Vương Thị Thương (34 tuổi) sinh ra và lớn lên tại thị trấn Na Sầm, huyện Văn Lãng, Lạng Sơn. Nơi đây nổi tiếng với cây hồng vành khuyên đặc sản. Có điều, với nữ doanh nhân này, trong khi loại quả này nổi tiếng, thì người nông dân chưa có thu nhập xứng tầm. Sau nhiều năm cố gắng, dự án "Phát triển chuỗi giá trị Hồng Vành Khuyên treo gió hữu cơ nhằm tạo việc làm và sinh kế bền vững cho phụ nữ dân tộc tày nùng vùng biên giới xứ Lạng" của cô đã giành giải nhất cuộc thi Phụ nữ Khởi nghiệp 2023.
Hồng vành khuyên ngon nhưng nhiều nước, khó bảo quản, khi chín nếu không kịp tiêu thụ thì rất dễ thua lỗ. Khi được mùa lại mất giá, có khi chỉ bán vài nghìn đồng một kg, tỷ lệ hỏng đổ bỏ quá nhiều, nên người trồng khó khăn bộn bề. Cũng vì thế, 8x Lạng Sơn quyết nâng tầm sản vật quê mình.
Đó là lý do để nữ doanh nhân tìm hiểu và học kinh nghiệm, kỹ thuật trồng, chăm sóc và chế biến hồng Đà Lạt, Hàn Quốc, rồi Nhật Bản. Cô lựa chọn ứng dụng công nghệ Nhật Bản vào sản xuất.
Năm 2021, được sự hỗ trợ của Sở Công Thương về máy móc, kết hợp vay vốn ưu đãi, cô đầu tư xây dựng xưởng sản xuất với tổng diện tích trên 1.000 m2, gồm khu sơ chế, nhà kính treo hồng, kho lạnh với tổng chi phí trên 1 tỷ đồng. Cô mua sắm thêm máy gọt vỏ, máy hút chân không, lên giàn, massage, hạ giàn, đóng gói... thiết kế theo quy trình khép kín.
Để tiếp tục mở rộng quy mô, cô thành lập HTX nông sản Toàn Thương. Thương là Giám đốc, ngoài ra còn có 7 thành viên đều nắm chắc kỹ thuật trồng hồng, muốn nâng giá trị nông sản này. Họ cùng phát triển vùng trồng 50 ha theo hướng hữu cơ và liên tục gặt hái nhiều thành công.
Năm 2022, nữ doanh nhân xây dựng quy trình sản xuất sạch, chuẩn VietGAP theo tiêu chí an toàn thực phẩm từ quy trình trồng, chăm sóc, chế biến sản phẩm. Hồng sau khi thu hoạch được gọt vỏ, treo giàn trong nhà kính khoảng 15 - 20 ngày. Trong quá trình này, đến ngày thứ 5 - 7, hồng được massage để tăng vị dẻo tạo mật ngọt tự nhiên, không bị chát.
Trái hồng treo gió thành phẩm bên ngoài dẻo, giòn nhưng bên trong có mật vị thanh ngọt. Sản phẩm làm ra mất rất nhiều công nhưng lại không bảo quản được lâu. Nữ doanh nhân được các chuyên gia tư vấn, kết nối với Viện Cơ điện nông nghiệp sau thu hoạch để chuyển giao công nghệ bảo quản hồng theo hướng tự nhiên. "Bây giờ chúng tôi đã có quy trình chuẩn khép kín và việc bảo quản sau thu hoạch không còn là vấn đề đáng lo", Thương nói.
Người dân địa phương trồng 1.300 ha thu hoạch hơn 11.200 tấn hồng mỗi năm, trung bình mỗi tháng Hợp tác xã Toàn thương xuất bán 500 tấn hồng tươi. Sản phẩm được phân phối tại các địa phương miền Bắc như TP Hà Nội, Bắc Ninh, Bắc Giang... Sản phẩm hồng treo gió được bán với giá 300.000 đồng/kg, trong khi giá hồng tươi chỉ có 15.000 đồng/kg. Năm 2022, Hợp tác xã Toàn Thương đã cung cấp ra thị trường trên 500 kg hồng vành khuyên treo gió, doanh thu gần 1,5 tỷ đồng.
Để quảng bá sản vật địa phương cho khách du lịch, Thương đưa từng quả hồng vào bao bì nhỏ chứa thông tin 12 di tích lịch sử nổi tiếng tương ứng với 12 địa phương của Lạng Sơn. Sản phẩm được cô đăng ký bản quyền và được Cục Sở hữu trí tuệ Bộ Khoa học và Công nghệ cấp bằng bảo hộ nhãn hiệu, phục vụ việc mở rộng sản xuất sau này.
Được biết, hiện sản phẩm hồng vành khuyên treo gió được gắn mã định danh truy xuất nguồn gốc tới từng cây hồng. "Dự kiến trong năm 2024 chúng tôi sẽ xuất khẩu sản phẩm sang Trung Quốc và Thái Lan", Thương cho biết. Cô đang xây dựng mô hình nông nghiệp dạng fram stay để khách du lịch trải nghiệm sản phẩm địa phương.
Thời gian gần đây, cô ập hợp khoảng 10 hộ dân trong huyện cùng hai hợp tác xã mở rộng thêm 20 ha trồng theo hướng hữu cơ. Nhờ đó, cô tạo sinh kế cho hơn 100 lao động gián tiếp cũng như hơn 30 phụ nữ Tày Nùng tham gia sản xuất trực tiếp.
Theo Vĩnh Hà/VnExpress
Xem thêm: Điều dưỡng nghỉ việc, về quê khởi nghiệp làm giàu với ốc bươu đen