Ngôn ngữ là phương tiện quan trọng để cha mẹ và con cái có thể giao tiếp hiệu quả, thêm khăng khít, gắn bó với nhau. Vậy các bậc cha mẹ có biết đâu là những câu nói truyền động lực cho con; còn đâu là câu nói khiến trẻ chán ghét và trở nên nổi loạn?
Trong một cuộc khảo sát, các nhà nghiên cứu đã phân loại được 5 câu nói cha mẹ thường xuyên sử dụng với con. Đây là câu nói trẻ không thích nghe và có thái độ chống đối nếu cha mẹ lặp lại nhiều lần. Nếu bạn thường nói những lời này với con thì cần thay đổi nhé!
Cha mẹ làm thế vì lợi ích của con thôi
Ở bên Trung Quốc có câu chuyện như sau: Tiểu Xuyến ước ao được thi vào Nam Kinh, nhưng mẹ cô không đồng ý và ép con "cày cuốc" để đỗ Thanh Hoa hoặc Bắc Kinh. Vì là mẹ đơn thân nên bà đặt mọi niềm hy vọng vào con gái và không cho phép cô làm theo ý mình. Cuối cùng, dưới sức ép từ người mẹ, cô đã bị trầm cảm nặng và phải đến bệnh viện điều trị trong một thời gian dài.
Cha mẹ đều mong muốn con cái nhận được những điều tốt đẹp nhất. Vì thế, họ thường đưa ra lời khuyên nhủ và cố gắng dạy dỗ con để chúng có cuộc sống tốt đẹp hơn. Tuy nhiên, nếu can thiệp quá mức sẽ huỷ hoại đứa trẻ. Đây chính là hành động tước đi quyền lựa chọn và quyền được có trách nhiệm trước cuộc đời của chúng.
Cha mẹ thấy con chơi suốt cả ngày, không học gì cả
Phụ huynh rất quan tâm tới chuyện học hành của con, lo lắng khi con dường như lúc nào cũng chơi, không chịu học. Việc trẻ lười biếng không làm bài tập về nhà hay không tập trung lúc làm bài là tình trạng phổ biến. Vì vậy, nhiều bậc phụ huynh luôn hỏi con thường xuyên: "Con đã làm bài tập về nhà chưa?". Nếu con trả lời rằng chưa làm xong bài tập thì chắc chắn sẽ bị khiển trách: "Con biết hôm nay con chơi cả ngày rồi không?".
Những đứa trẻ ngày nào cũng bị nhắc nhở, đốc thúc làm bài tập chắc hẳn rất mệt mỏi, chán nản. Cũng giống như việc cha mẹ đi làm và bị sếp giục giã: "Báo cáo đâu rồi? Sao đến giờ vẫn chưa hoàn thành?". Mỗi đứa trẻ đều có thói quen và nhịp sinh hoạt riêng. Cha mẹ có thể quan sát và hướng dẫn trẻ cách sắp xếp thời gian phù hợp. Chẳng hạn như cha mẹ hãy bình tĩnh hỏi con: "Con định làm bài tập lúc mấy giờ?", "Mất bao lâu để con hoàn thành?", "Con có cần cha/ mẹ hỗ trợ không?",…
Cha mẹ là người sinh ra con, con phải nghe lời
Tất nhiên, chúng ta hi vọng mọi đứa trẻ lớn lên đều ngoan ngoãn, nghe lời. Nhưng điều đó sẽ khó có được nếu cha mẹ dùng duy quyền, đòn roi để ép buộc, ra lệnh con cái.
Nhà văn Rudolph Drakes đã viết trong cuốn "Children: The Chalenge": "Bất cứ khi nào chúng ta ra lệnh hoặc ép buộc một đứa trẻ làm điều gì đó, nó sẽ dẫn đến cuộc xung đột, tranh cãi". Cha mẹ nên tìm hiểu lý do vì sao con cái chống đối, và có cách xử trí tinh tế.
Hãy nhìn con nhà người ta kìa
Hầu hết những đứa trẻ đều có một "kẻ thù" là "con nhà người ta". Một số bậc cha mẹ lấy "con nhà người ta" để làm tấm gương sáng cho con nhà mình. Họ nghĩ rằng cách so sánh này sẽ giúp trẻ nỗ lực, cố gắng nhiều hơn. Nhưng trên thực tế, trẻ rất ghét việc bản thân bị so sánh với bất cứ đứa trẻ khác nào.
Một số phụ huynh có suy nghĩ không thực tế. Họ hy vọng con trở nên giỏi giang, ưu tú giống với "con người ta" mà quên đi những ưu điểm của con mình. Việc so sánh, chì chiết trong một thời gian dài sẽ gây tổn thương tâm lý trẻ. Dần dần trẻ sẽ mất đi sự tự tin, luôn cảm thấy bản thân yếu kém hơn người khác.
Con thật vô dụng/ngốc nghếch
Một số cha mẹ khi thấy con làm sai hay phạm lỗi thường thốt lên rằng: "Sao con lại làm thế, thật ngốc quá!", "Con thật vô dụng!",... Theo các nhà tâm lý học, con người ta bị gán cho nhãn hiệu nào đó, họ sẽ trở thành người bị gán mác ấy.
Những lời nói hạ thấp của cha mẹ khiến trẻ vô thức nghĩ rằng bản thân thật sự tồi tệ, yếu kém. Đừng bao giờ đánh giá thấp tác động lời nói đối với cuộc sống của trẻ. Lời nói của cha mẹ rất quan trọng, góp phần hình thành tính cách cho trẻ.
Theo PNVN