Tâm lý của nhiều người Việt là: Trẻ con còn nhỏ, biết gì đâu mà dạy chúng về tiền bạc? Nhưng đối với nhiều nước trên thế giới, các bậc cha mẹ lại có suy nghĩ khác. Họ sớm khuyến khích trẻ em độc lập tài chính, và cũng vì thế mà chúng dễ dàng làm giàu ngay từ khi còn rất trẻ. Dưới đây là một số cách dạy con về tiền bạc của cha mẹ quốc tế:
Nhật Bản - Dạy con tiết kiệm
Phụ huynh Nhật Bản có thói quen cho con cái tiền tiêu vặt vào ngày đầu tiên của tháng mới. Đó là khoản tiền vừa đủ để các con có thể mua sắm vài thứ theo nhu cầu mà không cần hỏi xin bố mẹ.
Trẻ phải tự lên kế hoạch chi tiêu trong khoản tiền bố mẹ cho. Nếu muốn mua những món đồ có giá trị, chúng sẽ phải học cách tiết kiệm và cắt giảm những khoản chi không cần thiết. Bằng cách này, trẻ sẽ hiểu được rằng: tiền không phải là vô hạn, mỗi chúng ta cần phải biết tự chi tiêu trong khả năng của mình và hài lòng với nó.
Tùy từng gia đình mà quyết định khoản tiêu vặt đó được dùng để mua gì, có thể là đồ dùng học tập hay đồ chơi. Lớn hơn một chút thì số tiền tiêu vặt đó sẽ tăng, nhưng không quá nhiều. Cha mẹ cũng dạy con cách ghi chép chi tiêu, hướng dẫn nên mua gì và không nên mua gì, và giúp con định hướng về tương lai.
Mỹ - 4 chiếc lọ thần kỳ
Bà Neale S.Godfrey, CEO ngân hàng dành cho trẻ em đầu tiên trên thế giới The First Children’s Bank-Mỹ cho hay, trẻ lên 3 đã có thể nhận thức được thứ mình muốn. Và đương nhiên, đây là thời điểm tốt để dạy con về tiền bạc.
Cha mẹ nên giúp trẻ hiểu được phương thức “làm thì mới được trả công”. Đương nhiên, không phải việc nào cũng ra tiền, phụ huynh nên giúp con phân loại công việc: Việc phải làm và Việc được trả công. Khi đã cho các con tiền thì bố mẹ lại cần chỉ các cháu lập ngân sách một cách hợp lý.
Để thực hiện việc này, bà Neale S.Godfrey giới thiệu mô hình “4 chiếc lọ”. Trẻ sẽ được cho 4 chiếc bình và mỗi chiếc bình sẽ được dán nhãn và mang ý nghĩa nhất định:
Lọ “save” – để dành: Khoản tiền tiết kiệm cho một mục đích cụ thể (30%).
Lọ “invest” – đầu tư: Khoản tiền để mẹ dạy bé cách đầu tư vào một mục đích nào đó (30%).
Lọ “donate” – cho đi: Khoản tiền dành cho những người có hoàn cảnh khó khăn hơn mình (10%).
Lọ “spend” – tiêu: Khoản tiền được tiêu tùy ý bé (30%).
Đức - Chi tiêu có giới hạn
Nguyên tắc vàng khi dạy trẻ về tiền bạc đó là đưa ra một hạn mức tiền tiêu vặt nhất định, và chỉ cho trẻ tiêu tiền trong đó.
Cha mẹ Đức thường dạy con rằng: Chúng ta chỉ cho con X đồng thôi, nếu con mua kẹo thì không được vòi ô tô nữa, và nếu mua ô tô thì đừng hòng mua kẹo. Cha mẹ sẽ giải thích cho trẻ biết giá của đồ vật mà bé muốn là bao nhiêu, có hợp với túi tiền nhà mình không rồi gợi ý bé có nên mua nó hay không.
Bên cạnh đó, họ cũng dạy con đôi chút về kỷ luật. Khi bé mua cái gì, phụ huynh sẽ đưa tiền cho con rồi dặn dò: "Con không được phép mang vật đó ra khỏi cửa hàng mà chưa trả tiền, như thế là không tốt, là phạm pháp". Sau rất nhiều lần như thế bé sẽ biết: "À, mình phải trả tiền trước khi mang đồ đi".
Ngoài ra, phụ huynh nước này cũng không dạy con quan điểm: "Tiền mua được mọi thứ". Điều này sẽ tạo cho trẻ sớm có tính coi thường, hiểu sai về giá trị đồng tiền.
Singapore - Sát cánh cùng con lên kế hoạch mua sắm
Thay vì mua những thứ mà con vòi vĩnh, cha mẹ Singapore thường chỉ con lập danh sách những thứ muốn mua. Sau đó, cả nhà sẽ tính toán từng khoản tiền cho từng hạng mục. Theo đó, mỗi tuần các con sẽ được trích 1/2 số tiền được bố mẹ cho để tiết kiệm cho kế hoạch lớn. Số còn lại các bé sẽ được tự quyết định để mua sắm những thứ mà mình thích.
Phụ huynh tâm niệm: "Việc tự mua bằng tiền tiết kiệm của mình sẽ khiến con có trách nhiệm hơn với từng đồng mình kiếm được. Ngoài ra, trẻ phải học được thứ tự ưu tiên khi mua đồ cũng như biết được đâu là cái mình cần và đâu là cái mình muốn".
Do Thái - Dạy con theo từng giai đoạn
Khi mới bi bô tập nói, các bà mẹ người Do Thái sẽ dạy trẻ cách phân biệt tiền xu và tiền giấy. Ngoài ra, học cũng sẽ nói với con nguồn gốc tiền từ đâu mà có và tiền có thể mua được những gì.
Khi trẻ lớn hơn một chút, các bà mẹ ở đây sẽ giao cho con một khoản tiền để con tự quản lý. Bằng cách này, trẻ sẽ học được cách mua sắm như thế nào cho đúng và cách tự chịu trách nhiệm về hành vi tiêu sài của mình.
Bước vào giai đoạn thứ ba, cha mẹ Do Thái khuyến khích con tự kiếm tiền. Đây cũng chính là giai đoạn giúp con hiểu về giá trị đồng tiền, về những quy tắc kinh doanh như quay vòng vốn, lấy công làm lãi… Từ đó, trẻ sẽ hình thành tư duy tài chính linh hoạt.
Giai đoạn tiếp theo là dạy con cách quản lý tài sản thông qua các lựa chọn như gửi tiền vào ngân hàng để có lãi hay đầu tư vào một việc gì đó.
Cuối cùng, phụ huynh không quên việc giáo dục quản lý tài sản cho con. Mục đích của việc này là giúp con hiểu được giá trị của sức lao động, biết được những kỹ năng cần thiết phục vụ cuộc sống tương lai.
Theo Bigschool
Xem thêm: Tỷ phú Ấn Độ bật mí cách giáo dục con cái nên người: Tôi dạy con khả năng nhìn xa hơn