Vị tể tướng bỏ món ăn ưa thích để chống tham nhũng và chuyện lấy được vợ nhờ đi tắm mất quần áo

Thuở hàn vi, trong một lần đi tắm bị trộm hết quần áo, tể tướng Nguyễn Văn Giai được một cô gái lén để lại cho mảnh vải đóng khố. Khi đỗ đạt, ông quay về xin cưới hỏi người này để trả ơn.

Đỗ Thu Nga Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Vị tể thông tuệ, nổi tiếng thông minh từ thuở bé

Nguyễn Văn Giai (1553-1628), quê ở làng Phù Lưu, xã Ích Hậu, huyện Gia Lộc, tỉnh Hà Tĩnh. Ông sinh ra trong gia đình có truyền thống khoa bảng nhưng đến đời cha ông thì sa sút, chỉ còn là một nho sinh nghèo. 

Sách Thiên Lộc huyện chí có chép: Nguyễn Văn Giai là người đặc biệt thông tuệ. Lên 5 tuổi đã biết chữ nghĩa. Lên 9 tuổi đã biết làm văn. Lên 15 tuổi biết viết bài phú. Lên 16 tuổi được gia đình cho ra Thăng Long tìm thầy giỏi để rèn rũa kinh sử.

Đến năm 1579, triều Lê Thế Tông, ông về trấn Nghệ An dự thi hương và đỗ giải nguyên. Tháng 8 năm Canh Thìn (1580) triều đình mở khoa thi Hội đầu tiên ở hành cung An Trường, Nguyễn Văn Giai đỗ tiến sĩ xuất thân. Ông là vị Tam nguyên đầu tiên của thời Lê Trung hưng.

Nhờ đi tắm bị trộm mất quần áo mà cưới được vợ

Sử chép, Nguyễn Văn Giai vốn có khỏe mạnh hơn người nên thuở hàn vi đã làm đủ nghề khó nhọc như gánh củi thuê để lấy tiền mua giấy bút theo học một ông Thái học ở cùng làng.

Một hôm đi gánh thuê về, trời nóng bức, Nguyễn Văn Giai liền lội xuống tắm ở cái ao trước cửa nhà thầy học. Trong lúc đương bơi lội thì quần áo trên bờ bị đứa vô lại nào lấy mất. Ông phải ngâm mình dưới nước mãi không dám ngoi lên.

Bên kia ao là nhà một ông giám sinh, có cô con gái ra ao giặt đồ. Nhưng thấy ông đương tắm đành phải quay vào, Một lúc sau, cô gái trở ra lại thấy như vậy. Rồi một lúc nữa, cô kia ra, loanh quanh ở bờ ao, bỏ lại trên bờ mấy chục thước vải. Ông cảm lòng cô gái, lấy vải đó đóng khố rồi đi về nhà.

Sau khi đỗ Hoàng giáp, Nguyễn Văn Giai đặt tiệc, mời tất cả những người đã có biên tên đến tiệc. Cuối cùng ông cũng tìm được ân nhân năm xưa và lấy về làm vợ.

Chan-dung-vi-te-tuong-lay-duoc-vo-nho-di-tam-mat-quan-ao-8

Sau khi kết duyên, ông bà sinh được mấy người con vừa trai vừa gái. Con trai đều theo nghiệp cha, thi cử đỗ đạt, nối nghiệp thư hương, được người đời khen ngợi.

Khi nắm giữ quyền hành trong triều, Nguyễn Văn Giai ra sức cương triều chính, không để xảy ra chuyện lục đục, bè đảng. Chính ông là người có công dập tắt cuộc chiến nội bộ giữa hai anh em Trịnh Tráng và Trịnh Xuân, sau khi Trịnh Tùng qua đời. 

Sinh sống và làm quan vào giai đoạn quyền hành vua Lê đã mất hết vào tay chúa Trịnh, để chia bớt quyền hành của họ Trịnh, ông đã có sáng kiến lập ra Phủ Thừa tướng bên cạnh phủ chúa, ngấm ngầm bảo vệ vua Lê.

Vị tể tướng bỏ món ăn ưa thích để chống tham nhũng

Sách Tang thương ngẫu lục có chép: Khi Nguyễn Văn Giai làm Chưởng quản lục bộ, các bậc thân tín của vua chúa đều phải nín hơi, sợ hãi, không ai dám xúc phạm ông.

Một lần nọ, có người con rể của cháu ra trận thấy giặc mạnh sợ hãi bỏ chạy. Theo luật pháp thời đó thì phải khép tội chết. Nguyễn Văn Giai phụ trách xét xử và định tội viên quận mã đúng luật. 

Khi ấy, chúa đã gợi ý cho ông giảm án. Nhưng ông đã viện lý do rằng, đối với kẻ trên phải xử nghiêm minh để làm gương cho kẻ dưới, có thế mới giữ vững được cơ đồ. Nghe vậy chú cũng không dám nói nữa.

Quận cháu - vợ quận mã bèn đem vàng bạc đến nhờ vợ ba của ông nói giúp. Vì bà này rất được ông yêu quý. Song bà ba đã từ chối và phân trần với quận chúa rằng:

Tướng công là người thanh liêm, xưa nay vốn rất ghét của đút lót. Vả lại, đây là việc hệ trọng trong triều, tôi đâu dám can dự. Tuy vậy, quận chúa cứ van xin mãi, khiến bà động lòng, nghĩ bụng cũng là đàn bà với nhau cả, không nỡ để quận chúa chịu cảnh góa bụa, bà nói:

Thế thì sáng mai, sau khi tướng công vào triều, quận chúa hãy cho mang đến đây một mâm xôi nếp cái, một con lợn nhỏ luộc chín, một con dao sắc và các thứ gia vị, rồi tôi nói giúp. Quận chúa mừng rỡ, về sắm sanh đúng như lời dặn.

Chan-dung-vi-te-tuong-lay-duoc-vo-nho-di-tam-mat-quan-ao
Đền thờ tể tướng Nguyễn Văn Giai

Sáng hôm sau, bà cố tình nấu bữa sáng chậm hơn thường ngày, Nguyễn Văn Giai đành phải nhịn ăn, lên xe vào triều cho kịp buổi chầu. Đến trưa, tan chầu về, bụng đang đói, lại thấy mâm xôi, thịt hợp khẩu vị bày sẵn trên bàn, Nguyễn Văn Giai tưởng người nhà cất phần cho mình, ông ngồi vào ăn uống no say bình thường.

Xong bữa, ông hỏi sao lại có nhiều xôi, thịt như vậy. Bấy giờ bà Ba mới thú thật là của quận chúa. Ông giận lắm, tự trách mình có lỗi chỉ vì một miếng ăn mà không giữ đúng phép nước. Sau ông thầm nghĩ hay viên quận mã số chưa hết cũng nên, bèn sai đánh xe vào hầu chúa, xin tha chết cho kẻ phạm tội. Chúa mừng lắm và chuẩn y ngay.

Từ đó trở đi, Nguyễn Văn Giai luôn tự vấn lương tâm và quyết từ bỏ hẳn cái sở thích ăn xôi với thịt lợn luộc chấm mắm. Hễ ngồi vào mâm thấy món nào lạ, ông lại hỏi cặn kẽ nguồn gốc rồi mới ăn.

Vị tể tướng này còn nổi tiếng thanh liêm, tự ông nêu gương cho các quan noi theo, ngay cả chúa Trịnh cũng kiêng nể. Gia phả còn chi lại lời ông răn bảo triều thần:

"Ta giữ việc triều chính cốt cho liêm chính, không nhận hối lộ của bất kỳ ai. Người có tài đức thì phải biết trọng dụng; ai có lỗi lầm phải biết lựa lời can ngăn; ai oan uổng phải biết cứu xét phân minh cẩn trọng và bênh vực; kẻ nghèo khó phải ra tay giúp đỡ. Không nên làm những điều bất chính để tích trữ vàng ngọc làm giàu; phải biết tu nhân tích đức cho đời sau con cháu vậy".

Nguyễn Văn Giai sống thọ đến năm 75 tuổi thì mất, được tặng chức Tư đồ Thái tể. Hiện nay, ở Thành phố Hồ Chí Minh có con đường mang tên ông, còn nhà thờ ông ở xã Ích Mậu đã được công nhận di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia.

Xem thêm: 2 trạng nguyên có số phận hẩm hiu nhất sử Việt: Người đi tu, người mất mạng vì đòn ghen của vợ

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Để trở thành trạng nguyên, các học trò thời xưa phải vượt qua 3 kỳ thi: Thi Hương, thi Hội, thi Đình. Hầu hết các trạng nguyên thời xưa đều làm quan trong triều.

Thời xưa, trở thành trạng nguyên được ban thưởng những gì?
0 Bình luận

Đất nước ta vào thời Lê sơ có một người thầy tên Trần Ích Phát dù chỉ đỗ kỳ thi Hương nhưng lại đào tạo ra 74 nhân tài gồm 3 trạng nguyên, 4 Bảng nhãn, 6 thám hoa, 10 hoàng giáp, 51 tiến sĩ.

Trần Ích Phát - thầy giáo duy nhất trong lịch sử Việt Nam có 74 học trò đỗ trạng nguyên, tiến sĩ
0 Bình luận

Trong lịch sử Việt, hiếm có dòng họ nào như họ Hồ ở Nghệ An khi có 3 đời đỗ Trạng nguyên. Người đầu tiên được vinh danh trong dòng họ chính là Hồ Tông Thốc.

Trường hợp hiếm thấy trong sử Việt: Dòng họ có ba đời đều đỗ Trạng nguyên
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Bộ đội cõng dân qua đoạn ngập đi chạy thận trong trận lũ lịch sử ở Nghệ An

Mưa lớn do hoàn lưu bão số 3 (Wipha) đã gây ngập lụt và sạt lở tại nhiều xã miền núi tỉnh Nghệ An. Hàng trăm cán bộ, chiến sĩ được huy động giúp đỡ người dân chống chọi với cơn lũ dữ.

Đăng Dương
Đăng Dương 14 giờ trước
Chỉ huy trưởng buộc dây thừng vào người bơi ra giữa dòng nước lũ giải cứu thành công 5 người mắc kẹt

Tại xã Mường Xén, tỉnh Nghệ An (địa bàn huyện Kỳ Sơn cũ), các lực lượng chức năng đã phối hợp giải cứu thành công 5 người bị mắc kẹt giữa dòng nước lũ.

Hải An
Hải An 2 ngày trước
Cảnh sát giao thông hỗ trợ đưa sản phụ đi sinh kịp thời giữa đêm bão

Trong đêm bão số 3 (Wipha), lực lượng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh Quảng Ninh đã kịp thời dùng ô tô tuần tra để hỗ trợ sản phụ chuyển dạ trong mưa, đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.

Hải An
Hải An 2 ngày trước
Nhân viên bảo vệ phản ứng nhanh cứu sống ngoạn mục người đàn ông bị ngưng tim ở bãi biển Nha Trang

Nhờ phản ứng nhanh chóng và kịp thời, nhân viên bảo vệ đã cứu sống một người đàn ông bị ngưng tim, ngưng thở tại bãi biển Nha Trang, Khánh Hòa.

Hải An
Hải An 3 ngày trước
Nghĩa cử ấm lòng: Trường Đại học Hạ Long nhận đỡ đầu nạn nhân mất 4 người thân trong vụ lật tàu ở Quảng Ninh

Trường Đại học Hạ Long đã thăm hỏi và bày tỏ mong muốn nhận đỡ đầu em Nguyễn Hữu P. - nạn nhân thoát chết trong thảm kịch lật tàu ở vịnh Hạ Long.

Đăng Dương
Đăng Dương 3 ngày trước
Quảng Ninh sẽ nhận đỡ đầu các cháu mồ côi trong vụ lật tàu du lịch ở vịnh Hạ Long

Tại cuộc họp báo chiều 20/7, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh cho biết, tỉnh sẽ có cơ chế hỗ trợ trẻ mồ côi liên quan đến tàu du lịch bị lật trên vịnh Hạ Long.

Hải An
Hải An 4 ngày trước
Chân dung nam tài xế giúp đỡ người phụ nữ và 5 trẻ nhỏ trong cơn dông lớn ở Hà Nội

Thấy người phụ nữ cùng 5 đứa trẻ chật vật giữ thăng bằng giữa đường trong cơn dông lớn, gió mạnh, tài xế xe bán tải lập tức dừng xe hỗ trợ.

Đăng Dương
Đăng Dương 4 ngày trước
Sản phụ người Lào được cán bộ trạm y tế đỡ đẻ ngay bên đường nơi biên giới

Cán bộ Trạm y tế xã Thượng Trạch, tỉnh Quảng Trị vừa kịp thời hỗ trợ đỡ đẻ cho một sản phụ người Lào ngay bên đường vùng biên giới. May mắn, ca sinh đặc biệt này đã “mẹ tròn con vuông”.

Hải An
Hải An 5 ngày trước
Lật tàu trên vịnh Hạ Long: Bé trai 14 tuổi sống sót thần kỳ sau 4 tiếng trong khoang khóa kín

Liên quan vụ lật tàu du lịch trên vịnh Hạ Long, đến 20h45 tối 19/7, lực lượng chức năng đã tìm thấy 28 thi thể, trong đó có 8 trẻ em, đồng thời cứu sống được 11 người.

Hải An
Hải An 6 ngày trước
Bé gái 15 tuổi được giải cứu trên tầng thượng Bệnh viện Bạch Mai đã có mái ấm mới với đủ đầy yêu thương

Bé gái 15 tuổi đứng đứng chơ vơ trên tầng cao nhất của tòa nhà ở Bệnh viện Bạch Mai sau khi được giải cứu đã có cho mình một mái ấm mới với đủ đầy tình yêu thương, chia sẻ.

Hải An
Hải An 6 ngày trước
Người dân bất ngờ khi được phục vụ đồ ăn nhẹ miễn phí khi đến giải quyết thủ tục hành chính ở TP.HCM

Một số Trung tâm phục vụ hành chính công tại TP.HCM phục vụ đồ ăn nhẹ như bánh kẹo, trái cây, nước uống,…  miễn phí cho người dân đến giải quyết thủ tục hành chính.

Hải An
Hải An 7 ngày trước
Đội cấp cứu bệnh viện Gia Lai vượt 100km cứu em bé sơ sinh người Lào

Ngay khi nhận được thông tin, đội cấp cứu ngoại viện của Bệnh viện Đại học Y Dược – Hoàng Anh Gia Lai đã vượt quãng đường dài hơn 100km đến khu vực cửa khẩu giáp biên giới để cứu em bé sinh non tại tỉnh Atapu (Lào).

Hải An
Hải An 17/07
Cả nước có 9 thủ khoa đạt điểm tuyệt đối 30/30 trong kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025

Trong kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 có 8 thí sinh đạt điểm tuyệt đối tổ hợp A00 (Toán, Lý, Hóa) và một thí sinh khác đạt mức này ở tổ hợp B00 (Toán, Hóa, Sinh).

Hải An
Hải An 16/07
Hỗ trợ người khiếm thị “chạm” nghệ thuật kịch sân khấu bằng mô hình 3D

Từ trăn trở “nghệ thuật dành cho rất cả mọi người”, một hành trình ý nghĩa hỗ trợ người khiếm thị tận hưởng trọn vẹn những vở kịch sân khấu đã được bắt đầu từ dự án “Từ tai đến mắt”.

Hải An
Hải An 15/07
Đội tuyển Việt Nam giành 4 huy chương vàng Olympic Hóa quốc tế 2025

Trong cuộc thi vàng Olympic Hóa quốc tế 2025, cả 4 học sinh Việt Nam đều giành huy chương vàng, trong đó có 2 em lọt top 10.

Hải An
Hải An 15/07
Danh sách 39 trường đại học miễn hoàn toàn học phí cho sinh viên

Dưới đây là danh sách 39 trường đại học miễn phí học phí cho mọi sinh viên theo học. Quý phụ huynh và học sinh có thể tham khảo.

Hải An
Hải An 14/07
PC Right 1 GIF
Đề xuất