Nhìn điển tích "Võ Tòng đánh hổ" dưới góc nhìn khoa học: Chắc chắn không chỉ dựa vào sức mạnh thuần túy

Điển tích "Võ Tòng đánh hổ" trong "Thủy Hử" vô cùng nổi tiếng, kể về chuyện của anh hùng Lương Sơn, Võ Tòng say rượu dùng tay không giết hổ để cứu dân. Câu chuyện này luôn khiến dân tình tranh luận trái chiều, có người cho rằng đó là bịa đặt và không thực tế, cũng có kẻ khẳng định là do Võ Tòng thực sự võ nghệ hơn người.

Giả sử Võ Tòng thực sự đánh và giết được hổ bằng tay không, vị anh hùng ấy đã làm bằng cách nào? Dù có thế nào, chắc chắn rằng chỉ dựa vào sức mạnh thuần túy là không thể.

Võ Tòng đánh nhau với loài hổ nào?

Loài hổ hiện đại có nguồn gốc từ Đông Á, đến nay dần phát triển thành 9 phân loài. Đó là những loài hổ Siberia, hổ Nam Trung Quốc, hổ Bengal, hổ Đông Dương, hổ Malayan, hổ Sumatra, hổ Caspi, hổ Java, và hổ Bali. 

Thời xưa, Trung Quốc là khu vực phân bố nhiều hổ nhất, với chủng loài và số lượng đứng đầu thế giới. Các phân loài hổ sống ở Trung Quốc gồm 5 loại là hổ Siberia, hổ Nam Trung Quốc, hổ Bengal, hổ Đông Dương và hổ Caspi. Hiển nhiên, giữa những loài hổ này có sự khác biệt kích thước rõ rệt, khiến sức mạnh của chúng bị ảnh hưởng rất nhiều. Loài nào càng to lớn thì lực càng mạnh, càng khó đối phó.

Vậy năm xưa Võ Tòng đã đánh nhau với loài hổ nào? Hổ Nam Trung Quốc là loài có số lượng nhiều nhất và có môi trường sống rộng nhất, loài hổ sống ở hầu hết các khu vực của Hoa Nam, Hoa Bắc, Hoa Đông, Tây Nam Trung Quốc và Trung Trung Quốc, phạm vi phân bố của chúng chiếm hơn một nửa Trung Quốc. 

Nơi đây cũng có rất nhiều hổ Siberia, vốn là loài chịu lạnh tốt nhất, chủ yếu xuất hiện ở phía đông bắc Trung Quốc. Hổ Tân Cương (hổ Caspi) chịu hạn tốt nhất, thường xuất hiện ở phía bắc và phía nam của dãy núi Thiên Sơn, tức là trong các ốc đảo sa mạc của lưu vực Tarim. Những loài hổ còn lại tuy có ở Trung Quốc, nhưng chúng không phải là phân loài hổ chính và chỉ xuất hiện ở một số nơi nhất định.

Trong Thủy Hử, Võ Tòng đánh hổ ở trên đồi Cảnh Dương, địa điểm này ngày nay đã trở thành điểm du lịch, thuộc thị trấn Trương Thu, huyện Dương Cốc, thành phố Liêu Thành, tỉnh Sơn Đông. Nhìn chung, có thể có hai loài hổ sinh sống ở đây, một là hổ Nam Trung Quốc và còn lại là hổ Đông Bắc (hổ Siberia).

Nếu xét thêm về phạm vị phân bổ cũng như số lượng, nhiều khả năng đó là loài hổ Nam Trung Quốc. Dù vậy, khi xét điển tích, Võ Tòng đã tay không giết con hổ trắng to lớn, khá giống mô tả của hổ Siberia. Tuy nhiên, các nhà văn học cổ đại cũng có thể đã sử dụng các biện pháp nghệ thuật, nên khi nhìn nhận thực tế, khả năng cao vẫn là Võ Tòng đã đánh nhau với một con hổ Nam Trung Quốc.

Võ Tòng đánh hổ ra sao dưới góc nhìn khoa học?

Trong truyện, ban đầu Võ Tòng tấn công hổ với một chiếc gậy, nhưng sau đó anh đã làm gãy nó. Lúc này, anh liền ném nó sang một bên, rồi tay không đối phó với hổ dữ. Thực ra, đây là một sai lầm lớn, vì khi chiến đấu với mãnh thú, có công cụ trong tay, tỷ lệ thắng cao hơn.

Tuy nhiên, ngay sau đó, Võ Tòng đã "nắm lấy bờm con hổ mà ấn xuống đất, giơ gót cẳng nhè giữa mặt con hổ mà rọi lấy rọi để một hồi". Chính hành động tóm - ghì ấy chính là nhân tố quan trọng, giúp Võ Tòng thoat chết trong gang tấc.

Vì sao thao tác này lại quan trọng đến thế? Theo khoa học, đây là "sự ức chế hành vi do chèn ép" và hành động của Võ Tòng đã khiến cho con hổ bị "tê liệt", không thể tấn công đáp trả. Nói một cách đơn giản, khi ta tóm gáy mèo, chúng sẽ trở nên ngoan ngoãn, người cứng đờ và không cử động. Khi điều trị cho mèo, các bác sĩ thú y cũng tận dụng điểm này để giữ chúng nằm yên. 

Sự ức chế hành vi này là một phản xạ có điều kiện có được. Nguyên nhân của phản xạ có điều kiện này là do khi còn nhỏ, mèo mẹ thường tha đàn con bằng cách ngoạm vào gáy. Khi bị véo da cổ, chúng nghĩ rằng mèo mẹ đang cố gắng di chuyển chúng đến nơi an toàn, sau đó cuộn tròn và giữ im lặng.

Phản xạ này xảy ra ở các loài động vật họ mèo, như sư tử, hổ, báo hoa mai,... hoặc thậm chí là lửng mật.Trong khi đó, lợn, khỉ hay một số loài động vật khác lại dùng cách khác để di chuyển con non, cố nhiên phương pháp này chẳng có tác dụng gì.

Một số nhà nghiên cứu tại Đại học Bang Ohio đã thực hiện một nghiên cứu liên quan với 13 con mèo và phát hiện ra rằng 67% trong số đó có hiện tượng này, và mèo càng nhỏ thì biểu hiện càng rõ ràng và tất cả những con không có biểu hiện ức chế hành vi do véo hầu hết đều là các con mèo già. Từ đó, ta có thể tạm kết luận rằng, Võ Tòng đã nắm được yếu điểm của hổ, khiến hổ bất động. Đây là phản xạ có điều kiện, nên đôi khi đã trưởng thành, con hổ vẫn có thể bị "tê liệt" như khi chúng còn nhỏ.

Theo Trí Thức Trẻ

Xem thêm: Bài học giác ngộ Lỗ Trí Thâm để lại cho thế gian ẩn trong những dòng tuyệt bút trước lúc viên tịch