Bi kịch của đứa trẻ "thiên tài": Tài năng nhưng trống rỗng, chạy theo ước mơ của cha mẹ

Những đứa trẻ "thiên tài" thường cố gắng theo đuổi giấc mơ của cha mẹ, để rồi mất đi một thứ gì đó vô cùng quý giá của cuộc đời mình.

Chi Nguyễn
Chi Nguyễn 19/01
Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Tại Việt Nam, chúng ta đã quen với khái niệm trường chuyên, lớp chọn. Chuyên Amsterdam, chuyên Ngoại Ngữ, chuyên Lê Hồng Phong...đây đều là bến bờ ước mơ của rất nhiều bậc phụ huynh mong muốn con mình nhận được nền giáo dục tốt nhất (và tất nhiên đi kèm là cạnh tranh nhất).

Ở các bậc nhỏ hơn như cấp 1, cấp 2, thậm chí là cả mẫu giáo, chúng ta lại có hệ thống lớp chọn, giỏi Toán, chuyên Anh, chọn Văn, nơi những học sinh ưu tú nhất được tập hợp lại vào một lớp riêng để "bồi dưỡng nhân tài".

Tôi có một bà chị một mực đòi phải chuyển lớp đứa con học lớp 2 của mình sang một lớp chọn, để mong nó có môi trường học tập tốt hơn, bạn bè chọn lọc hơn, giáo viên giỏi chuyên môn hơn. Đứa bé mếu máo kể với tôi: "Sang lớp mới, con chẳng có bạn nào để chơi! Các bạn cũ của con ở lại lớp cũ hết."

bi-kich-cua-dua-tre-thien-tai-chay-theo-uoc-mo-cua-cha-me

Hy sinh tuổi thơ, tuổi lớn, tuổi trưởng thành để đổi lấy những điểm 10, thầy cô tốt, mang danh dân "chuyên", và một tương lai tươi sáng, liệu chúng ta có đang vô ý đánh đổi thứ gì giá trị.

Trong cuốn sách nổi tiếng, The Drama of the Gifted Child, nhà tâm lý học lâm sàng Alice Miller giải thích tại sao rất nhiều những người thành công nhất, tài năng nhất lại bị bủa vây bởi cảm giác trống rỗng và cô lập giữa xã hội.

Luận điểm chính của Miller trong cuốn sách này là những đứa trẻ tài năng, hay ở Việt Nam còn gọi là những "dân chuyên" – thông minh hơn, nhạy cảm hơn, trí tuệ cảm xúc cao hơn những đứa trẻ khác – có thể bị phụ thuộc và biến đổi theo những kì vọng lớn lao của cha mẹ tới mức chúng sẽ làm bất cứ những gì bố mẹ muốn trong khi bỏ quên những cảm giác và nhu cầu thật của bản thân mình.

Khi trở thành đứa trẻ "hoàn hảo" trong những giấc mơ của cha mẹ, đứa trẻ "năng khiếu" này mất đi một thứ gì đó vô cùng quý giá.

bi-kich-cua-dua-tre-thien-tai-chay-theo-uoc-mo-cua-cha-me

Chúng mất đi con người thật của mình. Khi trở thành đứa trẻ lý tưởng của cha mẹ, chúng khóa chặt những cảm xúc thật của mình trong một chiếc lồng kính và ném chiếc chìa khóa đi vào tâm hồn mình đi.

Theo Miller, những đứa trẻ trường chuyên, lớp chọn trong những tình huống này thường sẽ ngừng "lớn".

Bởi vì không thể phát triển con người thật của mình, chúng sẽ cảm thấy trống rỗng, cô lập về mặt cảm xúc, và "vô gia cư", theo nghĩa hoàn toàn lạc lối về mặt tinh thần. Đến khi trưởng thành, những đứa trẻ luôn cố gắng làm hài lòng cha mẹ sẽ luôn luôn tìm kiếm sự chấp nhận từ những người khác.

Không chỉ thế, rất nhiều đứa trẻ còn phải chịu một bi kịch là phải sống với những giấc mơ còn chưa được thực hiện của cha mẹ mình. Một cách vô thức, bố mẹ chúng truyền lại những đam mê, uẩn ức ẩn khuất bên trong mình để nhờ đứa con hoàn thành hộ.

Có những bà mẹ hồi đi học chưa bao giờ được bạn bè trong lớp kính trọng vì học dốt, nay bà dồn toàn bộ những uẩn ức thời đi học của mình sang đứa con. Bằng mọi giá, bà phải bắt nó học thật tốt, điểm thật cao...để được bạn bè phải nể phục, qua đó nhờ đứa con sống lại giấc mơ chưa được thực hiện của mình.

Có những ông bố dù cố gắng bao nhiêu lần cũng không thi đỗ vào trường quân đội, vậy là đứa con lại là nạn nhân của giấc mơ dở dang này. Ông bắt con mình thi bằng được vào Học viện quân sự chẳng hạn, mặc dù đam mê của con mình là học kinh tế. Giấc mơ cha mẹ đè nát cuộc đời con là thế.

bi-kich-cua-dua-tre-thien-tai-chay-theo-uoc-mo-cua-cha-me

Chính chúng ta cũng đã thường xuyên phải che giấu những tâm tư, tình cảm của mình một cách điêu luyện chỉ để đáp ứng những mong ước của cha mẹ và giành được "tình yêu" của họ.

Alice Miller viết, "Khi tôi sử dụng từ 'tài năng' trong tiêu đề cuốn sách, tôi không ám chỉ những đứa trẻ được điểm cao hoặc có tài năng gì đặc biệt. Tôi chỉ đơn thuần muốn nói đến tất cả chúng ta, những người đã sống sót một tuổi thơ bị bạo hành [bởi những kì vọng của cha mẹ] nhờ khả năng thích nghi tới với những bất công không nói nên lời bằng cách trở nên câm lặng... Nếu không có 'tài năng' được tự nhiên ban tặng này, chúng ta có lẽ không sống sót nổi."

Tất nhiên, không phải bậc phụ huynh nào cũng thế và không phải học sinh trường chuyên, lớp chọn nào cũng là một sản phẩm hoàn hảo từ được những ông bố, bà mẹ nhào nạn ra. Rất nhiều dân chuyên, dù suốt ngày bị mẹ bắt học đến quên cả "sống", vẫn có thể trưởng thành mà không thấy lạc lõng.

Vì vẫn có rất nhiều phụ huynh không vì giấc mơ và kì vọng của bản thân mà khiến con quên mất mình thực sự là ai.

Họ để những đứa trẻ phát triển con người thật của mình, thay vì tạo ra một "cái tôi giả" vì lợi ích của bố mẹ. Miller quan sát thấy rằng chính những phụ huynh, từng một thời bị chính bố mẹ của mình đối xử như vậy, đã áp dụng lại những đè nén tâm lý này sang đứa con của mình một cách vô thức.

bi-kich-cua-dua-tre-thien-tai-chay-theo-uoc-mo-cua-cha-me

Tôi nghĩ câu chuyện của Miller là một bài học cảnh tỉnh. Nếu chúng ta muốn con mình trở thành những người lớn "bình thường", chúng ta cần phải cực kì cẩn trọng. Giữa việc muốn lũ trẻ hiện thực hóa năng khiếu và tài năng của nó ở mức cao nhất, trong khi vẫn quan tâm tới những cảm giác và nhu cầu riêng của chúng đòi hỏi một sự cân bằng tinh tế.

Ai mà chả muốn con mình đứng đầu lớp, vào trường chuyên lớp chọn, đi du học...nhưng họ lại quên mất cái giá để trở thành một "con cừu xuất chúng" là những nỗi đau về cảm xúc nặng nề mà chúng sẽ phải gánh chịu cả cuộc đời. Quay trở lại với đứa cháu của mình, mỗi lần được hỏi, nó vẫn thường thủ thỉ: "Con cần bạn, con không cần điểm 10!".

Theo Trí thức trẻ

Xem thêm: Bạn có đang nuông chiều con thái quá: Bậc cha mẹ nên tự hỏi ngay 4 câu này

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Theo các chuyên gia, một đứa trẻ có thể sẽ có quan niệm sai lầm về tiền bạc nếu cha mẹ thường xuyên "than nghèo kể khổ" với chúng.

Lời nhắn nhủ tới bậc cha mẹ: Dù khó khăn đến mấy, cũng đừng than nghèo kể khổ với con
0 Bình luận

Dưới đây là 3 kiểu hành vi xấu của đứa trẻ ngỗ nghịch, không có lợi cho tương lai sau này mà cha mẹ cần sửa ngay.

3 kiểu hành vi của đứa trẻ ngỗ nghịch cha mẹ nên lưu ý sửa ngay
0 Bình luận

Trước quan điểm tranh cãi "người nghèo không nên có con", chuyên gia giáo dục khẳng định: Cha mẹ giàu không quan trọng bằng cha mẹ tốt.

Chuyên gia giáo dục khẳng định: Cha mẹ giàu không quan trọng bằng cha mẹ tốt
0 Bình luận

Tin liên quan

Cuộc đời con người, kể cũng lạ, càng lớn tuổi càng hay hoài niệm về quá khứ. Ngồi nơi quán cũ ven đường những ngày giáp Tết, tấp nập xe cộ, lòng tôi man mác nhớ về những chuyến xe ngày Tết thuở còn thơ.

Tết về, nhớ chuyện xưa - Câu chuyện nhân văn sâu sắc
0 Bình luận

Tuy gia cảnh khó khăn, mồ côi cha từ sớm, anm sinh Hà Lộc Hải vẫn nỗ lực học hành, giành giải học sinh giỏi quốc gia.

Nam sinh mồ côi vượt khó học hành, đạt học sinh giỏi quốc gia
0 Bình luận

Đề minh họa cấu trúc, định dạng đề thi tốt nghiệp THPT từ 2025 có sự kế thừa là giữ cấu trúc 2 phần đọc hiểu và Làm văn; có kĩ năng nghị luận văn học và nghị luận xã hội. 

Vài điểm mới từ đề minh họa tốt nghiệp THPT từ 2025
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Anh tài xế nhanh trí chặt cây đổ do mưa dông, giải tỏa ùn tắc trên phố Hà Nội

Lúc đi lấy hàng tại phố Lê Trọng Tấn (Hà Nội), nam tài xế bắt gặp một cành cây đổ giữa đường do mưa dông, gây ra ùn tắt nghiêm trọng nên đã nhanh trí mượn dao, một mình chặt cành giải phóng tuyến đường.

Đăng Dương
Đăng Dương 6 ngày trước
Chân dung 2 người Việt nhanh trí dùng săm xe đạp làm phao cứu sống 2 trẻ nhỏ chới với giữa biển ở Nhật

Thấy 2 em nhỏ chới với giữa biển, Mạnh Tuấn và Quốc Đạt (người Việt Nam ở Nhật Bản) đã nhanh trí dùng săm xe đạp làm phao, bơi ra ứng cứu, đưa các em an toàn vào bờ.

Hải An
Hải An 6 ngày trước
Phó trưởng công an xã ở Nghệ An quyên tiền xây tặng 2 căn nhà kiên cố giúp gia đình nghèo có chỗ ở ấm cúng

Về nhận nhiệm vụ ở nơi khó khăn, thấy 2 hộ dân phải ở trong căn nhà tạm bợ, phó trưởng công an xã đã đi vận động, quyên tiền xây tặng 2 ngôi nhà kiên cố cho bà con có chỗ ở mới ấm cúng hơn.

Hải An
Hải An 7 ngày trước
Đường sạt lở, người dân trong làng dùng võng gánh cụ bà băng rừng đi cấp cứu

Lũ lớn khiến đường đi sạt lở, thấy cụ bà có dấu hiệu kiệt sức, người dân trong làng đã dùng võng gánh, vượt đường rừng để đến Trạm Y tế dã chiến ở trung tâm xã Mỹ Lý để cấp cứu và điều trị.

Hải An
Hải An 12/08
Chân dung tài xế taxi cứu sống bé trai bị cát vùi ở Côn Đảo: “Việc mình cứu người là tự nhiên, ai gặp tình huống đó cũng sẽ làm như vậy thôi!”

Bé trai bị vùi trong hố cát sâu ở đặc khu Côn Đảo khi chơi cùng nhóm bạn đã may mắn được tài xế taxi Lê Văn Tý Hon và du khách hợp sức đào bới, đưa ra an toàn.

Hải An
Hải An 09/08
4 mẹ con bị gió dông quật ngã cảm thấy ấm lòng trước sự giúp đỡ của người đàn ông xa lạ

Gặp 4 mẹ con bị gió dông quật ngã giữa đoạn đường vắng vẻ, người đàn ông ở Ninh Bình đã ngay lập tức dừng xe giúp đỡ, hỗ trợ đưa các cháu nhỏ về đến tận nhà. Câu chuyện ấm lòng được chia sẻ trên mạng xã hội đang thu hút sự chú ý của nhiều người.

Xúc động hình ảnh hàng trăm giáo viên tình nguyện đến các trường miền núi Nghệ An để hỗ trợ dọn dẹp bùn đất sau lũ

Những ngày qua, hàng trăm giáo viên của các trường học vùng xuôi đã tình nguyện đem theo cuốc, xẻng lên các điểm trường miền núi Nghệ An để hỗ trợ dọn dẹp bùn đất sau lũ.

Ấm lòng trước khoảnh khắc công an dựng “hàng rào người” đưa sản phụ Nghệ An vượt dòng nước chảy xiết đi sinh

Mới đây tại Nghệ An, hàng chục chiến sĩ công an đã dùng thân mình tạo thành “hàng rào” giữa dòng nước xiết để đưa sản phụ vượt suối đến trung tâm y tế sinh con an toàn.

Hải An
Hải An 02/08
Cha và con gái 6 tuổi may mắn được cứu sống sau khi trôi dạt 13 giờ trên biển Hà Tĩnh

Trong lúc dùng thuyền nhỏ để vui chơi, người cha và con gái 6 tuổi ở Hà Tĩnh bị sóng đẩy trôi dạt trên biển suốt 13 tiếng, may mắn được một tàu vận tải phát hiện và cứu sống.

Hải An
Hải An 01/08
Xúc động khoảnh khắc y bác sĩ đỡ đẻ cho sản phụ giữa đường núi Nghệ An

Đường bị chia cắt, sạt lở nghiêm trọng khiến sản phụ Pịt Thị Hiền không đến được bệnh viện, trước tình huống khẩn cấp các y bác sĩ Trạm Y tế Mường Xén đã đỡ đẻ cho sản phụ ngay giữa đường.

Hải An
Hải An 31/07
60 thợ điện đổ về vùng lũ Nghệ An để hỗ trợ bà con sửa chữa đồ dùng miễn phí

Nước lũ vừa rút nhiều thợ điện tử, điện lạnh đã nhanh chóng di chuyển đến các khu vực bị ảnh hưởng giúp người dân sửa chữa miễn phí máy giặt, tủ lạnh,…

Hải An
Hải An 28/07
Học sinh, sinh viên cả nước sẽ được hỗ trợ 50% mức đóng BHYT thay vì 30% như trước

Từ 1/7,  học sinh, sinh viên cả nước sẽ được hỗ trợ 50% mức đóng bảo hiểm y tế, thay vì chỉ 30% như trước. Đây là điểm mới quan trọng trong nghị định 188/2025 của Chính phủ.

Hải An
Hải An 26/07
Viettel cộng tài khoản, mở roaming, chuẩn bị drone phát sóng cho vùng lũ ở Nghệ An

Tổng Công ty Viễn thông Viettel (Viettel Telecom) cho biết vừa hoàn thành việc cộng tiền vào tài khoản cho 31.000 khách hàng tại các khu vực bị cô lập do lũ lụt ở Nghệ An.

Science Fair 2025: Chuyến phiêu lưu kỳ thú đến vùng đất khoa học

Vào  ngày 03/08/2025 sắp tới, COSMOS chính thức tổ chức sự kiện khoa học thường niên SCIENCE FAIR 2025 , chia sẻ những kiến thức, trải nghiệm bổ ích và lan tỏa tình yêu khoa học đến cho các bạn trẻ trên địa bàn thành phố Hà Nội và bất cứ ai có niềm đam mê với bộ môn này. 

Nối dài chuyến bay nghĩa tình: Hơn 30 tấn hàng cứu trợ được trực thăng đưa đến vùng lũ Nghệ An

Những chuyến bay cứu trợ mang theo nhu yếu phẩm, mì gói, nước sạch… được chuyển kịp thời tới bà con vùng lũ Nghệ An đang bị ngập lụt, chia cắt.

Hải An
Hải An 25/07
PC Right 1 GIF
Đề xuất