiến sĩ đội CSGT số 6 (CATP Hà Nội) đã kịp thời đưa nạn nhân đi cấp cứu và hỗ trợ một phần viện phí.

Hải An
Hải An 03/07
Giao hàng gặp trời mưa, nam shipper nhanh tay dọn đậu phộng giúp chủ nhà

Giao hàng gặp trời mưa, thấy nhà chỉ có người già và trẻ nhỏ, nam shipper liền nhanh tay gom đậu phộng giúp. Hành động ấm lòng khiến dân mạng tấm tắc khen ngợi.

Hải An
Hải An 03/07
Ấm lòng trước khoảnh khắc loạt ô tô che chắn cho xe máy qua cầu lúc mưa to gió lớn ở Hà Nội

“Những lúc này, tôi chỉ mong xe mình to hơn để che được nhiều người hơn”, chia sẻ của tài xế xe tải khiến nhiều người xúc động.

Hải An
Hải An 02/07
PC Right 1 GIF
Đề xuất