Điểm chung của nhiều người thành công là không bao giờ tự chỉ trích và cảm thấy chán ghét chính mình. Tiến sĩ Emma Seppälä, giảng viên Đại học Yale (Mỹ), giám đốc trung tâm nghiên cứu khoa học giáo dục ĐH Stanford cho rằng mọi người nên tránh tự "xỉ vả" bản thân bằng 5 điều tiêu cực sau đây:
"Mình không đủ tốt"
Đây là câu nói chạy trong đầu của hầu hết mọi người. Bộ não của chúng ta tập trung nhiều hơn vào tiêu cực hơn là tích cực. Nó giải thích vì sao nếu một người nhận được 9 lời khen và một lời chỉ trích, mọi người có xu hướng chỉ tập trung vào những lời chỉ trích.
"Mình không đủ tốt" khiến bạn cảm thấy lo lắng và chán nản. Do đó, thay vì tự phê bình, hãy tự hỏi bản thân, "Điều gì sẽ tốt cho mình lúc này?". Bạn có thể cần nghỉ ngơi, ăn uống hoặc đi dạo bên ngoài để giúp bạn cảm thấy tốt hơn. Bạn sẽ trở lại mạnh mẽ hơn và có tinh thần tốt hơn.
"Mình sẽ không bao giờ làm được điều này"
Câu nói này không chỉ làm mất tinh thần mà còn không chính xác về mặt khoa học. Bộ não dễ uốn nắn và có thể tiếp tục thay đổi, phát triển cho đến già - một hiện tượng mà các nhà thần kinh học gọi là neuroplasticity.
Bạn hoàn toàn có thể "nhảy việc" ở tuổi 50 và chơi piano ở tuổi 80. Bạn có thể học những điều mới bất cứ lúc nào và làm tốt hơn thông qua thực hành. Vì vậy, hãy nhắc nhở bản thân "mình cần luyện tập nhiều hơn".
Hãy nghĩ về điều gì đó mà bạn thường xuyên làm được một cách dễ dàng, dù đó là điều hành cuộc họp, nấu ăn hay đọc sách. Sau đó, nghĩ lại lần đầu tiên bạn cố gắng làm điều đó. Bạn sẽ thấy bạn đã được đi xa đến thế nào. Điều tương tự cũng sẽ xảy ra khi bạn lặp lại nỗ lực ấy ngay từ hôm nay.
"Mình thật là một kẻ thất bại"
Câu nói này sẽ hủy hoại bạn, đánh đồng thất bại hiện tại với con người bạn. Nhớ rằng nếu không đạt được mục tiêu nào đó không có nghĩa là bạn đã thất bại ở mọi thứ. Nó không đồng nghĩa bạn chắc chắn sẽ thất bại trong tương lai hoặc bản thân bạn là một kẻ thất bại.
Thông thường, thất bại là cơ hội để phát triển và là bước đệm cần thiết trên con đường thành công. Do đó, thay vì tự trách móc, bạn nên nói với bản thân rằng "Mình đã học được rất nhiều". Kinh nghiệm sống giúp bạn khôn ngoan hơn và nhận thức rõ ràng hơn.
"Không thể tin mình đã làm điều ngu ngốc đó"
Bị gọi là kẻ ngốc là một trải nghiệm không dễ dàng. Nó khiến bạn thấy kiệt quệ và bị hạ thấp, có thể làm bạn ngừng cố gắng.
Tuy nhiên, cách duy nhất để học hỏi – dù một người bẩm sinh đã là thiên tài – là thử và phạm sai lầm. Chẳng hạn, trẻ sẽ ngã đôi lần trong quá trình tập đi. Chúng ta không gọi trẻ là ngu ngốc hay phán xét chúng mà cổ vũ cho đến khi trẻ tự bước đi liên tục. Thêm vào đó, mọi người không phán xét bạn khắc nghiệt như bạn nghĩ khi bạn mắc một sai lầm đáng xấu hổ.
Hãy cho bản thân sự khuyến khích tương tự mà bạn dành cho đứa trẻ mới biết đi khi bạn nghĩ về thứ gì đó không như ý. "Không ai hoàn hảo" và "mọi người đều phạm sai lầm" là những sự thật phổ biến. Khi nhắc nhỏ bản thân như vậy, bạn có thể thư giãn, hít thở và tiến về phía trước.
"Mình không giỏi bằng họ"
Khi so sánh bản thân với người khác, thật dễ dàng để cảm thấy bạn không bằng ai cả. Sự thật là không ai giống ai.
Thay vì tập trung vào việc mình không xinh đẹp, hài hước hay sáng tạo như người khác, hãy tập trung vào những phẩm chất của bạn. Chẳng hạn, bạn không biết kể chuyện cười nhưng người khác lại cảm thấy thoải mái khi ở bên bạn. Bạn không biết nhiều ngoại ngữ nhưng kỹ năng Excel lại vô song.
Bạn có thể hỏi bạn bè và đồng nghiệp về những điều họ đánh giá cao ở bạn. Những phản hồi ấy sẽ giúp bạn nhận ra bạn có ý nghĩa như thế nào với những người xung quanh, cũng như thế mạnh của bạn là gì. Nó làm tăng niềm tin vào bản thân và năng lực của bạn.
Theo CNBC
Xem thêm: 5 kiểu tư duy cố hữu kìm hãm sự thành công và giàu có của bạn: Phải chuẩn bị đầy đủ mới bắt đầu làm