Giải mã bí ẩn về chiếc bàn tự xoay nổi tiếng ở đất Quảng Nam

Khi tận mắt mục sở thị chiếc bàn tự xoay, có người đồn đoán do thần thánh hiển linh, có người nó là "bàn ma quỷ". Vậy bí ẩn nằm trong chiếc này kỳ lạ này là gì?

Đỗ Thu Nga
08:56 12/07/2021 Đỗ Thu Nga
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Vào năm 2013, dư luận xôn xao câu chuyện về chiếc bàn tự xoay ở Quảng Nam. Theo đó, chỉ cần 2 người trở lên đặt tay sấp lên mặt bàn là nó sẽ tự chuyển động. Người điều khiển trở ngược bàn tay, mặt bàn sẽ tự động dừng lại hoặc quay theo chiều ngược lại... 

Thời điểm đó khi nghe về chiếc bàn tự xoay đã có không ít chuyên gia thuộc đủ các loại lĩnh vực cùng người dân hiếu kỳ đã tìm về Quang Nam để được tận mắt chứng kiến. 

Theo tìm hiểu, những chiếc bàn tự xoay chủ yếu xuất hiện pử làng mộc Văn Hà thuộc tổng Vinh Quý (huyện Hà Đông, phủ Thăng Bình, bây giờ là thôn 5, xã Tam Thành, huyện Phú Ninh, tỉnh Quảng Nam). Làng có nghề mộc truyền thống, một thời nức tiếng khắp đó đây. Làng mộc này đã từng được vua Thành Thái sắc phong.

Ngày nay vẫn còn nhiều hộ trong làng Văn Hà theo nghề mộc cổ truyền. Mặc dù không còn thịnh hành như thời xưa nhưng phong cách chạm khắc vẫn rất tinh xảo, tỉ mỉ. Rất nhiều sản phẩm của làng mộc này thu hút được sự quan tâm của người chơi đồ gỗ cũng như người dân hiếu kỳ. Một trong số đó chính là chiếc này tự xoay.

giai-ma-bi-an-ve-chiec-ban-tu-xoay-noi-tieng-o-dat-quang-nam-0

Chiếc bàn tự xoay được người hiếu kỳ kéo đến xem nhiều nhất thuộc sở hữu của anh Trần Ngọc Tuấn (SN  1973, trú tại thôn 5, Tam Thành). Chiếc bàn tự xoay của người đàn ông này là hàng cổ của gia tộc để lại. Và đây cũng chính là chiếc bàn mà báo chí từng đưa tin một đại ở TP Hồ Chí Minh đã trả 200 triệu nhưng anh Tuấn không bán. 

Theo chủ nhân, chiếc bàn cao 80cm, mặt hình tròn với đường kính 65cm và dày khoảng 2cm. Thân bàn là trục gỗ tròn có hình bình hoa, miệng bình có miếng gỗ vuông được gắn 12 trụ nhỏ, đáy bình có 3 chân chạm đất.

Để biết về sự kỳ diệu của chiếc bàn tự xoay này, anh Tuấn mời mọi người tháo giày vì để bàn xoay thì chân của người đặt tay lên bàn phải tiếp xúc với mặt đất. Những người này đứng sát vào mép bàn và tay đặt úp xuống mặt bàn, mắt nhìn vào tâm của bàn.

giai-ma-bi-an-ve-chiec-ban-tu-xoay-noi-tieng-o-dat-quang-nam-7

Trong vòng chưa đầy 3 phút, dưới chân bàn đã phát ra âm thanh "rắc... rắc" và mặt bàn tự động di chuyển theo chiều kim đồng hồ. Lúc đầu chậm nhưng lúc sau tăng tốc độ dần. Và chiếc bàn chỉ ngừng xoay khi chúng ta bỏ tay ra. Sợ mọi người chưa tin, anh Tuấn lại thực nghiệm lần 2, lần 3.

Trong vòng chưa đầy 3 phút, dưới chân bàn đã phát ra âm thanh "rắc... rắc" và mặt bàn tự động di chuyển theo chiều kim đồng hồ. Lúc đầu chậm nhưng lúc sau tăng tốc độ dần. Và chiếc bàn chỉ ngừng xoay khi chúng ta bỏ tay ra. Sợ mọi người chưa tin, anh Tuấn lại thực nghiệm lần 2, lần 3.

Ông Đinh Thẩm (sinh năm 1920, thôn 5, Tam Thành) - nghệ nhân cuối cùng trong làng là người nắm giữ bí mật về chiếc bàn tự xoay. Dù đã 94 tuổi nhưng ông vẫn giữ được phong thái của thợ mộc chuyên nghiệp. Ông Thẩm cho biết, chẳng có chuyện thần tiên, ma quỷ gì ở chiếc bàn này. Tất cả đều có nguyên lý của nó.

Năm 17 tuổi, ông Thẩm được cha truyền nghề mộc. Năm 20 tuổi, ông và các thợ trong làng đến huyện Tiên Phước để xây dựng một rường nhà gỗ cho gia đình giàu có. Ông được chủ nhà đó cho xem chiếc bàn tự xoay, Gia chủ khi đó khẳng định, chiếc này đó do một nghệ nhân làng Vân Hà tạo ra.

Khi trở về làng, ông Thẩm bắt đầu đi tìm hỏi nhưng không ai biết "thân thế" người tạo ra chiếc này tự xoay. Nhưng với sự thông minh, nhạy bén nghề nghiệp, ông Thẩm đã nhanh chóng nghĩ ra cách chế tác chiếc bàn tự xoay để thuận tiện cho việc cúng bái. 

giai-ma-bi-an-ve-chiec-ban-tu-xoay-noi-tieng-o-dat-quang-nam-3

Cùng với những gì đã thấy và nguyên lý nghề mộc, ông Thẩm mày mò làm một chiếc bàn có mặt giống hệt cái ông đã thấy ở huyện Tiên Phước, nhưng bàn của ông không xoay được trừ khi đẩy nó. Thế là ông lại tháo ra, nghiên cứu lại. Sau cùng, ông phát hiện ra bí mật của nó và chế tạo ra được bàn tự xoay chất lượng.

Nghệ nhân Thẩm từng chia sẻ, điều quan trọng nhất khi chế tác bàn tự xoay là thước tấc và những lỗ mọng khớp nối phải thật chuẩn xác thì mới thành công. Vật liệu các bộ phận khác là gỗ cũng được nhưng mặt bàn, gọng đỡ, giá đỡ nhất định phải là gỗ mít. 

"Nếu nguyên cả bàn đều là gỗ mít thì tốt nhất. Nói là gỗ mít có nghĩa phải là lõi gỗ mít, mà lõi gỗ phải già, trên 40 năm hoặc gỗ mít chưa già thì phải được để lâu”, ông Thẩm khẳng định.

Cuối năm 2008, huyện đã mời ông Thẩm dạy cho 10 thợ mộc một khóa 2 tháng về chế tác bàn xoay. Sau khóa Sau khóa học này chỉ có vài người làm được nhưng không nhạy lắm, ông Thẩm phải chỉnh lại thì mới xoay được. Bản thân ông Thẩm chỉ chế tác 3 chiếc bàn xoat mới nhưng số lượng bàn xoay cổ mà ông được người khác nhờ sửa chữa thì nhiều. 

"Nhìn chiếc bàn tự xoay, nhiều người bảo do thần thánh hoặc có ma ám, nhưng sự thực không phải như vậy, chiếc bàn hoạt động theo nguyên tắc cấu khí âm - dương”, ông Thẩm chỉ “bật mí” ngắn gọn như vậy", ông Thẩm chia sẻ. 

Xem thêm: Có một ngôi làng ở xứ Quảng không còn lo "cái ăn, cái mặc", chỉ lo trai làng "ế vợ"

Sống Đẹp
songdep.com.vn

5 chủ đề bạn cần biết mỗi tuần

Mỗi thứ Tư, bạn sẽ nhận được email tổng hợp những chủ đề nổi bật tuần qua một cách súc tích, dễ hiểu, và hoàn toàn miễn phí!

Bài Mới

Bình luận