Từ xa xưa truyền lại, ngày Rằm tháng 7 có ý nghĩa rất quan trọng đối với đời sống tâm linh của người Việt Nam. Tuy nhiên, năm nay do tình hình dịch bệnh đang diễn biến hết sức phức tạp, nên việc cúng lễ vào ngày Rằm tháng 7 sẽ được tối giản nhất có thể để đảm bảo cho công tác phòng chống dịch cũng như sự an toàn của chính chúng ta.
Vì sao ngày rằm tháng 7 đặc biệt hơn những ngày rằm khác?
Theo quan niệm dân gian của Việt Nam từ xa xưa truyền lại ngày Rằm tháng 7 âm lịch hàng năm còn được gọi là “ngày xá tội vong nhân” hoặc là ngày “Vu Lan báo hiếu”.
Tuy nhiên, người dân thường cúng từ ngày mùng 2 đến ngày 14/7 âm lịch để tưởng nhớ, báo ân, báo hiếu công ơn sinh thành, dưỡng dục của cha mẹ, tổ tiên và tùy thuộc vào điều kiện của gia đình cũng như tập tục vùng miền để chọn ngày cúng. Điều quan trọng nhất là gia chủ phải thành tâm và mong muốn thể hiện sự cảm tạ chân thành của mình tới trời Phật, thần linh và tổ tiên là được.
Bên cạnh đó, dân gian còn cho rằng, vào dịp rằm tháng 7 thì mọi tội nhân, trong đó có những vong linh của gia đình, tộc họ mình đang bị giam cầm nơi địa ngục sẽ được dịp ra khỏi âm phủ để lên dương gian nên các gia đình thường làm lễ dâng hương, cúng các đồ hàng mã cho vong linh người thân của gia đình mình.
Dù nghi lễ dâng hương thực hiện tại nhà hay tại các chùa, người ta cũng không quên cúng các vong linh “không nơi nương tựa” hay còn gọi là các “cô hồn”, vật phẩm là những thứ đồ ăn của người nghèo như: cháo hoa, khoai lang, ngô luộc, bỏng, gạo, muối…và được thực hiện ngoài trời, ngoài cửa chứ không cúng trong nhà. Cúng chúng sinh là thể hiện đạo đức từ bi của con người nhân dịp “xá tội vong nhân”.
Cúng lễ ngày rằm tháng 7 được thực hiện từ trong nhà ra ngoài trời: cúng Gia Thần, cúng Gia Tiên và cuối cùng mới cúng Chúng sinh.
Ngoài ra, việc cúng lễ ngày rằm tháng 7 không đơn thuần là việc cầu cúng theo mê tín mà thể hiện tấm lòng của người còn sống với người đã khuất, cũng là một dịp để tưởng nhớ công ơn những người đã hy sinh vì đất nước.
Cúng rằm tháng 7 nên cúng chay hay mặn?
Điều này tùy theo hoàn cảnh của từng gia đình mà chuẩn bị lễ vật. Gia chủ nên chuẩn bị hương, hoa, nhang đèn, đồ mã và mâm cỗ cúng có thể chay. Thường thì nhiều gia đình sẽ chuẩn bị cỗ chay thanh tịnh để dâng lên bàn thờ Phật. Còn nhiều gia đình sẽ chuẩn bị mâm cỗ mặn với nhiều món thịnh soạn để cúng thần linh và tổ tiên với quan niệm "trần sao âm vậy".
Đối với mâm cúng chúng sinh (cô hồn) ngoài trời. Người dân sẽ chuẩn bị những vật phẩm rẻ tiền, thường được coi như đồ của người nghèo để cúng cô hồn như: cháo hoa (loại cháo gạo loãng), muối và gạo, tiền mặt, nước lọc, khoai, sắn, ngô luộc, bánh kẹo, bỏng, oản, hoa quả, nến, nhang, có thể thêm đồ mã như : quần áo, giày, dép...
Văn khấn rằm tháng 7 cúng chúng sinh ngoài trời
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Kính lạy:
- Đức Địa tạng vương Bồ Tát
- Đức Mục Kiền Liên Tôn giả
Kính lạy:
- Ngài bản cảnh Thành hoàng
- Ngài bản xứ Thần linh Thổ địa
- Ngài bản gia Táo quân và tất cả các vị Thần linh cai quản ở trong xứ này.
Hôm nay là ngày Rằm tháng 7 năm……………….
Tín chủ con là………………………………………………..
Ngụ tại……………………………………………………………
Thành tâm kính xin: nhân ngày xá tội vong nhân, âm cung mở cửa ngục ra cho phép vong linh các cô hồn không nơi nương tựa, không mồ không mả, lẩn khuất ở gốc cây, bụi cỏ, xó chợ, đầu đường, không manh áo mỏng, đêm ngày lang thang, quanh năm đói rét cơ hàn, dù rằng chết vì lý do gì đều được về đây thụ hưởng lễ vật của tín chủ thỉnh mời: cơm canh, cháo bỏng, trầu cau, gạo muối, quả thực hoa đăng tiền vàng, quần áo đủ màu đỏ xanh. Phù hộ cho tín chủ và toàn gia người người khỏe mạnh, lộc tài vượng tiến, gia đạo hưng long, điều lành đưa tới, điều dữ mang đi.
Cẩn cáo!