Chuyện hy hữu 1000 năm có 1: Danh tướng cãi lệnh vua để tránh "sống mái" với bạn thân trên sa trường

Dù là danh tướng trụ cột 2 triều đại đối địch (nhà Nguyễn - Tây Sơn) nhưng hai người này vẫn bất chấp tất cả cãi lệnh vua, nhận giáng chức để tránh những cuộc "sống mái" trên chiến trường.

Đỗ Thu Nga
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Hai danh tướng kể trên chính là Trần Quang Diệu và Nguyễn Văn Thoại (Thoại Ngọc hầu). Tình bạn giữa họ đã được sử sách nhắc đến với những từ mỹ miều nhất. Suốt 25 năm trời, họ luôn chọn cách tốt nhất để tránh chạm mặt trên sa trường.

Vị tướng khai khẩn ra đất Nam Bộ

Thoại Ngọc hầu (1761-1829) sinh tại làng Hải An, huyện Diên Phước, tỉnh Quảng Nam (nay là quận Sơn Trà, Đà Nẵng). Ông là 1 trong những danh tướng lừng lẫy bậc nhất của nhà Nguyễn.

Công lao lớn nhất của Thoại Ngọc hầu với lịch sử dân tộc chính là việc ông đã khai khẩn ra vùng đất Nam Bộ ngày nay. Sự nghiệp này đã bắt đầu từ năm 1817, khi ông được cử làm trấn thủ Vĩnh Thanh.

Nhận thấy rõ tầm quan trọng của vùng đất Nam Bộ về kinh tế và quốc phòng, trong khi việc giao thông thương mại ở vùng này gặp nhiều khó khăn, ông đã trình vua xin đào vét sông Ba Lạch.

Thoai-Ngoc-hau-cai-lenh-vua-de-tranh-doi-dau-voi-ban-tren-sa-truong-8
Tượng Thoại Ngọc hầu

Đến cuối năm 1817, Gia Long sai Thoại Ngọc hầu đi đào kênh Thoại Hà dài gần 30km. Nhờ kênh, nguồn nước ngọt dồi dào, việc đi lại, giao thương thuận lợi. 

Kênh Thoại Hà còn đóng vai trò quan trọng trong việc tháo một phần nước lụt của sông Hậu ra biển. Đây là công trình thoát lũ đầu tiên ở Đồng bằng sông Cửu Long. 

Cùng lúc đào kênh, Thoại Ngọc hầu còn chú trọng lập làng, làm đường, nối liền Long Xuyên với kiên Giang. Năm 1820, ông còn cho đào kênh lớn nối liền Châu Đốc với Hà Tiên. Đây là công trình vĩ đại do ông thiết kế, huy động đến 80.000 người và phải làm mất gần 5 năm (1820-1824) mới hoàn thành.

Đến năm 1822, theo chỉ dụ của Minh Mạng, ông lại tiếp tục chỉ huy đào kênh Vĩnh Tế. Năm 1824, kênh được hoàn thành với chiều dài lên đến 87km, rộng 25km, sâu 3m. Kênh đào xong đã tưới tiêu cho hàng vạn mẫu ruộng miền Hậu Giang, việc đi lại bằng đường thủy trở nên thuận lợi hơn. 

Sách Đại Nam nhất thống chí viết rằng: "Từ ấy, đường sông lưu thông, từ kế hoạch trong nước đến phòng giữ ngoài biên cho tới nhân dân buôn bán đều được tiện lợi vô cùng".

Thoai-Ngoc-hau-cai-lenh-vua-de-tranh-doi-dau-voi-ban-tren-sa-truong-7
Kênh Vĩnh Tế

Cho đến thời điểm hiện tại, kênh vẫn còn giá trị về mặt thủy lợi, giao thông, thương mại, biên phòng, thể hiện sức lao động sáng tạo xây dựng đất nước của nhân dân Việt và chính sách coi trọng thủy lợi để phát triển nông nghiệp của triều Nguyễn. 

Trước những đóng góp của Thoại Ngọc hầu, vua Minh Mạng rất hài lòng nên đã sắc ban cho ngọn núi nhìn xuống dòng kênh cái tên Thoại Sơn (dân gian gọi là núi Sập) và kênh mang tên là Vĩnh Tế (tên vợ ông - bà Châu Thị Vĩnh Tế). 

Triều Nguyễn còn nghĩ đến công lao của Nguyễn Văn Thoại nên đã lấy tên của ông đặt cho tên làng, tên núi, tên sông: Thoại Sơn, Thoại Hà, Thoại Giang.

Chuyện cãi lệnh vua để tránh "sống mái" với bạn trên sa trường

Ít ai biết được, trước khi trở thành người có công khai khẩn nên vùng đất Nam Bộ ngày nay, Thoại Ngọc hầu là một trong những danh tướng nổi bật. Ông theo hầu chúa Nguyễn từ khi mới 16 tuổi.

Trong số những câu chuyện đáng nhớ về Thoại Ngọc hầu, không thể không nhắc đến việc ông cãi lệnh vua để tránh đối đầu với bạn thân là Trần Quang Hải (dũng tướng triều Tây Sơn) trên chiến trường. Chuyện này khiến hậu thế vô cùng cảm động.

Sử chép, giống như Nguyễn Văn Thoại, Trần Quang Diệu cũng là người Quảng Nam, giữa hai bậc danh tướng này tồn tại tình bạn thắm thiết từ thời ấu thơ. 

Sau này, không may số phận đưa đẩy, họ không chỉ là bề tôi của hai thế lực thù địch phong kiến (nhà Nguyễn và Tây Sơn) mà còn phải đối đầu "sống mái" với nhau trên chiến trường. 

Thoai-Ngoc-hau-cai-lenh-vua-de-tranh-doi-dau-voi-ban-tren-sa-truong-6
Tượng thờ danh tướng Trần Quang Diệu

Theo Kỷ yếu của nhà sử học Lê Duy Anh, năm 1801, lúc Nguyễn Văn Thoại mang quân từ Vạn Tượng (Lào) tiến đánh Phú Xuân, nghe tin Trần Quang Diệu từ Quy Nhơn cầm binh ra cứu viện. Vì không muốn đối đầu với bạn mà tướng Thoại đã giao lại bình quyền cho phó tướng của mình là Lưu Phước Tường rồi bỏ vào Bình Định.

Cũng vì quyết định này mà ông bị chúa Nguyễn bắt tội là không có lệnh vua mà tự tiện quay về. Sau đó, ông bị giáng xuống làm Cai đội quản đạo Thanh Châu.

Quyết định của ông khi ấy đã ảnh hưởng nặng đến cơ đồ, công danh, sự nghiệp. Nhưng trong suốt cuộc đời, ông chưa từng hối hận về việc làm đó. Bởi với Nguyễn Văn Thoại, quê hương và bạn bè là những điều rất thiêng liêng. 

Sau này, khi các nhà nghiên cứu, các sử gia đưa câu chuyện này ra bàn luận thì đã có những lời nhận xét, đánh giá tích cực. Họ cho rằng, ông là bậc chính nhân quân tử, dám "vì nghĩa diệt thân".

Không dừng lại ở đó, đến năm 1802, Trần Quang Diệu và vợ con bị Gia Long xử tử. Thân tộc bị hệ luỵ, phải đổi sang họ Nguyễn, chính Thoại Ngọc Hầu đã bí mật cho người về quê, giao cho vợ thứ trích ruộng đất của mình để lo hương hỏa, thờ tự bạn mình.

(Theo Zing)

Xem thêm: Tấm lòng son sắt với nước của Thoại Ngọc Hầu và nỗi oan khuất trăm năm

Đang tải bình luận...

Đọc thêm

Thái phó Trần Quang Diệu là võ tướng quan trọng nhất của nhà Tây Sơn. Khi vua Gia Long chiêu hàng, ông khẳng khái nói "trung thần không thờ hai vua".

Thái phó Trần Quang Diệu - danh tướng nhân đức, thà chết không thờ hai vua
0 Bình luận

Khi xét tội, Trịnh Hoa Đường bị kết án tử. Con cháu họ Trịnh sau này cũng không được hưởng bất kỳ ân điển gì của triều đình, con đường khoa cử bị chặt đứt.

Nhân tài thời vua Minh Mạng nhận án oan mất mạng vì lời sàm tấu của kẻ tiểu nhân
0 Bình luận

Theo các vị thức giả ở Bình Khê kể lại thì nhà Tây Sơn phát đế nghiệp là nhờ cuộn đất chôn thân sinh của 3 anh em Nguyễn Huệ, Nguyễn Nhạc và Nguyễn Lữ trên núi Hoành Sơn.

Giai thoại ly kỳ về huyệt rồng trên núi Hoành Sơn - nơi phát nghiệp đế vương của nhà Tây Sơn
0 Bình luận

img

Bài mới

MTTQ Việt Nam tặng 30.000 suất quà cho người nghèo, người khó khăn dịp tết 2026

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam sẽ trao 30.000 suất quà tới người nghèo, công nhân lao động và người có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn trên cả nước nhân dịp tết Nguyên đán Bính Ngọ 2026.

Hải An
Hải An 2 ngày trước
Công an Đà Nẵng lội xuống cống sâu, giúp du khách lấy lại điện thoại

Du khách Hồng Kông (Trung Quốc) làm rơi điện thoại xuống cống thoát nước khi du lịch và đã được công an hỗ trợ, lấy lại tài sản.

Hải An
Hải An 3 ngày trước
'Xóm trọ 0 đồng' của bệnh nhân chạy thận ở Quảng Ninh

Xóm trọ 0 đồng ở phường Hồng Gai đã giúp nhiều bệnh nhân chạy thận bớt gánh nặng chi phí và có thêm động lực vượt qua bệnh tật.

Hải An
Hải An 4 ngày trước
Ca sĩ Đức Phúc gây 'sốt' vì muốn tặng xe mới cho một bác xe ôm lớn tuổi

Ca sĩ Đức Phúc đang nỗ lực tìm kiếm bác xe ôm lớn tuổi bị hủy chuyến vì xe Wave cũ, mong muốn tặng xe mới giúp ông mưu sinh dễ dàng hơn.

Hải An
Hải An 7 ngày trước
Chuyên gia Viện đào tạo và Phát triển nhân lực trang bị kỹ năng mềm cho sinh viên trường Cao đẳng

Vừa qua, Sở Giáo dục và Đào tạo Cà Mau đã phối hợp cùng Viện Đào tạo và Phát triển nhân lực (itd) tổ chức Chương trình tập huấn kiến thức, kỹ năng mềm dành cho sinh viên các trường cao đẳng trên địa bàn tỉnh.

Nguyễn Ngọc Giàu
Nguyễn Ngọc Giàu 7 ngày trước
MỌT 2025: VỌNG MIÊN - NGÀY HỘI MUA BÁN VÀ TRAO ĐỔI SÁCH LAN TỎA TRÁI TIM ẤM ÁP CỦA THẾ HỆ TRẺ

The 1% Fund là một dự án thiện nguyện được thành lập bởi học sinh trường THPT Chuyên Hà Nội - Amsterdam và THPT Chuyên Nguyễn Huệ với châm ngôn “One percent. One change” - một phần trăm tấm lòng của mỗi người cũng có thể kiến tạo một sức ảnh hưởng nhất định đến cộng đồng. Cho đến nay, dự án đã đi được hơn nửa chặng đường của mùa 10, cùng với thật nhiều hoạt động sôi nổi qua những dấu mốc thành công đáng tự hào qua các mùa sự kiện chính MỌT - GOM và tiền sự kiện SAN.

minh châu
minh châu 7 ngày trước
Nữ shipper Nghệ An được nhà hảo tâm giấu tên tặng 20 triệu đồng sau khi đánh rơi trong lúc đi giao hàng

Chị Vũ Thị Hoài (33 tuổi, Nghệ An) mới đây đã được một nhà hảo tâm giấu tên tặng 20 triệu đồng sau khi đánh rơi túi tiền trong lúc chở con gái 10 tháng tuổi đi giao hàng.

Cô gái Việt và mối nhân duyên đặc biệt với 'bà ngoại' ở Pháp

Từ khi gặp cụ bà 86 tuổi tại Pháp, cuộc sống của cô gái Việt - Nguyễn Trang đã thay đổi rất nhiều. Bà dành tình thương, chăm sóc Trang như bà ngoại chăm sóc cháu gái, khiến cô vô cùng cảm động và hạnh phúc.

Hải An
Hải An 15/12
78win lan tỏa hơi ấm nghĩa tình

Nghệ An những ngày cuối năm vẫn còn ngổn ngang dấu vết của những  cơn bão vừa đi qua. Con đường làng bị bùn đất phủ loang lổ, những hàng rào đổ nghiêng, mái tôn nhà dân bị gió cuốn bật tung từng mảng. Mùi ẩm lạnh của mưa và những đêm mất ngủ vì gió rít như vẫn còn đọng lại trên đôi mắt của người dân nơi đây. Cả vùng quê hiền lành vốn bình yên lại phải trải qua thêm một lần thử thách nghiệt ngã của thiên nhiên.

Hải An
Hải An 12/12
Phép màu của sự tử tế: Cô gái trẻ ở Phú Thọ giữ được mạng sống nhờ 1 bình luận vu vơ trên mạng xã hội trong lúc tuyệt vọng

Chỉ một dòng bình luận vô thức trong lúc tuyệt vọng: “Ước gì Vingroup có thể hỗ trợ cho mình 1 chiếc máy thở nho nhỏ thôi, mình rất cần sự sống từ nó”, cô gái sinh năm 1994 đã có cơ hội được sống tiếp.

Ra mắt Ngôi nhà cựu lưu học sinh Việt Nam trường Đại học Sư phạm Nam Ninh (Trung Quốc)

Chiều 9/12, tại Hà Nội đã diễn ra buổi ra mắt Ngôi nhà cựu lưu học sinh Việt Nam trường Đại học Sư phạm Nam Ninh (Trung Quốc), nhằm kết nối cộng đồng cựu sinh viên, thúc đẩy hợp tác giáo dục giữa hai nước Việt – Trung.

Thanh Tú
Thanh Tú 09/12
Trúng số 18 tỷ, người đàn ông TP.HCM gửi 100 triệu mua gạo từ thiện tặng cho bà con khó khăn

Nhận 100 triệu đồng từ vị khách trúng số 18 tỷ, bà Thùy Dương góp thêm 38 triệu để mua 8 tấn gạo tặng cho bà con khó khăn.

Hải An
Hải An 08/12
Ấm lòng trước “núi gạo” của người dân Ninh Bình ủng hộ bà con vùng lũ miền Trung

Những ngày này, tại điểm tiếp nhận hàng hoá cứu trợ đồng bào vùng lũ miền Trung ở phường Nam Định (tỉnh Ninh Bình), người dân liên tục mang gạo cùng nhiều nhu yếu phẩm tới ủng hộ.

Xúc động khoảnh khắc chú rể đẩy xe lăn đưa cô dâu vào lễ đường

Khoảnh khắc chú rể đẩy xe lăn đưa cô dâu vào lễ đường, không chỉ cô dâu xúc động nghẹn ngào mà người thân, quan khách xung quanh cũng sut sùi lau nước mắt.

Thầy giáo vùng cao lội bùn, vượt sạt lở ôm chặt bó hoa để tặng đồng nghiệp nhân ngày 20/11

Con đường về trường sạt lở, trơn trượt, bùn ngập đến đầu gối nhưng thầy giáo vùng cao ở Đà Nẵng vẫn ôm chặt bó hoa để tặng các đồng nghiệp trong trường.

Hải An
Hải An 22/11
img
Đề xuất