Bí ẩn núi Độc Tôn bên bờ Hồ Gươm: Không đơn giản là "gò đất vô danh" làm nền cho Tháp Bút

Trong mắt du khách thập phương, núi Độc Tôn chỉ là một "gò đất vô danh" làm nền cho tháp Bút. Nhưng trong dòng chảy lịch sử ngàn năm văn của nước ta, núi Độc Tôn còn ẩn chứa 1 chuyện khác.

Đỗ Thu Nga Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Thăng Long - Hà Nội ngàn năm tuổi là điểm đến hấp dẫn với nhiều di tích lịch sử, văn hóa và công trình kiến trúc độc đáo, mà Tháp Bút sừng sững bên bờ hồ Hoàn Kiếm là dấu ấn nổi bật về văn hiến lâu đời của dân tộc ta, thu hút sự quan tâm của du khách trong và ngoài nước.

Tháp Bút nằm ở phía ngoài lối vào của Đền Ngọc Sơn. Tháp được án sát Nguyễn Văn Siêu cho xây dựng năm 1865 dưới thời vua Tự Đức với ý nghĩa tượng trưng cho văn hiến của nước nhà. Có thể thấy được đây là công trình hiện vật thể hiện sâu sắc tính dân tộc, có giá trị nghệ thuật và lịch sử cao.

Giai-ma-bi-an-ve-nui-Doc-Ton-ben-bo-Ho-Guom-0
Tháp Bút - Ảnh tư liệu

Tháp có dạng hình vuông gồm năm tầng. Đỉnh Tháp là một ngòi bút lông dựng ngược chỉ lên trời, cả cán và ngòi bút cao 0.9m. Tổng cộng chiều cao của công trình tháp bút là 28m, tại ba tầng giữa tháp có khắc 3 chữ “Tả Thanh Thiên” bằng chữ Hán – có nghĩa là “Viết lên trời xanh”, thể hiện hào khí ngút trời của những bậc sĩ phu thời xưa.

Nhưng đáng chú ý hơn, Tháp Bút được đặt trên núi Độc Tôn - một công trình có lịch sử khá đặc biệt gắn với thời các chúa Trịnh.

Ngược dòng lịch sử, vào khoảng năm 1735 - 1739, chúa Trịnh Giang cho xây dựng trên đảo Ngọc ở hồ Hoàn Kiếm một cung điện gọi là cung Khánh Thụy làm nơi yến ẩm, vui chơi ngày hè. Sau khi Trịnh Giang bị dòng họ phế bỏ, người em là Trịnh Doanh lên ngôi chúa và kế thừa cung điện này.

Trái với người anh ăn chơi trác táng, chúa Trịnh Doanh là người tài, cầm quân dẹp được nhiều cuộc nổi loạn ở Bắc Bộ. Ở cạnh lối vào cung Khánh Thụy, ông cho đắp gò bằng đá, gọi là núi Độc Tôn, nhằm kỷ niệm việc đập tan cuộc nổi dậy của quận Hẻo - Nguyễn Danh Phương ở vùng Tam Đảo.

Giai-ma-bi-an-ve-nui-Doc-Ton-ben-bo-Ho-Guom-9

Năm 1786, thời Lê Chiêu Thống, cung Khánh Thụy bị binh lính nổi loạn đốt phá. Sang đến thế kỷ 19, một ngôi chùa thờ Phật được dựng lên trên nền cũ của cung điện. Sau đó, chùa lại được chuyển thành đền thờ (đền Ngọc Sơn). Núi Độc Tôn vẫn đứng đó sau các thay đổi của thời cuộc.

Năm 1865, Nguyễn Văn Siêu đã đứng ra sang sửa lại toàn bộ khu đền Ngọc Sơn. Trên núi Độc Tôn, ông cho xây dựng một tháp đá có đỉnh hình ngọn bút lông. Trên thân tháp có tạc 3 chữ "Tả Thanh Thiên" có nghĩa là "viết lên trời xanh".

Không rõ là vô tình hay hữu ý nhưng cái thế đứng "chống trời" của tháp Bút trên núi Độc Tôn lại trùng hợp với một câu chú ngữ trong giới tu luyện của đạo Lão: "Đỉnh thiên độc tôn”, nghĩa là “đỉnh đầu đội trời, một mình oai vệ” – thể hiện thần thái phóng khoáng của người tu.

Giai-ma-bi-an-ve-nui-Doc-Ton-ben-bo-Ho-Guom-7
Tranh thủy mặc về Tháp Bút bên bờ Hồ Gươm

Trong bài "Bút Tháp chí" do Nguyễn Văn Siêu soạn năm 1865, được khắc ngay trên thân tháp Bút, có đoạn: “Trên đỉnh núi Độc Tôn có tháp Bút năm tầng. Tháp nhờ núi mà cao thêm, núi nhờ tháp mà truyền mãi (…)”.

“...Từ ấy Núi là biểu tượng của võ công mà Tháp là biểu tượng của văn vật, cả hai dựa vào nhau mà tồn tại, lưu truyền”.

Dù là bộ đôi không thể tách rời theo dụng ý của Nguyễn Siêu, nhưng theo thời gian, người ta chỉ còn nhắc đến Tháp Bút, còn lịch sử 4 thế kỷ của núi Độc Tôn hầu như đã bị quên lãng.

Cho đến nay, trong mắt du khách thập phương, đền Độc Tôn chỉ là một "gò đất vô danh" làm nền cho Tháp Bút...

Xem thêm: Những điều ít người biết về ngôi mộ 122 năm tuổi tại vườn hoa Con Cóc bên Hồ Gươm

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Tượng đài Quyết tử bên bờ Hồ Gươm mang tính tượng trưng cao, thể hiện tinh thần bất khuất, ý chí kiên cường của quân và dân Thủ đô trong những ngày kháng chiến dào hùng.

Đi qua Hồ Gươm mỗi ngày nhưng ít ai biết về ý nghĩa của tượng đài Quyết tử
0 Bình luận

Hà Nội thế kỷ 20 là mang một vẻ đẹp rất khác. Cùng nhìn lại những hình ảnh về phố phường nơi đây để xem thủ đô đã thay đổi như thế nào giữa 2 thế kỷ nhé.

Ngắm nhìn vẻ đẹp của Hà Nội trong những bức ảnh xưa
0 Bình luận

Câu hỏi đến Hà Nội đi đâu, chơi gì sẽ không còn khó trả lời sau khi bạn đọc bài viết này của Sống Đẹp. Dưới đây là danh sách 10 điểm du lịch hot nhất Hà Nội - bạn nhất định phải đến khi tham quan thủ đô. Cùng khám phá ngay và luôn nhé.

Du hí Việt Nam: Top 10 địa điểm du lịch hot nhất Hà Nội
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Quảng Ninh hỗ trợ khẩn cấp 10 tỷ đồng giúp 4 tỉnh miền Trung khắc phục bão lũ

Mới đây, UBMTTQ tỉnh Quảng Ninh đã ra quyết định hỗ trợ khẩn cấp 10 tỷ đồng cho các tỉnh miền Trung bị thiệt hại bởi bão số 10 bao gồm Hà Tĩnh, Nghệ An, Thanh Hóa và Quảng Trị.

Đăng Dương
Đăng Dương 3 ngày trước
Chủ nhà hàng Nghệ An nấu 14 mâm cơm cảm ơn lực lượng khắc phục hậu quả bão số 10

Với mong muốn sẻ chia một chút vất vả với những người thực nhiệm vụ khắc phục bão số 10, chủ nhà hàng tại Cửa Lò đã nấu 14 mâm cơm phục vụ miễn phí cho 140 người.

Hải An
Hải An 4 ngày trước
Du khách đến Quảng Ninh sẽ được tặng bia và chả mực Hạ Long

Chiến dịch kích cầu du lịch Quảng Ninh 2025 hứa hẹn mang đến nhiều trải nghiệm thú vị, trong đó du khách sẽ được tặng bia, chả mực Hạ Long, đặc sản nổi tiếng của vùng đất mỏ.

Thanh Tú
Thanh Tú 25/09
Ấm lòng khoảnh khắc nữ phụ xe buýt Hà Nội cứu nữ sinh ngất xỉu ngay trên xe

Theo đoạn clip ghi lại, một nữ sinh viên đột ngột ngất xỉu ngay trên xe buýt. Nữ tiếp viên nhanh chóng tiếp cận, sơ cứu và phối hợp cùng tài xế đưa hành khách đến bệnh viện kịp thời. Nhờ hành động tận tâm, có trách nhiệm của cả hai, sức khỏe của nữ sinh đã ổn định trở lại.

Hải An
Hải An 24/09
Cụ ông 78 tuổi sống sót kỳ diệu sau 6 ngày lạc giữa rừng sâu

Cụ ông R Ông Ha Hoanh (78 tuổi, Lâm Đồng) trong lúc vào rừng hái nấm thì bị lạc. Sau nhiều ngày dầm mình dưới mưa giữa rừng cụ đã được lực lượng chức năng của phường tìm thấy.

Thanh Tú
Thanh Tú 23/09
Huế trở thành đô thị đầu tiên tại Việt Nam thí điểm hệ thống cọc chai nhựa

Huế trở thành đô thị đầu tiên tại Việt Nam thí điểm hệ thống cọc tiền chai nhựa, theo đó người mua trả thêm 1.000 đồng và được nhận lại khi hoàn vỏ.

Tin vui: Toàn dân được miễn viện phí cơ bản từ năm 2030

Bộ Chính trị đặt mục tiêu từ 2026 toàn dân được khám sức khỏe định kỳ miễn phí, đến 2030 miễn viện phí cơ bản theo quyền lợi bảo hiểm y tế.

Hải An
Hải An 12/09
Danh sách 14 nhóm học sinh, sinh viên được miễn học phí

Từ ngày 3/9, học sinh phổ thông, học viên giáo dục thường xuyên cấp trung học cơ sở, trung học phổ thông trong trường công lập sẽ được miễn học phí.

Hải An
Hải An 06/09
Lễ khai giảng đặc biệt của những “chiến binh nhí” tại Bệnh viện Ung bướu

Buổi khai giảng đặc biệt tại Bệnh viện Ung bướu TP.HCM đã gây xúc động mạnh cho những người dõi theo các bé. Học sinh trong lớp học là những bệnh nhi đang điều trị tại Bệnh viện Ung bướu. Có nhiều em vừa truyền dịch vừa học.

Hải An
Hải An 05/09
Góp áo cờ đỏ sao vàng gửi tặng trẻ em vùng cao sau Quốc khánh

Chỉ sau vài giờ đăng bài trên mạng xã hội, Hoàng Dũng đã nhận về gần 300 chiếc áo in hình cờ đỏ sao vàng để gửi tặng các bạn nhỏ vùng cao.

Hải An
Hải An 04/09
Cán bộ xã vượt vùng sạt lở trao quà Quốc khánh cho người dân vui Tết Độc lập

Hơn 2.500 người dân xã biên giới Yên Nhân (Thanh Hóa) đang bị cô lập, sơ tán do lũ quét, các cán bộ xã đã nỗ lực vượt sạt lở để phát quà 2/9 đúng hẹn cho bà con vui Tết Độc lập.

Thanh Tú
Thanh Tú 03/09
Lan toả điều tử tế: Ở lại nhặt rác sau buổi tổng duyệt diễu binh

Sáng 30/8, sau buổi tổng duyệt diễu binh, mẹ con chị Thu Hoài cùng nhiều tình nguyện viên ở lại thu gom rác trên phố Kim Mã, Giảng Võ, góp phần giữ gìn môi trường xanh sạch trong ngày lễ lớn.

Ấm lòng khoảnh khắc bà con cùng nhau nấu cháo, tiếp tế cho người dân ở chung cư ngập nước, mất điện

Thấy cư dân toàn Ecohome 1, phường Đông Ngạc (Hà Nội) bị cô lập do ngập nước, mất điện, người dân ở những tòa nhà xung quanh đã tổ chức nấu cháo, tiếp nước, sẻ chia khó khăn với những người hàng xóm.

Hải An
Hải An 28/08
Danh sách 40 điểm phát bánh, nước miễn phí cho người dân xem diễu binh, diễu hành

Người dân theo dõi các buổi hợp luyện và lễ diễu binh, diễu hành 2/9 sẽ được cấp phát bánh, nước và nhu yếu phẩm miễn phí tại 40 điểm dọc các tuyến trung tâm.

Hải An
Hải An 27/08
Công an Hà Tĩnh xuyên đêm giúp dân ứng phó bão số 5, sẵn sàng khắc phục sau bão

Trong khi bão số 5 đổ bộ trực tiếp vào tỉnh Hà Tĩnh với mưa lớn, gió giật dữ dội, lực lượng Công an các địa phương đã không quản hiểm nguy, kịp thời có mặt tại những điểm nóng, cứu giúp người dân trong hoạn nạn.

Thanh Tú
Thanh Tú 26/08
Hà Tĩnh: Nhiều khách sạn mở cửa miễn phí chung tay giúp bà con tránh bão

Để hỗ trợ người dân tránh trú an toàn, nhiều khách sạn, nhà nghỉ, cơ sở lưu trú ở các phường, xã trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh đã mở cửa miễn phí để đón người dân sơ tán. 

Thanh Tú
Thanh Tú 25/08
PC Right 1 GIF
Đề xuất