Truyền thuyết dân gian về Tết Nguyên Tiêu

Tết Nguyên Tiêu là ngày lễ quan trọng trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam cũng như nhiều nước Á Đông khác. Song truyền thuyết về Tết Nguyên Tiêu thì không phải ai cũng biết.

Đỗ Thu Nga
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Tết Nguyên Tiêu có nghĩa là đêm trăng rằm đầu tiên trong năm mới (theo lịch âm). Trong văn hóa dân gian của người Việt Nam, Tết Nguyên Tiêu là ngày lễ rất quan trọng. Ông cha ta từng nói: "Cúng quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng" hay "Lễ Phật quanh năm không bằng ngày Rằm tháng Giêng". 

Năm nay, Tết Nguyên Tiêu rơi vào thứ 6 ngày 26/2/2021 dương lịch, tức là ngày 15/1/2021 âm lịch. Theo quan niệm dân gian, lễ cúng Rằm tháng Giêng đẹp nhất là vào giờ Ngọ (tức 11h đến 13h) ngày chính rằm. Nhưng hiện nay do hoàn cảnh, điều kiện sống, đa số các gia đình thường cúng trước ngày rằm.

Tết Nguyên Tiêu là một trong những ngày lễ lớn và quan trọng nhất năm nên xung quanh nó cũng có những truyền thuyết dân gian kể về nguồn gốc ra đời. Tương truyền, ngày Tết Nguyên Tiêu có từ thời Vũ Hán Đế. Đây là một ngày tết, ngày lễ hội truyền thống của Trung hoa. Trước đây nó chính là Tết Trạng Nguyên.

truyen-thuyet-dan-gian-ve-tet-nguyen-tieu
Hiện nay có nhiều truyền thuyết khác nhau về nguồn gốc Tết Nguyên Tiêu

Theo đó, Tết Nguyên Tiêu có từ thời Hán Vũ Đế. Thời đó các cung nữ phải sống trong cung vua khó được về thăm nhà nên từ Tết Nguyên Đán đến Tết Nguyên Tiêu vẫn không thể gặp được cha mẹ.

Đông Phương Sóc là một quan thần trong triều rất thông minh, mưu trí và khi biết được chuyện đó bèn tìm cách giúp các cung nữ thực hiện nguyện vọng về thăm cha mẹ dịp đầu năm. Đông Phương Sóc đã tung tin Hỏa Thần sẽ cử người đến thiêu hủy cả thành Trường An khiến trong nội thành vô cùng khiếp sợ.

Tiếp đó, Đông Phương Sắc hiến kế cho vua Hán Vũ, tối ngày rằm cho mọi người rời cung lánh nạn. Các con đường từ lớn đến nhỏ, từ ngõ đến hẻm và trước cửa nhà, trong sân nhà đều phải treo đèn lồng đỏ tạo cảnh Trường An đang lửa cháy rừng rực để đánh lừa Hỏa Thần.

Nghe lời Đông Phương Sóc, Hán Vũ Đế lập tức ra lệnh cho người dưới đi thông báo và chuẩn bị. Cũng vì thế mà các cung nữ được về nhà thăm người thân trong ngày Tết Nguyên Tiêu.

Tuy nhiên, cũng có truyện kể rằng, thời Hán Vũ Đế có cung nữ tên Nguyên Tiêu đã nhiều năm chưa được về nhà vào dịp tết nên buồn sầu tìm đến giếng nước trong cung để kết liễu cuộc đời mình. Thế nhưng may thay Đông Phương Sóc phát hiện và cứu sống.

truyen-thuyet-dan-gian-ve-tet-nguyen-tieu
Bánh trôi là 1 phần của Tết Nguyên Tiêu

Để giúp cô thực hiện được nguyện vọng về nhà thăm cha mẹ, Đông Phương Sóc nghĩ ra kế: Ông bày một bàn bói quẻ trên đường phố Trường An, tất cả những người coi bói đều nhận được quẻ ghi dòng chữ "mười sáu tháng giêng bị lửa thiêu". Lúc này, Đông Phương Sóc tiết lộ thêm, tối 13 tháng Giêng Ngọc Hoàng sai một tiên nữ áo đỏ giáng trần để thiêu thành Trường An, mọi người muốn sống hãy tâu lên vua để tìm cách thoát nạn.

Nghe được hung tin, Hán Vũ Đế triệu tập Đông Phương Sóc đến tính kế đối phó. Đông Phương Sóc suy nghĩ một hồi rồi nói: Nghe đồn Hỏa Thần thích bánh trôi, trong cung có cung nữ Nguyên Tiêu khéo tay có thể giao cho làm bánh đãi Hỏa Thần. Đồng thời lệnh cho dân chúng trong thành treo đèn lồng đỏ trong sân, ngoài ngõ để dụ Hỏa Thần đi nơi khác.

Sau đó để thưởng công cho Nguyên Tiêu đã làm bánh đãi Hỏa Thần, Hán Vũ Đế cho cô về đoàn tụ với gia đình. Từ đó ngày Tết Nguyên Tiêu (Tết đoàn viên, tết tình yêu) ra đời.

Song cũng có những lý giải khác cho rằng, Tết Nguyên Tiêu có từ thời nhà Hán. Vua Hán Văn lên ngôi đúng Rằm tháng Giêng. Nên sau đó, theo tục lệ mỗi năm đến ngày rằm, nhà vua lại rời cung vui chơi với thần dân. Chữ Dạ trong Trung Hoa còn được đọc là tiêu nên nhà vua đã lấy rằm tháng giêng làm Tết Nguyên Tiêu.

Ngoài ra còn có truyền thuyết cho rằng, Tết Nguyên Tiêu bắt nguồn từ việc đồng áng. Trước và sau ngày Rằm tháng Giêng, công việc cày cấy của người dân vụ chiêm bắt đầu. Đến tối ngày Rằm tháng Giêng, bà con nông dân tập trung cỏ khô châm lửa tiêu hủy để diệt sâu bọ. Từ đó nó trở thành một ngày lễ. 

Một số ý kiến khác cho rằng, Tết Nguyên Tiêu bắt nguồn từ Phật giáo. Đây là ngày các tăng ni tề tựu đông đủ để nghe Phật thuyết pháp. Những người theo đạo phật vào ngày này sẽ đến chùa cúng dường Phật, ăn chay, nghe kinh...

Văn khấn cúng Rằm tháng Giêng 2021 chi tiết nhất theo văn khấn cổ truyền Việt Nam

Đang tải bình luận...

Đọc thêm

Sinh thời, Địa Tạng Vương Bồ tát có hồng nguyên cứu độ chúng sinh trong Lục đạo luân hồi với lời thề "nếu chưa độ hết chúng sanh thì không chứng quả Bồ Đề, nếu sự thọ khổ trong địa ngục còn thì không chịu thành Phật". 

Tiền kiếp của Địa Tạng Vương Bồ tát là ai và văn khấn Địa Tạng Vương Bồ tát là gì?
0 Bình luận

Cửu Huyền Thất Tổ là 4 chữ nhắc nhở con cháu đời sau phải luôn tưởng nhớ, kính trọng về tổ tiên, tiền nhân. Cửu Huyền Thất Tổ hiểu đơn giản là 9 đời và 7 ông tổ.

Cửu Huyền Thất Tổ gồm những ai và văn khấn cúng cơm Cửu Huyền Thất Tổ thế nào?
0 Bình luận

Năm Tân Sửu 2021, người nam được sao Thái Dương chiếu mệnh sẽ tốt hơn người nữ. Chính vì vậy, nếu sao chiếu mệnh năm nay thì nên làm lễ giải hạn để có một năm may mắn.

Văn khấn cúng sao giải hạn năm 2021: Sao Thái Dương
0 Bình luận

img

Bài mới

Công an Đà Nẵng lội xuống cống sâu, giúp du khách lấy lại điện thoại

Du khách Hồng Kông (Trung Quốc) làm rơi điện thoại xuống cống thoát nước khi du lịch và đã được công an hỗ trợ, lấy lại tài sản.

Hải An
Hải An 2 ngày trước
'Xóm trọ 0 đồng' của bệnh nhân chạy thận ở Quảng Ninh

Xóm trọ 0 đồng ở phường Hồng Gai đã giúp nhiều bệnh nhân chạy thận bớt gánh nặng chi phí và có thêm động lực vượt qua bệnh tật.

Hải An
Hải An 3 ngày trước
Ca sĩ Đức Phúc gây 'sốt' vì muốn tặng xe mới cho một bác xe ôm lớn tuổi

Ca sĩ Đức Phúc đang nỗ lực tìm kiếm bác xe ôm lớn tuổi bị hủy chuyến vì xe Wave cũ, mong muốn tặng xe mới giúp ông mưu sinh dễ dàng hơn.

Hải An
Hải An 5 ngày trước
Chuyên gia Viện đào tạo và Phát triển nhân lực trang bị kỹ năng mềm cho sinh viên trường Cao đẳng

Vừa qua, Sở Giáo dục và Đào tạo Cà Mau đã phối hợp cùng Viện Đào tạo và Phát triển nhân lực (itd) tổ chức Chương trình tập huấn kiến thức, kỹ năng mềm dành cho sinh viên các trường cao đẳng trên địa bàn tỉnh.

Nguyễn Ngọc Giàu
Nguyễn Ngọc Giàu 6 ngày trước
MỌT 2025: VỌNG MIÊN - NGÀY HỘI MUA BÁN VÀ TRAO ĐỔI SÁCH LAN TỎA TRÁI TIM ẤM ÁP CỦA THẾ HỆ TRẺ

The 1% Fund là một dự án thiện nguyện được thành lập bởi học sinh trường THPT Chuyên Hà Nội - Amsterdam và THPT Chuyên Nguyễn Huệ với châm ngôn “One percent. One change” - một phần trăm tấm lòng của mỗi người cũng có thể kiến tạo một sức ảnh hưởng nhất định đến cộng đồng. Cho đến nay, dự án đã đi được hơn nửa chặng đường của mùa 10, cùng với thật nhiều hoạt động sôi nổi qua những dấu mốc thành công đáng tự hào qua các mùa sự kiện chính MỌT - GOM và tiền sự kiện SAN.

minh châu
minh châu 6 ngày trước
Nữ shipper Nghệ An được nhà hảo tâm giấu tên tặng 20 triệu đồng sau khi đánh rơi trong lúc đi giao hàng

Chị Vũ Thị Hoài (33 tuổi, Nghệ An) mới đây đã được một nhà hảo tâm giấu tên tặng 20 triệu đồng sau khi đánh rơi túi tiền trong lúc chở con gái 10 tháng tuổi đi giao hàng.

Cô gái Việt và mối nhân duyên đặc biệt với 'bà ngoại' ở Pháp

Từ khi gặp cụ bà 86 tuổi tại Pháp, cuộc sống của cô gái Việt - Nguyễn Trang đã thay đổi rất nhiều. Bà dành tình thương, chăm sóc Trang như bà ngoại chăm sóc cháu gái, khiến cô vô cùng cảm động và hạnh phúc.

Hải An
Hải An 15/12
78win lan tỏa hơi ấm nghĩa tình

Nghệ An những ngày cuối năm vẫn còn ngổn ngang dấu vết của những  cơn bão vừa đi qua. Con đường làng bị bùn đất phủ loang lổ, những hàng rào đổ nghiêng, mái tôn nhà dân bị gió cuốn bật tung từng mảng. Mùi ẩm lạnh của mưa và những đêm mất ngủ vì gió rít như vẫn còn đọng lại trên đôi mắt của người dân nơi đây. Cả vùng quê hiền lành vốn bình yên lại phải trải qua thêm một lần thử thách nghiệt ngã của thiên nhiên.

Hải An
Hải An 12/12
Phép màu của sự tử tế: Cô gái trẻ ở Phú Thọ giữ được mạng sống nhờ 1 bình luận vu vơ trên mạng xã hội trong lúc tuyệt vọng

Chỉ một dòng bình luận vô thức trong lúc tuyệt vọng: “Ước gì Vingroup có thể hỗ trợ cho mình 1 chiếc máy thở nho nhỏ thôi, mình rất cần sự sống từ nó”, cô gái sinh năm 1994 đã có cơ hội được sống tiếp.

Ra mắt Ngôi nhà cựu lưu học sinh Việt Nam trường Đại học Sư phạm Nam Ninh (Trung Quốc)

Chiều 9/12, tại Hà Nội đã diễn ra buổi ra mắt Ngôi nhà cựu lưu học sinh Việt Nam trường Đại học Sư phạm Nam Ninh (Trung Quốc), nhằm kết nối cộng đồng cựu sinh viên, thúc đẩy hợp tác giáo dục giữa hai nước Việt – Trung.

Thanh Tú
Thanh Tú 09/12
Trúng số 18 tỷ, người đàn ông TP.HCM gửi 100 triệu mua gạo từ thiện tặng cho bà con khó khăn

Nhận 100 triệu đồng từ vị khách trúng số 18 tỷ, bà Thùy Dương góp thêm 38 triệu để mua 8 tấn gạo tặng cho bà con khó khăn.

Hải An
Hải An 08/12
Ấm lòng trước “núi gạo” của người dân Ninh Bình ủng hộ bà con vùng lũ miền Trung

Những ngày này, tại điểm tiếp nhận hàng hoá cứu trợ đồng bào vùng lũ miền Trung ở phường Nam Định (tỉnh Ninh Bình), người dân liên tục mang gạo cùng nhiều nhu yếu phẩm tới ủng hộ.

Xúc động khoảnh khắc chú rể đẩy xe lăn đưa cô dâu vào lễ đường

Khoảnh khắc chú rể đẩy xe lăn đưa cô dâu vào lễ đường, không chỉ cô dâu xúc động nghẹn ngào mà người thân, quan khách xung quanh cũng sut sùi lau nước mắt.

Thầy giáo vùng cao lội bùn, vượt sạt lở ôm chặt bó hoa để tặng đồng nghiệp nhân ngày 20/11

Con đường về trường sạt lở, trơn trượt, bùn ngập đến đầu gối nhưng thầy giáo vùng cao ở Đà Nẵng vẫn ôm chặt bó hoa để tặng các đồng nghiệp trong trường.

Hải An
Hải An 22/11
Thầy cô Gia Lai lội nước mang nhu yếu phẩm tiếp sức cho sinh viên trong Ngày Nhà giáo Việt Nam

Trường ngập sâu, hơn 500 sinh viên kẹt trong ký túc xá. Thầy cô lội nước lạnh, mang nhu yếu phẩm tiếp sức cho trò trong Ngày Nhà giáo Việt Nam.

Hải An
Hải An 21/11
img
Đề xuất