Thực hiện tầm soát, chẩn đoán, điều trị trước sinh và sơ sinh góp phần nâng cao chất lượng dân số

Tầm soát, chẩn đoán, điều trị trước sinh và sơ sinh để phát hiện, can thiệp và điều trị sớm các bệnh, tật, các rối loạn chuyển hóa, di truyền ngay trong giai đoạn bào thai và sơ sinh.

Chi Nguyễn
Chi Nguyễn 29/06
Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Hiện nay, mỗi năm Việt Nam có khoảng gần 1,5 triệu trẻ em mới được sinh ra. Đây là những thế hệ bảo vệ, duy trì, phát triển giống nòi, quốc gia, dân tộc, trực tiếp liên quan đến sự phát triển bền vững của đất nước. Đáng lưu ý, do nhiều yếu tố: Bố mẹ mắc bệnh di truyền; mức sống chưa cao; ô nhiễm môi trường, nhất là những vùng bị ảnh hưởng bởi chiến tranh hóa học; lối sống (sử dụng nhiều chất gây nghiện) hoặc phong tục, tập quán lạc hậu (tảo hôn và hôn nhân cận huyết,...),...

Mỗi năm, theo mức độ phát hiện hiện nay, trên 40.000 trẻ sơ sinh ở nước ta mắc bệnh, tật bẩm sinh, chiếm tỷ lệ khoảng 3% trẻ sơ sinh. Trong đó, khoảng 1.400 - 1.800 trẻ bị mắc bệnh Down, khoảng 250 - 250 trẻ mắc hội chứng Edwards, có 1.000 - 1.500 trẻ bị dị tật ống thần kinh, 300 - 400 trẻ bị suy giáp bẩm sinh, đặc biệt có khoảng 15.000 - 30.000 trẻ bị thiếu men G6PD, có khoảng 2.200 trẻ bị bệnh tan máu bẩm sinh… Đáng lưu ý, số trẻ sơ sinh tử vong do dị tật bẩm sinh khoảng hơn 1.700 trẻ, chiếm 11% số trẻ sơ sinh tử vong.

tam-soat-dieu-tri-truoc-sinh-va-so-sinh-nang-cao-chat-luong-dan-so
Tầm soát, chẩn đoán, điều trị trước sinh và sơ sinh để phát hiện, can thiệp và điều trị sớm các bệnh, tật, các rối loạn chuyển hóa, di truyền ngay trong giai đoạn bào thai và sơ sinh giúp cho trẻ sinh ra phát triển bình thường. Ảnh minh họa

Tầm soát, chẩn đoán, điều trị trước sinh và sơ sinh để phát hiện, can thiệp và điều trị sớm các bệnh, tật, các rối loạn chuyển hóa, di truyền ngay trong giai đoạn bào thai và sơ sinh giúp cho trẻ sinh ra phát triển bình thường hoặc tránh được những hậu quả nặng nề về thể chất và trí tuệ, giảm thiểu số người tàn tật, thiểu năng trí tuệ trong cộng đồng, góp phần nâng cao chất lượng dân số.

Tuy nhiên, tỷ lệ và số lượng trẻ bệnh, tật bẩm sinh được phát hiện ở Việt Nam nói trên có thể thấp hơn nhiều so với thực tế, bởi theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), có hơn 7.000 khuyết tật bẩm sinh khác nhau do di truyền hoặc một phần do di truyền. Trong khi đó, nước ta mới chỉ tầm soát được 5-6 bệnh bẩm sinh phổ biến nhất. Ở Trung Quốc, tỷ lệ trẻ sơ sinh mắc bệnh, tật bẩm sinh lên tới 8%.

Số trẻ sinh ra bị bệnh, tật hằng năm được tích lũy dần, góp phần vào  tổng số 6.225.519 người khuyết tật, chiếm hơn 6,73% tổng dân số. Trong số người khuyết tật có 671.659 trẻ em từ 2-17 tuổi và 5.553.860 người từ 18 tuổi trở lên.

Tỷ lệ bệnh, tật bẩm sinh cao làm suy giảm chất lượng dân số về thể chất của các thế hệ tương lai và để lại hậu quả kinh tế - xã hội nặng nề cho gia đình, cộng đồng và xã hội. Theo chuẩn tiếp cận nghèo đa chiều năm 2016, hộ gia đình có người khuyết tật sẽ có nguy cơ nghèo cao gấp hơn 2 lần so với hộ gia đình không có người khuyết tật (19,4% so với 8,9%).

tam-soat-dieu-tri-truoc-sinh-va-so-sinh-nang-cao-chat-luong-dan-so
Chính vì vậy, từ năm 2006 đến nay, các chương trình về dân số đã đề cập hoạt động sàng lọc bệnh, tật trước sinh, sơ sinh

Chính vì vậy, từ năm 2006 đến nay, các chương trình về dân số đã đề cập hoạt động sàng lọc bệnh, tật trước sinh, sơ sinh. Tuy nhiên, các hoạt động này lại tiến triển chậm: Đến năm 2020 được triển khai ở 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và cũng mới chỉ có 54% sản phụ được tầm soát trước sinh 03 bệnh; 50% trẻ sơ sinh được tầm soát 02 bệnh.

Một phần nguyên nhân của tình trạng này là các rào cản đối với sàng lọc trước sinh và sơ sinh, đó là nếu thai nhi có vấn đề thì không biết xử lý thế nào; sợ chi phí tốn kém; không biết nơi để thăm khám, xét nghiệm; sợ dư luận xã hội bàn tán; người thân không đồng ý; chưa tin vào kết quả...

Để thực hiện mục tiêu nâng cao chất lượng dân số, các luật hiện hành đã quy định nâng cao chất lượng dân số về trí tuệ, tinh thần và một số nội dung nâng cao chất lượng dân số về thể chất. Pháp lệnh Dân số quy định tại Điều 23 về biện pháp hỗ trợ sinh sản. Theo đó, “1. Nhà nước khuyến khích và tạo điều kiện cho nam, nữ kiểm tra sức khoẻ trước khi đăng ký kết hôn, xét nghiệm gen đối với người có nguy cơ bị khuyết tật về gen, nhiễm chất độc hoá học; tư vấn về gen di truyền; giúp đỡ về vật chất và tinh thần đối với người bị khuyết tật về gen, nhiễm chất độc hoá học, nhiễm HIV/AIDS. 2. Nhà nước đầu tư và khuyến khích tổ chức, cá nhân đầu tư xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ công nghệ hỗ trợ sinh sản nhằm giúp đỡ người vô sinh, người triệt sản và những người có nhu cầu theo quy định của pháp luật”.

Pháp lệnh Dân số quy định biện pháp hỗ trợ sinh sản (Điều 23), theo đó “1. Nhà nước khuyến khích và tạo điều kiện cho nam, nữ kiểm tra sức khoẻ trước khi đăng ký kết hôn, xét nghiệm gen đối với người có nguy cơ bị khuyết tật về gen, nhiễm chất độc hoá học; tư vấn về gen di truyền; giúp đỡ về vật chất và tinh thần đối với người bị khuyết tật về gen, nhiễm chất độc hoá học, nhiễm HIV/AIDS. 2. Nhà nước đầu tư và khuyến khích tổ chức, cá nhân đầu tư xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ công nghệ hỗ trợ sinh sản nhằm giúp đỡ người vô sinh, người triệt sản và những người có nhu cầu theo quy định của pháp luật”. Luật Trẻ em quy định tại Điều 43 “4. Nhà nước có chính sách, biện pháp tư vấn, sàng lọc, chẩn đoán, điều trị trước sinh và sơ sinh;”.

tam-soat-dieu-tri-truoc-sinh-va-so-sinh-nang-cao-chat-luong-dan-so
Luật Trẻ em quy định tại Điều 43 “4. Nhà nước có chính sách, biện pháp tư vấn, sàng lọc, chẩn đoán, điều trị trước sinh và sơ sinh;”. Ảnh minh họa

Có thể thấy rằng, pháp luật hiện hành đã dự liệu và có quy định về vấn đề này, tuy nhiên việc thực hiện còn nhiều hạn chế. Nghị quyết số 21-NQ/TW về công tác dân số trong tình hình mới của Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương Đảng, khóa XII đã đề ra mục tiêu, năm 2030: “70% phụ nữ mang thai được tầm soát ít nhất 4 loại bệnh, tật bẩm sinh phổ biến nhất; 90% trẻ sơ sinh được tầm soát ít nhất 5 bệnh bẩm sinh phổ biến nhất”. Để đạt được mục tiêu khá cao nói trên, trong thời gian tới, cần phải có chính sách mạnh mẽ trong Luật Dân số và tập trung vượt qua các rào cản nói trên.

Để thực hiện các mục tiêu của Nghị quyết 21-NQ/TW, Bộ Y tế đề xuất 06 chính sách trong đề nghị xây dựng Luật Dân số, gồm: (1) Duy trì mức sinh thay thế; (2) Giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh và đưa tỉ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên; (3) Phá thai an toàn; (4) Tầm soát, chẩn đoán, điều trị trước sinh và sơ sinh; (5) Tư vấn, khám sức khoẻ trước khi kết hôn; (6) Lồng ghép các yếu tố dân số trong kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội.

Thực hiện mục tiêu nâng cao chất lượng dân số, các luật hiện hành đã quy định một số biện pháp nâng cao chất lượng dân số về trí tuệ, tinh thần và một số biện pháp nâng cao chất lượng dân số về thể chất. Luật Dân số quy định các chính sách “Tầm soát, chẩn đoán, điều trị trước sinh và sơ sinh” nhằm giảm tỷ lệ trẻ em mới sinh bị bệnh, tật bẩm sinh, giảm gánh nặng của Nhà nước, gia đình trong việc điều trị, chăm sóc và nuôi dưỡng đối tượng này.

tam-soat-dieu-tri-truoc-sinh-va-so-sinh-nang-cao-chat-luong-dan-so
Phụ nữ mang thai, trẻ em được tầm soát, chẩn đoán, điều trị trước sinh và sơ sinh; giảm tỷ lệ trẻ em mới sinh bị bệnh, tật bẩm sinh, góp phần nâng cao chất lượng dân số. Ảnh minh họa

Mục tiêu, nội dung chính sách, giải pháp thực hiện chính sách “Tầm soát, chẩn đoán, điều trị trước sinh và sơ sinh” trong đề nghị xây dựng Luật Dân số như sau:

1. Mục tiêu của chính sách

Phụ nữ mang thai, trẻ em được tầm soát, chẩn đoán, điều trị trước sinh và sơ sinh; giảm tỷ lệ trẻ em mới sinh bị bệnh, tật bẩm sinh, góp phần nâng cao chất lượng dân số; đến năm 2030, 70% phụ nữ mang thai được tầm soát ít nhất 4 loại bệnh, tật bẩm sinh phổ biến nhất; 90% trẻ sơ sinh được tầm soát ít nhất 5 bệnh bẩm sinh phổ biến nhất , tăng tỉ lệ phụ nữ mang thai, trẻ sinh ra được tầm soát, chẩn đoán, điều trị trước sinh và sơ sinh.

2. Nội dung chính sách

Quy định phụ nữ mang thai, trẻ em có quyền được tầm soát, chẩn đoán, điều trị trước sinh và sơ sinh; trách nhiệm của cơ sở cung cấp dịch vụ; các điều kiện đảm bảo thực hiện tầm soát, chẩn đoán, điều trị trước sinh và sơ sinh. 

3. Giải pháp thực hiện chính sách đã được lựa chọn và lý do lựa chọn

a) Giải pháp thực hiện chính sách:

+ Quy định phụ nữ mang thai, trẻ em có quyền được tầm soát, chẩn đoán, điều trị trước sinh và sơ sinh; nội dung tầm soát, chẩn đoán, điều trị trước sinh và sơ sinh; trách nhiệm của cơ sở cung cấp dịch vụ tư vấn, tầm soát, chẩn đoán, điều trị trước sinh và sơ sinh.

+ Hỗ trợ phụ nữ mang thai, trẻ em chi phí thực hiện gói dịch vụ y tế cơ bản về tầm soát, chẩn đoán trước sinh và sơ sinh.

+ Phát triển, mở rộng mạng lưới cơ sở cung cấp dịch vụ tư vấn, tầm soát, chẩn đoán, điều trị trước sinh và sơ sinh. 

+ Tuyên truyền vận động, truyền thông, giáo dục để phụ nữ mang thai, trẻ em thực hiện tầm soát, chẩn đoán, điều trị trước sinh và sơ sinh. 

b) Lý do lựa chọn giải pháp:

Tầm soát, chẩn đoán, điều trị trước sinh và sơ sinh là một giải pháp quan trọng góp phần trực tiếp giảm tỷ lệ trẻ em mới sinh bị bệnh, tật bẩm sinh, nâng cao chất lượng dân số; giúp cho trẻ sinh ra phát triển bình thường hoặc tránh được những hậu quả nặng nề về thể chất và trí tuệ, giảm thiểu số người tàn tật, thiểu năng trí tuệ trong cộng đồng, giảm gánh nặng của Nhà nước, gia đình trong việc điều trị, chăm sóc và nuôi dưỡng; phù hợp với Công ước quốc tế về các Quyền kinh tế, xã hội và văn hóa (ICESCR).

Thực hiện giải pháp này việc tầm soát, chẩn đoán, điều trị trước sinh và sơ sinh sẽ trở thành nhu cầu thiết yếu của người dân. Tuy nhiên, từ nay đến năm 2030 Nhà nước cần phải bảo đảm đủ ngân sách để đầu tư phát triển mạng lưới và hỗ trợ đối tượng.

Xem thêm: Giải pháp giảm tình trạng phá thai, phá thai không an toàn, giảm số vị thành niên và thanh niên có thai ngoài ý muốn

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Cộng đồng mạng không khỏi xót xa cho những sinh linh bé nhỏ bị nạo phá thai sau tâm thư của nữ y tá bỏ việc ở phòng khám phụ sản tư.

Cộng đồng mạng xót xa sau dòng tâm sự của nữ y tá bỏ việc ở phòng khám phụ sản vì ám ảnh nạo phá thai
0 Bình luận

Mang thai là thiên chức của người phụ nữ nhưng mang thai cũng khiến chị em gặp không ít khó khăn. Vậy để có thai kỳ dễ dàng, hãy chú ý đến 6 bí quyết sau nhé.

6 bí quyết giúp cuộc sống của phụ nữ mang thai trở nên dễ dàng hơn
0 Bình luận

Nhóm nghiên cứu người Israel nhận định, tiêm phòng cho phụ nữ mang thai có thể bảo vệ bà mẹ và trẻ sơ sinh khỏi bị nhiễm COVID-19.

Phát hiện mới của Israel: Phụ nữ mang thai tiêm vaccine COVID-19 có thể truyền sự bảo vệ này sang con
0 Bình luận

Tin liên quan

Cổ nhân nói “Cho vay gạo không cho vay củi, cho mượn áo không cho mượn giày” là để nhắc mọi người nên cân nhắc trước khi cho mượn để tránh mắc phải những sai lầm không đang có. Bởi mối quan hệ vay trả không chỉ phản ánh tu dưỡng đạo đức mà còn thể hiện sự đối đáp giữa tình nghĩa con người với nhau.

Cổ nhân nói: “Cho vay gạo không cho vay củi, cho mượn áo không cho mượn giày”, vì sao?
0 Bình luận

Đỉnh cao của nghệ thuật giao tiếp chính là nằm ở việc từ chối, biết nói “không” với lời đề nghị có thể khiến bạn trở nên quý giá hơn.

Nghệ thuật giao tiếp đỉnh cao: Giá trị của một người đến từ sự từ chối
0 Bình luận

Nhà văn Nguyễn Công Hoan là người thông minh, hài hước. Cuộc sống của ông gắn với rất nhiều giai thoại vui trong đó có chuyện, ông bị kẻ khác "mạo danh" với mục đích lừa tình.

Giai thoại vui về Nguyễn Công Hoan: Nhà văn lão làng và tên lừa đảo 'trẻ không tha, già không thương'
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Lật tàu trên vịnh Hạ Long: Bé trai 14 tuổi sống sót thần kỳ sau 4 tiếng trong khoang khóa kín

Liên quan vụ lật tàu du lịch trên vịnh Hạ Long, đến 20h45 tối 19/7, lực lượng chức năng đã tìm thấy 28 thi thể, trong đó có 8 trẻ em, đồng thời cứu sống được 11 người.

Hải An
Hải An 13 giờ trước
Bé gái 15 tuổi được giải cứu trên tầng thượng Bệnh viện Bạch Mai đã có mái ấm mới với đủ đầy yêu thương

Bé gái 15 tuổi đứng đứng chơ vơ trên tầng cao nhất của tòa nhà ở Bệnh viện Bạch Mai sau khi được giải cứu đã có cho mình một mái ấm mới với đủ đầy tình yêu thương, chia sẻ.

Hải An
Hải An 20 giờ trước
Người dân bất ngờ khi được phục vụ đồ ăn nhẹ miễn phí khi đến giải quyết thủ tục hành chính ở TP.HCM

Một số Trung tâm phục vụ hành chính công tại TP.HCM phục vụ đồ ăn nhẹ như bánh kẹo, trái cây, nước uống,…  miễn phí cho người dân đến giải quyết thủ tục hành chính.

Hải An
Hải An 2 ngày trước
Đội cấp cứu bệnh viện Gia Lai vượt 100km cứu em bé sơ sinh người Lào

Ngay khi nhận được thông tin, đội cấp cứu ngoại viện của Bệnh viện Đại học Y Dược – Hoàng Anh Gia Lai đã vượt quãng đường dài hơn 100km đến khu vực cửa khẩu giáp biên giới để cứu em bé sinh non tại tỉnh Atapu (Lào).

Hải An
Hải An 3 ngày trước
Cả nước có 9 thủ khoa đạt điểm tuyệt đối 30/30 trong kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025

Trong kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 có 8 thí sinh đạt điểm tuyệt đối tổ hợp A00 (Toán, Lý, Hóa) và một thí sinh khác đạt mức này ở tổ hợp B00 (Toán, Hóa, Sinh).

Hải An
Hải An 5 ngày trước
Hỗ trợ người khiếm thị “chạm” nghệ thuật kịch sân khấu bằng mô hình 3D

Từ trăn trở “nghệ thuật dành cho rất cả mọi người”, một hành trình ý nghĩa hỗ trợ người khiếm thị tận hưởng trọn vẹn những vở kịch sân khấu đã được bắt đầu từ dự án “Từ tai đến mắt”.

Hải An
Hải An 6 ngày trước
Đội tuyển Việt Nam giành 4 huy chương vàng Olympic Hóa quốc tế 2025

Trong cuộc thi vàng Olympic Hóa quốc tế 2025, cả 4 học sinh Việt Nam đều giành huy chương vàng, trong đó có 2 em lọt top 10.

Hải An
Hải An 6 ngày trước
Danh sách 39 trường đại học miễn hoàn toàn học phí cho sinh viên

Dưới đây là danh sách 39 trường đại học miễn phí học phí cho mọi sinh viên theo học. Quý phụ huynh và học sinh có thể tham khảo.

Hải An
Hải An 6 ngày trước
Bé gái 2 tuổi bị bỏng 60% được cứu sống nhờ ghép da từ mẹ

Bé gái 2 tuổi bị bỏng nặng đến 60%, nhập viện trong tình trạng nguy kịch đã được Bệnh viện Nhi Đồng 2 ghép da cứu sống từ chính da của mẹ ruột.

Đăng Dương
Đăng Dương 7 ngày trước
Xúc động khoảnh khắc con trai gả mẹ 53 tuổi đi lấy chồng: “Dù ở độ tuổi nào, ai cũng xứng đáng có được những hạnh phúc riêng của mình”

Trong ngày cưới, người con trai đã chủ động trao tặng nhẫn vàng, kiềng vàng và bày tỏ lời cảm ơn, biết ơn vì công sinh thành, nuôi dưỡng, cũng như chúc phúc cho mẹ.

Thanh Tú
Thanh Tú 11/07
Mùa hè tình nguyện đặc biệt của những bạn trẻ Mỹ tại Việt Nam

Dù chỉ mới 16,17 tuổi và không phải là những thợ xây chuyên nghiệp nhưng nhóm bạn trẻ đến từ Mỹ đã không ngại ngần xắn tay áo, khiêng gạch, trộn xi măng giúp người dân Quảng Ngãi xây nhà tình nghĩa.

Hải An
Hải An 11/07
Hà Nội chi 3.000 tỷ hỗ trợ bữa trưa cho học sinh tiểu học

Từ năm học 2025-2026 tới đây, 768.000 học sinh tiểu học ở Hà Nội, gồm cả công lập và tư thục, sẽ được hỗ trợ 20.000-30.000 đồng bữa ăn trưa mỗi ngày.

Hải An
Hải An 11/07
Nam sinh đưa em đến điểm thi nhờ người trông hộ đã trúng tuyển vào trường THPT top đầu Hà Nội

Nam sinh Nguyễn Mạnh Đức từng được biết đến với khoảnh khắc đưa em gái đến điểm thi nhờ anh chị tình nguyện viên trong hộ để vào thi lớp 10 đã trúng tuyển vào trường THPT top đầu Hà Nội.

Hải An
Hải An 09/07
Tin vui: Toàn dân được khám sức khỏe định kỳ miễn phí từ năm 2026

Từ năm 2026, người dân sẽ được khám sức khỏe định kỳ miễn phí ít nhất một lần mỗi năm, theo dự thảo Nghị quyết của Bộ Chính trị đang được xây dựng.

Hải An
Hải An 09/07
Ông ngoại Hà Nội một tay chăm cháu 7 tháng tuổi từ A đến Z khiến cộng đồng mạng trầm trồ

Nhìn khoảnh khắc ông ngoại U70 chăm sóc cháu nhỏ từ bế ru, cho ăn, quấy cháu,… đến chơi cùng cháu cả ngày với thái độ ân cần, yêu thương khiến ai cũng xúc động và ngưỡng mộ.

Hải An
Hải An 08/07
Cảnh sát Hà Nội huy động ca nô giải cứu nữ sinh viên chới với dưới sông Hồng

Nhận được thông tin một nữ sinh viên nhảy cầu Vĩnh Tuy, chới với dưới dòng nước xiết ở sông Hồng, Cảnh sát PCCC&CNCH đã kịp thời huy động ca nô để giải cứu.

PC Right 1 GIF
Đề xuất