Bí ẩn núi Độc Tôn bên bờ Hồ Gươm: Không đơn giản là "gò đất vô danh" làm nền cho Tháp Bút

Trong mắt du khách thập phương, núi Độc Tôn chỉ là một "gò đất vô danh" làm nền cho tháp Bút. Nhưng trong dòng chảy lịch sử ngàn năm văn của nước ta, núi Độc Tôn còn ẩn chứa 1 chuyện khác.

Đỗ Thu Nga Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Thăng Long - Hà Nội ngàn năm tuổi là điểm đến hấp dẫn với nhiều di tích lịch sử, văn hóa và công trình kiến trúc độc đáo, mà Tháp Bút sừng sững bên bờ hồ Hoàn Kiếm là dấu ấn nổi bật về văn hiến lâu đời của dân tộc ta, thu hút sự quan tâm của du khách trong và ngoài nước.

Tháp Bút nằm ở phía ngoài lối vào của Đền Ngọc Sơn. Tháp được án sát Nguyễn Văn Siêu cho xây dựng năm 1865 dưới thời vua Tự Đức với ý nghĩa tượng trưng cho văn hiến của nước nhà. Có thể thấy được đây là công trình hiện vật thể hiện sâu sắc tính dân tộc, có giá trị nghệ thuật và lịch sử cao.

Giai-ma-bi-an-ve-nui-Doc-Ton-ben-bo-Ho-Guom-0
Tháp Bút - Ảnh tư liệu

Tháp có dạng hình vuông gồm năm tầng. Đỉnh Tháp là một ngòi bút lông dựng ngược chỉ lên trời, cả cán và ngòi bút cao 0.9m. Tổng cộng chiều cao của công trình tháp bút là 28m, tại ba tầng giữa tháp có khắc 3 chữ “Tả Thanh Thiên” bằng chữ Hán – có nghĩa là “Viết lên trời xanh”, thể hiện hào khí ngút trời của những bậc sĩ phu thời xưa.

Nhưng đáng chú ý hơn, Tháp Bút được đặt trên núi Độc Tôn - một công trình có lịch sử khá đặc biệt gắn với thời các chúa Trịnh.

Ngược dòng lịch sử, vào khoảng năm 1735 - 1739, chúa Trịnh Giang cho xây dựng trên đảo Ngọc ở hồ Hoàn Kiếm một cung điện gọi là cung Khánh Thụy làm nơi yến ẩm, vui chơi ngày hè. Sau khi Trịnh Giang bị dòng họ phế bỏ, người em là Trịnh Doanh lên ngôi chúa và kế thừa cung điện này.

Trái với người anh ăn chơi trác táng, chúa Trịnh Doanh là người tài, cầm quân dẹp được nhiều cuộc nổi loạn ở Bắc Bộ. Ở cạnh lối vào cung Khánh Thụy, ông cho đắp gò bằng đá, gọi là núi Độc Tôn, nhằm kỷ niệm việc đập tan cuộc nổi dậy của quận Hẻo - Nguyễn Danh Phương ở vùng Tam Đảo.

Giai-ma-bi-an-ve-nui-Doc-Ton-ben-bo-Ho-Guom-9

Năm 1786, thời Lê Chiêu Thống, cung Khánh Thụy bị binh lính nổi loạn đốt phá. Sang đến thế kỷ 19, một ngôi chùa thờ Phật được dựng lên trên nền cũ của cung điện. Sau đó, chùa lại được chuyển thành đền thờ (đền Ngọc Sơn). Núi Độc Tôn vẫn đứng đó sau các thay đổi của thời cuộc.

Năm 1865, Nguyễn Văn Siêu đã đứng ra sang sửa lại toàn bộ khu đền Ngọc Sơn. Trên núi Độc Tôn, ông cho xây dựng một tháp đá có đỉnh hình ngọn bút lông. Trên thân tháp có tạc 3 chữ "Tả Thanh Thiên" có nghĩa là "viết lên trời xanh".

Không rõ là vô tình hay hữu ý nhưng cái thế đứng "chống trời" của tháp Bút trên núi Độc Tôn lại trùng hợp với một câu chú ngữ trong giới tu luyện của đạo Lão: "Đỉnh thiên độc tôn”, nghĩa là “đỉnh đầu đội trời, một mình oai vệ” – thể hiện thần thái phóng khoáng của người tu.

Giai-ma-bi-an-ve-nui-Doc-Ton-ben-bo-Ho-Guom-7
Tranh thủy mặc về Tháp Bút bên bờ Hồ Gươm

Trong bài "Bút Tháp chí" do Nguyễn Văn Siêu soạn năm 1865, được khắc ngay trên thân tháp Bút, có đoạn: “Trên đỉnh núi Độc Tôn có tháp Bút năm tầng. Tháp nhờ núi mà cao thêm, núi nhờ tháp mà truyền mãi (…)”.

“...Từ ấy Núi là biểu tượng của võ công mà Tháp là biểu tượng của văn vật, cả hai dựa vào nhau mà tồn tại, lưu truyền”.

Dù là bộ đôi không thể tách rời theo dụng ý của Nguyễn Siêu, nhưng theo thời gian, người ta chỉ còn nhắc đến Tháp Bút, còn lịch sử 4 thế kỷ của núi Độc Tôn hầu như đã bị quên lãng.

Cho đến nay, trong mắt du khách thập phương, đền Độc Tôn chỉ là một "gò đất vô danh" làm nền cho Tháp Bút...

Xem thêm: Những điều ít người biết về ngôi mộ 122 năm tuổi tại vườn hoa Con Cóc bên Hồ Gươm

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Tượng đài Quyết tử bên bờ Hồ Gươm mang tính tượng trưng cao, thể hiện tinh thần bất khuất, ý chí kiên cường của quân và dân Thủ đô trong những ngày kháng chiến dào hùng.

Đi qua Hồ Gươm mỗi ngày nhưng ít ai biết về ý nghĩa của tượng đài Quyết tử
0 Bình luận

Hà Nội thế kỷ 20 là mang một vẻ đẹp rất khác. Cùng nhìn lại những hình ảnh về phố phường nơi đây để xem thủ đô đã thay đổi như thế nào giữa 2 thế kỷ nhé.

Ngắm nhìn vẻ đẹp của Hà Nội trong những bức ảnh xưa
0 Bình luận

Câu hỏi đến Hà Nội đi đâu, chơi gì sẽ không còn khó trả lời sau khi bạn đọc bài viết này của Sống Đẹp. Dưới đây là danh sách 10 điểm du lịch hot nhất Hà Nội - bạn nhất định phải đến khi tham quan thủ đô. Cùng khám phá ngay và luôn nhé.

Du hí Việt Nam: Top 10 địa điểm du lịch hot nhất Hà Nội
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Không chờ đủ thủ tục, bác sĩ quyết định phẫu thuật khẩn cấp cho chàng trai “vô danh, ví rỗng”

Chàng trai 20 tuổi nhập viện trong tình trạng hôn mê sâu, không giấy tờ, không người thân. Không chờ đủ thủ tục, các bác sĩ quyết định mổ khẩn cầu để cứu người trong thời gian vàng.

Hải An
Hải An 22 giờ trước
Người dân Quảng Ngãi mở rộng vòng tay san sẻ chỗ ở với cán bộ từ Kon Tum chuyển về

Thấy các cán bộ Kon Tum mới chuyển về chưa có chỗ ở, người dẫn Quảng Ngãi đã mở rộng vòng tay giúp đỡ, chào đón, giúp họ nhanh chóng ổn định cuộc sống và công việc.

Thanh Tú
Thanh Tú 2 ngày trước
Không chỉ kịp thời đưa cháu bé tai nạn đi cấp cứu chiến sĩ CSGT còn hỗ trợ viện phí

Phát hiện cháu bé bị tai nạn giao thông khi đang trên đường làm nhiệm vụ, chiến sĩ đội CSGT số 6 (CATP Hà Nội) đã kịp thời đưa nạn nhân đi cấp cứu và hỗ trợ một phần viện phí.

Hải An
Hải An 3 ngày trước
Giao hàng gặp trời mưa, nam shipper nhanh tay dọn đậu phộng giúp chủ nhà

Giao hàng gặp trời mưa, thấy nhà chỉ có người già và trẻ nhỏ, nam shipper liền nhanh tay gom đậu phộng giúp. Hành động ấm lòng khiến dân mạng tấm tắc khen ngợi.

Hải An
Hải An 3 ngày trước
Ấm lòng trước khoảnh khắc loạt ô tô che chắn cho xe máy qua cầu lúc mưa to gió lớn ở Hà Nội

“Những lúc này, tôi chỉ mong xe mình to hơn để che được nhiều người hơn”, chia sẻ của tài xế xe tải khiến nhiều người xúc động.

Hải An
Hải An 4 ngày trước
CSGT Lâm Đồng kịp thời hỗ trợ sản phụ sinh con an toàn trên đường

Vào khoảng 4h50 ngày 1/7, trong lúc tuần tra giao thông, CSGT Lâm Đồng đã kịp thời phát hiện và hỗ trợ một sản phụ chuyển dạ sinh con ngay trên xe đặc chủng.

Hải An
Hải An 4 ngày trước
3 cuộc đời được hồi sinh nhờ nghĩa cử hiến tạng cao đẹp

Sau tai nạn giao thông, một người phụ nữ ở TP.HCM được xác định chết não, gia đình đã quyết định hiến tạng, đem lại sự sống cho 3 bệnh nhân đang nguy kịch.

Hải An
Hải An 5 ngày trước
Bé gái bị co giật trên chuyến bay được bác sĩ cấp cứu kịp thời

Trên chuyến bay từ TP.HCM đến Hà Nội, một bé gái xuất hiện tình trạng co giật do hạ canxi máu - một rối loạn điện giải nguy hiểm, đã được các bác sĩ có mặt tái đó hỗ trợ cấp cứu thành công.

Hải An
Hải An 6 ngày trước
Lớp học bơi miễn phí suốt gần một thập kỷ giữa lòng Cần Thơ

Cứ vào dịp hè các bạn học sinh có hoàn cảnh khó khăn tại Cần Thơ lại rủ nhau đến lớp học bơi miễn phí của cô Quý tại hồ bơi Nhiệt điện Trà Nóc.

Đăng Dương
Đăng Dương 6 ngày trước
Ấm lòng 900 suất ăn mời thí sinh, phụ huynh trong kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025

Hội phụ nữ xã Trung Giã, Xuân Giang, huyện Sóc Sơn, Hà Nội đã nấu gần 900 suất ăn miễn phí để mời thí sinh và phụ huynh trong ngày diễn ra kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025.

Hải An
Hải An 27/06
Chủ quán Bạc Liêu miễn phí bữa sáng và trưa cho các sĩ tử thi tốt nghiệp THPT

Trong những diễn ra kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025, anh Trương Nguyễn Minh Tuấn (50 tuổi, TP.Bạc Liêu) – chủ quán chay đã miễn phí bữa sáng, trưa kèm chè đậu đỏ để tiếp sức các thí sinh.

Hải An
Hải An 27/06
Trường học ở Hà Nội thuê xe khách đưa hơn 500 thí sinh đến điểm thi tốt nghiệp THPT 2025

Vì muốn đảm bảo an toàn cho hơn 500 sĩ tử tham dự kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025, một trường học ở Hà Nội đã thuê 12 xe khách 16 chỗ đưa đến điểm thi. Bên cạnh đó trường còn bố trí cho các bữa ăn sáng, ăn trưa cho các thí sinh tại điểm thi.

Hải An
Hải An 26/06
Bức tâm thư xúc động người cha viết gửi 2 ân nhân ngày con gái đậu trường chuyên

Sau khi đăng tải bức tâm thư với tiêu đề “Lời cảm ơn đến những người tốt lặng lẽ” lên mạng xã hội, bài viết của người cha vừa có con thi lớp 10 đã nhận về hàng ngàn lượt tương tác.

Hải An
Hải An 25/06
Xuống Hà Nội khám bệnh, người phụ nữ bị lừa nhẵn túi bởi “người quen” may thay lại nhận được phép màu từ những người xa lạ

Bị lừa hết tiền trong túi khi xuống Hà Nội khám bệnh bởi một người phụ nữ tự xưng là “quen người nhà của chị”, may mắn thay chị H.T.Trang (41 tuổi, dân tộc Tày, quê Bắc Kạn) đã được bệnh viện và nhiều người giúp đỡ.

Hải An
Hải An 25/06
Mát lòng “bát cháo hành” tại góc phố nghĩa tình giữa mùa hè Hà Nội

Trong cái nắng chói chang của Hà Nội, tại một góc phố nhỏ tình người được lan tỏa từ nồi cháo thiện nguyện, từ những tấm lòng thảo thơm.

Hải An
Hải An 24/06
PC Right 1 GIF
Đề xuất